oefentoets paragraaf 13.5 Nederlands poldermodel

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Een samenleving waarin enkele lagen te onderscheiden zijn op sociaal gebied.

Groep mensen die in de samenleving ongeveer dezelfde positie inneemt.

Een rij beroepen, waarbij bovenaan de beroepen staan die hoog worden gewaardeerd en onderaan de beroepen die het minst worden gewaardeerd. 

Aanzien

Sociaal geslaagd

Sociale klasse

Maatschappelijke ladder

Status

Een maatschappij waarbij je in een bepaalde kaste  (sociale klasse) wordt geboren en waar je niet meer uitkomt.

Het stijgen van de ene naar de andere klasse. 

Het ervoor zorgen dat je door middel van een opleiding hogerop komt in de samenleving. 

Het benadrukken of overdrijven van verschillen tussen mensen in de maatschappij door de overheid, organisaties en alle mensen.

Het stijgen en dalen op de maatschappelijke ladder.

Kastenmaatschappij

Sociale mobiliteit

Positieverwerving

Positietoewijzing

Verticale sociale mobiliteit 

Als de lonen stijgen, gaan de uitkeringen ook omhoog.

Het ervoor zorgen dat je door middel van een opleiding hogerop komt in de samenleving. 

Als de lonen stijgen, hoeven de uitkeringen niet mee omhoog te gaan. 

Het stijgen en dalen op de maatschappelijke ladder.

koppeling van lonen en uitkeringen

Positieverwerving

Ontkoppeling van lonen en uitkeringen

Verticale sociale mobiliteit 

Rijke landen in de Europa, Noord-Amerika, Australië en Nieuw-Zeeland.

Landen in Oost-Europa en de ontwikkelde communistische landen in Oost-Azië.

Armste landen die vooral op het zuidelijk halfrond liggen.

Gezinnen die generaties lang in een niet te doorbreken cirkel van grote armoede en achterstand gevangen zitten.

Plannen die per wijk opgesteld worden in overleg met bewoners, lokale organisaties en instellingen over te behalen resultaten.

Eerste wereld

Tweede wereld

Derde wereld

Kansarmen

Chartes

Plannen die per wijk opgesteld worden in overleg met bewoners, lokale organisaties en instellingen over te behalen resultaten.

 

Belangen die voor jou als individu gelden.

Belangen die voor iedereen gelden.

Groepen die langs allerlei wegen druk  proberen uit te oefenen op mensen van wie ze wat gedaan willen krijgen.

Charters

Individuele belangen

Collectieve belangen

Pressiegroepen

Groepen burgers die zich een bepaalde tijd inzetten voor een in (hun ogen) goede zaak.

Belangen die voor jou als individu gelden.

Belangen die voor iedereen gelden.

Groepen die langs allerlei wegen druk  proberen uit te oefenen op mensen van wie ze wat gedaan willen krijgen.

Actiegroepen

Individuele belangen

Collectieve belangen

Pressiegroepen

Organisatie die de belangen van bepaalde groepen mensen vertegenwoordigt en behartigt. 

Werkgevers- en werknemersorganisaties.

Belangenorganisatie van werknemers in een bedrijfstak of met een bepaald beroep. 

Organisatie die het beleid van de aangesloten vakbonden in samenhang brengt.

Collectieve arbeidsovereenkomst; afspraken tussen werkgevers en werknemers over hoe de arbeid wordt verricht. 

Algemeen verbindende verklaring (overheidsregel die bepaalt dat een cao geldt voor alle werknemers in de bedrijfstak).

Belangenorganisatie

Sociale partners

Vakbond

Vakcentrale

Cao

AVV

Korte werkonderbrekingen om de werkgevers onder druk te zetten. 

Werk heel nauwkeurig uitvoeren, waardoor de productie lager wordt.

Bedrijf bezetten, waardoor de eigenaar er niet bij kan. 

Stilleggen van het werk voor een langere termijn.

Contact leggen met personen die invloed kunnen uitoefenen op bepaalde zaken.

Prikacties

Stiptheidsacties

Bedrijfsbezetting

Staking

Lobbyen

Tegengestelde partijen praten veel met elkaar om tot een oplossing te komen bij een meningsverschil. 

