Samenwerken

• Mentorles
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 3

SLB woensdag 29 september

Samenwerken! 

Leerdoelen

• Ik weet waarom samenwerken belangrijk is
  
• Ik ben me bewust van verschillende types bij samenwerken en ik kan inschatten hoe ik zelf ben bij samenwerken
  
  
• Ik kan voortaan beter samenwerken 

Samenwerken

1a Tangram: Samenwerken 4-tal

Let op: Toon deze pagina NIET aan de leerlingen!

Organisatie: 

- Zet 4 tafeltjes als groepje bij elkaar. De leerlingen zitten op hun stoel aan de tafeltjes.

   De puzzelstukjes zitten in een grote envelop die op tafel ligt. 

Zeg: 'We spelen tangram, een spel waarbij je een figuur maakt. Het spel start NU'.

Dit zie je gebeuren:

1.  Welke leerling pakt de envelop .... - welke leerling wil dat ook ..... - welke leerling vindt het oké dat een ander het doet?

2. Welke leerlingen gaan 'een figuur' maken (is er overleg welk figuur)? 

     Welke leerling kijkt? Wie zegt er wat en hoe en wat wordt er gezegd?

3. Zijn er leerlingen die nog wat verdwaasd rondkijken omdat ze op zoek zijn naar de regels van het spel?

Laat het spel niet langer dan 30 seconden tot 1 minuut duren.

 

Vooraf: Materiaal klaarmaken en in enveloppen stoppen! Zie sharepoint

Laat Tangram stukken (vergroten in juiste verhouding op A3), op dik papier afdrukken en plastificeren. 

Zorg voor voldoende tangram-opdrachten / oplossingen. Als je googelt op “tangram puzzels” vind je talloze voorbeelden. Evt. kleuren gebruiken voor de verschillende groepen.

1b Tangram: Samenwerken 4-tal

Let op: Toon deze pagina NIET aan de leerlingen!

Organisatie hetzelfde maar de puzzelstukjes liggen nu open op tafel.

In een kleine envelop zitten 3 opdrachtkaartjes (figuren).

Zeg: 'Jullie maken zo snel mogelijk 1 figuur, gebruik de envelop, het spel start NU'.

Dit zie je gebeuren:

1.  Welke leerling pakt de envelop .... - welke leerling wil dat ook ..... - welke leerling vindt het oké dat een ander het doet?

2. Wie beslist welk figuur er gemaakt gaat worden (hoe gaat dat beslissingsproces)?

3. Welke leerlingen gaan nu het gekozen figuur maken?  Welke leerling kijkt? Wie zegt er wat, wat wordt er gezegd en hoe?

Laat het spel niet langer dan 2 minuten duren.

Hoe reageren leerlingen als je het spel afkapt? Wie reageren er?

 

Evt. andere 4-tallen

1c Tangram (samenwerken 4-tal)

Let op: Toon deze pagina NIET aan de leerlingen!

Organisatie hetzelfde maar de puzzelstukjes liggen nu open op tafel.

Je legt 1 opdrachtkaartje op de kop op de tafel.

In een envelop zit een instructie voor de rest van de groep.

Opdracht:

Spreek zometeen af wie de opdracht gaat maken. Deze leerling zit op de stoel.

De anderen van de groep mogen instructies geven, ze mogen het antwoordkaartje niet laten zien. Deze leerlingen staan tegenover de leerling die de opdracht doet. Als de opdracht klaar is, gaat iedereen snel zitten en roept de leerling die de opdracht heeft gemaakt: 'KLAAR'.

Alle groepen hebben dezelfde tangram. We starten tegelijk. Het is een wedstrijd: Welke groep heeft de vorm als eerst klaar? 

Dit zie je gebeuren: 1. Wie gaat de opdracht maken?  2. Wie geeft instructie?  3. Wie laat het antwoord zien? Kortom, worden er afspraken gemaakt? Houden de leerlingen zich aan de regels van het zitten en staan en 'KLAAR-roepen'? Wie wel en wie niet?

 

Let op: Andere 4-tallen

Laat Tangram stukken afdrukken op dik papier. Zorg voor voldoende tangram-opdrachten / oplossingen. Als je googelt op “tangram puzzels” vind je talloze voorbeelden. Evt. kleuren gebruiken voor de verschillende groepen.

Ad C: Op deze manier kan degene in de cirkel niet praten, wat de communicatie en het oplossen van het tangram een stuk lastiger maakt.

2. Bekertjes stapelen 

Groepen van 4 of 5 leerlingen.

1 elastiekje met daaraan vastgeknoopt 4 of 5 touwtjes van dezelfde lengte.

6 bekertjes

Opdracht: Maak de toren van de bekertjes (zie afbeelding) 

Afspraak: Je mag de bekertjes niet aanraken om ze te stapelen.

Uitvoering:

Trek de touwtjes strak om een bekertje te “vangen” en te stapelen. 

Evaluatie: 

Waarom ging het samenwerken wel of niet goed? Raakte je gefrustreerd en wat deed je toen? 

Er is 1 setje leenmateriaal: vraag Wld

Bespreken: zie samenwerken 2

o.a. 

Hoe gaat het met jou als iets niet lukt?

Hoe gaat het als het samenwerken lastig gaat?

Wat maakt dat los bij jou?

Wat ga je dan doen?

Hoe ga je om met medeleerlingen die op een bepaalde manier reageren (wat vind je lastig / wat denk-voel-doe je dan)?

3. Tel tot 20 

We verdelen de klas in 5 groepen! 

