1.4: De weg naar een consumptiemaatschappij

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

H1: Op weg naar een industriële samenleving

1.4: De weg naar een consumptiemaatschappij

Leerdoelen

1. Je kunt de economische crisis van de jaren dertig beschrijven.

2. Je kunt het proces van wederopbouw beschrijven.

3. Je kunt verklaren waarom er steeds meer mensen in de dienstverlening zijn gaan werken vanaf de jaren zeventig.

5. Je kunt verklaren hoe de komst van gastarbeiders heeft gezorgd voor een multiculturele samenleving.

Europa in puin

In 1914 brak de Eerste Wereldoorlog uit in Europa. Nederland was neutraal. Hierdoor ging het met de Nederlandse economie wel goed, omdat buitenlandse fabrieken geen arbeiders hadden. 

Tijdens de oorlog werd het wel moeilijker om aan grondstoffen te komen. Buiten Nederland was de infrastructuur ook verwoest. 

Tussen de oorlogen

Het was een tijdje rustig in Europa. Tot in oktober 1929 een wereldwijde economische crisis uitbrak. 

Ook Nederland had veel last van deze crisis. Fabrieken moesten sluiten en veel mensen raakten hun baan kwijt. De werkloosheid was enorm. Het duurde nog tot eind jaren dertig tot de Nederlandse economie was hersteld.

Werktijd

STAP 1

STAP 2

Klaar? 

Maak 1.4: De weg naar een consumptiemaatschappij (opdr. 1 - 10b)

Hoe?

• Zelfstandig werken
• Vraag? Steek je vinger op!

Nakijken via Tijd voor GS

Even wat voor jezelf

H1: Op weg naar een industriële samenleving

1.4: De weg naar een consumptiemaatschappij

Schrijf zoveel mogelijk
oonderwerpen op uit
dit hoofdstuk

Leerdoelen

1. Je kunt de economische crisis van de jaren dertig beschrijven.

2. Je kunt het proces van wederopbouw beschrijven.

3. Je kunt verklaren waarom er steeds meer mensen in de dienstverlening zijn gaan werken vanaf de jaren zeventig.

5. Je kunt verklaren hoe de komst van gastarbeiders heeft gezorgd voor een multiculturele samenleving.

WOII en daarna

Door de Tweede Wereldoorlog moesten veel Nederlandse producten naar Duitsland en moesten veel Nederlandse mannen in Duitsland werken. 

Na de oorlog lag Nederland volledig in puin. In deze periode moest alles weer worden opgebouwd. Dit noem je wederopbouw. 

Nederland werd in deze periode geholpen door de Verenigde Staten. Zij gaven geld en goederen aan de Nederlandse regering om het land weer op te bouwen. Deze hulp was de Marshallhulp.

De samenleving verandert

Vanaf 1948 groeide voor het eerst in decennia de economie van West-Europa. Deze hield in de jaren vijftig en zestig aan. 

Er veranderde veel in de Nederlandse samenleving:

1. De overheid kreeg een grotere rol in het leven. De overheid wilde de economie stimuleren en de burgers meer ondersteunen. Er kwamen meer sociale wetten: bijvoorbeeld de sociale zekerheid (uitkering). 
2. De manier van werken werd efficiënter. Er gingen steeds minder mensen in de landbouw werken en meer in de dienstensector. Het onderwijs verbeterde. 

Luxeproducten

In de jaren zestig en zeventig groeide de economie nog steeds en de werkeloosheid was laag. 

Het gevolg was een enorme welvaartsstijging. Nu bijna iedereen werk had, was er voldoende geld om luxeproducten te kopen. Dit werden steeds vaker producten als koelkasten, koffiezetapparaten en stofzuigers. Net als de Verenigde Staten werd Nederland een consumptiemaatschappij.

Oliecrisis

In de jaren 70 ging het ineens een stuk slechter. Er brak namelijk een oliecrisis uit. Er was een conflict in het Midden-Oosten en veel landen (waaronder Nederland) koos de kant van Israël. 

Arabische landen draaiden daarom de oliekraan dicht. Voor een geïndustrialiseerd land als Nederland was dit een groot probleem. Fabrieken, auto's, vliegtuigen, treinen en schepen hadden olie nodig. Er werd een autoloze zondag ingevoerd om olie te besparen. 

De nasleep van de oliecrisis duurde tot in de jaren tachtig. Pas vanaf de jaren negentig verbeterde het weer! 

De moderne samenleving

In de jaren zestig groeide de economie en was er een groot tekort aan arbeiders. Daarom kwamen er gastarbeiders uit het buitenland. 

De eerste groep gastarbeiders kwamen uit Italië en Griekenland. Later kwamen hier ook arbeiders uit Turkije en Marokko bij. De gastarbeiders lieten ook hun gezinnen overkomen. 

 

 

Behalve de gastarbeiders kwamen er ook asielzoekers naar Nederland omdat hun thuisland te gevaarlijk was. 

Vanaf 1975 kwam er veel Surinamers naar ons land door de onafhankelijkheid van Suriname. Zij hadden een Nederlands paspoort, omdat Suriname bij Nederland hoorde. 

Al deze verschillende groepen mensen maakten van Nederland een multiculturele samenleving. Dit betekent dat er in het land mensen van verschillende culturen samenleven.

Multiculturele samenleving

Sleep de oorzaken en gevolgen naar de juiste plek.

De gastarbeiders kunnen in Nederland meer verdienen dan in hun thuisland

Integratie werd niet gestimuleerd

In de jaren zestig ontstond er een tekort aan arbeiders

De gastarbeiders zouden maar een paar jaar blijven

De gastarbeiders bleven in Nederland wonen

Na 1945 vertrokken veel mensen uit Nederland

Sleep vier begrippen naar de juiste plek in de tekstbron. 

Er blijven dus ook vier begrippen over.

amerikanisering

emigratie

individualisering

jongerencultuur

Marshallhulp

ontzuiling

wederopbouw

welvaart

Hashtag! Welke 'hashtags' passen volgens jou bij deze les? Noem er minimaal 5. 

Bedenk na afloop van deze les 3 toetsvragen die je docent zomaar kan gebruiken:

Werktijd

STAP 1

STAP 2

Klaar? 

Maak 1.4: De weg naar een consumptiemaatschappij (opdr. 1 - 10b)

Hoe?

• Zelfstandig werken
• Vraag? Steek je vinger op!

Nakijken via Tijd voor GS

Maak verdieping (1.5) ook toetsstof!