1.7 Vermeerdering van cellen [les 1]

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom

Telefoon in telefoontas

Tas van tafel

Laptop pakken & in Lesson-Up

BINAS pakken

Aan de monding van rivieren kan het bij vloed gebeuren dat zoetwaterplanten worden overspoeld met zeewater. Daardoor neemt de turgor van de cellen in deze planten af.

Waardoor wordt de daling van de turgor voornamelijk veroorzaakt?

Doordat de cellen in deze planten in zeewater ...

1. water verliezen
2. water opnemen
3. zouten afgeven
4. zouten opnemen

Lesdoel

Je kunt uitleggen hoe ongeslachtelijke voortplanting werkt, een paar voorbeelden herkennen en noemen.

Je kunt uitleggen hoe celdeling verloopt, en in het bijzonder de mitose.

Je kunt de verschillende stadia van celdeling herkennen en uitleggen wat daar gebeurt.

Waarom delen cellen zich eigenlijk?

Bij een celdeling krijgen de twee nieuwe dochtercellen hetzelfde DNA als de moedercel

1. Waar
2. Niet waar
3. Verschilt per celtype
4. Verschilt per organisme

Ongeslachtelijke voortplanting

Celdeling

Vrijwel alle cellen delen zich ongeslachtelijk

Deze les zal zich richten op de mitose
die hoort bij deze ongeslachtelijke deling

Welke tabel geeft informatie over de celcyclus? (laat je binas op deze pagina staan)

Wat is de functie van mitose volgens de binas?

Tijdens welke fase verdubbelt het DNA in de celkern?

1. M-fase
2. G1-fase
3. S-fase
4. G2-fase

Opdracht

• Beeld op tafel met wol de interfase én mitose uit. 
• begin met  2n = 6 chromosomen
• de chromosoomparen verschillen van lengte 
• Binnen elk paar gebruik je één kleur voor de chromosomen van de vader, en één van de moeder.
• Iedereen uit je groepje moet het kunnen uitleggen als ik langs kom.

Bronnen: Binas 76, Hfst 1.7, Filmpje

Bevruchting

Wanneer de twee kernen versmelten ontstaat de eerste lichaamscel (Zygote)

in dit voorbeeld:

n=1 / 2n=2

Lichaamscel

Wanneer de twee kernen versmelten ontstaat de eerste lichaamscel (Zygote)

DNA is onzichtbaar

S-fase

Verdubbeling (replicatie) van het DNA

2 chromosomen met elk

2 chromatiden

verbonden in centromeer

DNA is onzichtbaar

Profase

-Kernmembraan verdwijnt

-chromosomen worden zichtbaar

-Centriolen bewegen naar de polen

Metafase

-chromosomen bewegen naar het equatoriaalvlak (midden)

-Er ontstaat een spoelfiguur met steun- en trekdraden

Anafase

-chromatiden worden door de trekdraden uit elkaar getrokken richting de polen

Mitose

- Voor de mitose is het DNA al verdubbelt. Elk chromosoom bestaat uit twee chromatiden.

- Deze worden tijdens de mitose door trekdraden uit elkaar getrokken 

Waarom spiraliseert (oprollen) het DNA aan het begin van de mitose?

Chromatide & chromosoom

Je cel bestaat uit 46 slierten DNA. Deze noem je chromosomen. 

Één verdubbeld chromosoom bestaat uit twee identieke strengen DNA genaamd chromatiden

Na het uit elkaar trekken in de anafase noem je elk losse chromatide weer een chromosoom

Tijdens welke fase(s) van de mitose bestaat het chromosoom uit twee chromatiden?

Tijdens welke fase(s) van de mitose wordt elk afzonderlijke chromatide een chromosoom?

Een celkern in een tomatenvrucht bevat 12 chromosomen
a. Hoe groot is n voor de tomaat? (T2, 1p)
b. Een cel in de tomaat deelt zich. Hoe heet deze deling? (R, 1p)
c. Hoeveel chromatiden kun je tellen tijdens de metafase van deze deling? (T1, 1p)

biologiepagina.nl

Aan de slag

Maak een begrippenlijst van alle dikgedrukte woorden bij paragraaf 1.7

Vermeerdering van cellen

Ongeslachtelijke voortplanting

Mitose

Celskelet en draden

Karyogram