Overleg tussen werkgevers en werknemers.

Stichting van de Arbeid.

Sociaal Economische Raad (overleg tussen de regering, werkgevers en werknemers).

 

Poldermodel

Stichting van de arbeid

STAR

SER

Poldermodel

1. Sociaal Economische Raad (overleg tussen de regering, werkgevers en werknemers).
2. Tegengestelde partijen praten veel met elkaar om tot een oplossing te komen bij een meningsverschil.
3. Stichting van de Arbeid.
4. Overleg tussen werkgevers en werknemers.

Stichting van de arbeid

1. Tegengestelde partijen praten veel met elkaar om tot een oplossing te komen bij een meningsverschil.
2. Overleg tussen werkgevers en werknemers.
3. Stichting van de Arbeid.
4. Sociaal Economische Raad (overleg tussen de regering, werkgevers en werknemers).

STAR

1. Overleg tussen werkgevers en werknemers.
2. Tegengestelde partijen praten veel met elkaar om tot een oplossing te komen bij een meningsverschil.
3. Stichting van de Arbeid.
4. Sociaal Economische Raad (overleg tussen de regering, werkgevers en werknemers).

SER

1. Sociaal Economische Raad (overleg tussen de regering, werkgevers en werknemers).
2. Tegengestelde partijen praten veel met elkaar om tot een oplossing te komen bij een meningsverschil.
3. Stichting van de Arbeid.
4. Overleg tussen werkgevers en werknemers.

Tegengestelde partijen praten veel met elkaar om tot een oplossing te komen bij een meningsverschil.

4. poldermodel

Tegengestelde partijen praten veel met elkaar om tot een oplossing te komen bij een meningsverschil. 

Overleg tussen werkgevers en werknemers.

Stichting van de Arbeid.

Sociaal Economische Raad (overleg tussen de regering, werkgevers en werknemers).

 

Poldermodel

Stichting van de arbeid

STAR

SER

Overleg tussen werkgevers en werknemers.

1. Stichting van de Arbeid
2. poldermodel
3. STAR
4. SER

Stichting van de Arbeid.

1. Poldermodel
2. Stichting van de Arbeid
3. SER
4. STAR

Sociaal Economische Raad (overleg tussen de regering, werkgevers en werknemers).

1. Poldermodel
2. SER
3. Stichting van de Arbeid
4. STAR

Nederland staat niet bekend om zijn poldermodel

1. juist
2. onjuist

Het poldermodel betekent eigenlijk een overlegeconomie.

1. juist
2. onjuist

Tegengestelde partijen praten veel met elkaar om tot een oplossing te komen bij een meningsverschil. 

Overleg tussen werkgevers en werknemers.

Stichting van de Arbeid.

Sociaal Economische Raad (overleg tussen de regering, werkgevers en werknemers).

 

Poldermodel

Stichting van de arbeid

STAR

SER

Voor de Tweede Wereldoorlog hadden we al een overlegeconomie.

1. juist
2. onjuist

Na de Tweede Wereld oorlog, werden de verschillen van werknemers en werkgevers groter.

1. juist
2. onjuist

De regering adviseert de SER en de STAR op sociaaleconomisch gebied.

1. juist
2. onjuist

Werknemers in Nederland kiezen er eerder om te staken, dan dat ze gaan overleggen met de werkgever.

1. juist
2. onjuist

Onderhandelen is een kwestie van geven en nemen.

1. juist
2. onjuist

Tegengestelde partijen praten veel met elkaar om tot een oplossing te komen bij een meningsverschil. 

Overleg tussen werkgevers en werknemers.

Stichting van de Arbeid.

Sociaal Economische Raad (overleg tussen de regering, werkgevers en werknemers).

 

Poldermodel

Stichting van de arbeid

STAR

SER

Via het poldermodel wordt er meestal wel een overeenkomst gevonden tussen werkgever en werknemer.

1. juist
2. onjuist

Nederland staat bekend om zijn poldermodel

1. juist
2. onjuist

Na de Tweede Wereld oorlog, werden de verschillen van werknemers en werkgevers kleiner.

1. juist
2. onjuist