Opdracht:
De spelers gaan in een kring zitten en hebben gezamenlijk als doel om tot 20 te tellen. 

Iemand begint bij 1, iemand anders zegt 2, dan 3 en dan tot de 20. 

Het lastige aan dit spel is dat er nooit 2 spelers tegelijk het getal mogen noemen. 

Gebeurt dit wel, dan moet er weer bij 1 begonnen worden. 

                                                                               

----(Probeer te tellen tot 20 met de hele klas)

Uitbreiding:

Is dit gelukt dan kan er een regel aan toegevoegd worden bijvoorbeeld:

- er mag geen patroon in zitten

- leerlingen mogen geen gebaren naar

   elkaar  maken. 

Blijft iedereen serieus meedoen?

De Tangram en de bekertjes-opdracht

We bespreken deze les: 

• Hoe heb jij samengewerkt?
  
• Wat was jouw rol? 
  
• Hoe / Wat deed jij?
  
• Hoe reageerde jij op de anderen?
  

Hallo, we doen het wel zoals ik wil hoor!

Irritaties bij samenwerken

Wie ben jij?

1                                                     2                                            3

                1                                         2                                3  

Niet bespreken!

Elke leerling bedenkt dit voor zichzelf. Anderen oordelen niet, elke leerling vult het voor zichzelf in. Veilige situatie!

Ben je altijd en overal 1 of 2 of 3?

1                                                     2                                            3

                1                                         2                                3  

Niet bespreken!

Elke leerling bedenkt dit bij zichzelf.

Wat denk je?
Wat is het gedrag van deze
persoon tijdens het samenwerken

Verlegen(wegkruipen)

· Je durft niet zo goed voor jezelf op te komen

· Je doet meestal wat de ander graag wil

· Je houdt te weinig rekening met wat je zelf graag wilt

· Je voelt irritatie maar je zegt niets en laat niet merken wat je voelt of denkt

· Je kunt er gespannen van worden en een vervelend gevoel van krijgen

Herken je hiervan iets bij jezelf?

Bespreken: 

Gevolgen voor het samenwerken.

Vraag: Zou je met iemand met dat gedrag goed kunnen samenwerken?

Opm.: Je bent nooit altijd 1,2, of 3!

Wat denk je?
Wat is het gedrag van deze
persoon tijdens het samenwerken

Agressief (knokken)

· Je doet gemakkelijk wat je zelf wilt

· Je houdt geen rekening met wat dit betekent voor anderen 

  (dit doe je vaak zonder dat je dat door hebt)

· Je merkt dat anderen jouw gedrag niet leuk vinden, je krijgt afwijzende reacties

· Je maakt er geen vrienden mee

· Je krijgt vaak te maken met conflicten

Herken je hiervan iets bij jezelf?

Bespreken:

Gevolgen voor het samenwerken.

Vraag: Zou je met iemand met dat gedrag goed kunnen samenwerken?

Opm.: Je bent nooit altijd 1,2, of 3!

Wat denk je?
Wat is het gedrag van deze
persoon tijdens het samenwerken

Assertief (aanpakken)

· Je komt voor jezelf op, redelijk en direct

· Je zegt wat je voelt, denkt, wilt en niet wilt

· Je houdt rekening met het gevoel en de mening van anderen

· Je gaat een conflict niet uit de weg

· Je hebt niet veel last van stress of vervelende gevoelens

Herken je hiervan iets bij jezelf?

Bespreken:

Gevolgen voor het samenwerken.

Vraag: Zou je met iemand met dit gedrag goed kunnen samenwerken.

Opm.: Je bent nooit altijd 1,2, of 3!

Samenwerken: jouw sterktes

Samenwerken: jouw zwaktes

 Jullie gaan een andere rol spelen, ander gedrag uitproberen.

Op de volgende slide zie je hoe dat gaat.

1                                                     2                                            3

                1                                         2                                3  

Jullie gaan weer een hoge toren bouwen

Ben je vaker:                                      dan ben je nu: 

Ben je vaker:                                      dan ben je nu: 

Ben je vaker:                                      dan ben je nu: 

Bedenk/verzamel zelf als docent materiaal voor het bouwen van een toren. Wld heeft materiaal.

Afspraken:

Iemand die assertief is: luistert, bemiddelt, is positief actief.

Iemand die agressief is: ligt een beetje dwars, wil alleen zijn zin hebben

Iemand die verlegen is: zegt niets (of zegt: het maakt mij niet uit, ik vind het wel goed), toont geen initiatief. 

Voor leerlingen is het lastig! 

De 'te?' mondige leerling speelt de verlegen leerling....

Hoe was het om
een andere rol te spelen?

Bespreken:

Hoe was het om een andere rol te spelen.

Wat was je gevoel toen je dit gedrag moest laten zien? Wat dacht je, wat vind je? Wat heb je geleerd?

Hoe beïnvloeden 'verlegen', 'agressief' en 'assertief'
de samenwerking?

Bij samenwerken zijn er ook leerlingen die:

Zich terugtrekken, niet meedoen, 

er onderuit willen komen, weglopen etc.

Ook deze opties bespreken, ruimte geven.

Gebruik deze icoontjes om te bespreken welk gedrag bij samenwerken gewenst is. Op de volgende slide zie je wat er bedoeld is. Je kunt het ook anders aanpakken: zie slide nr. 19 en verder

buitensluiten of

Hoe doe jij dat?

1

2

3

4

A

B

C

D

E

F

De leerling noteert wat bij elkaar hoort:

Bijv:

A  -  1       B  - 3       C  -  2      D  -  4      E - 2     F  -  4

Bespreken: Hoe het komt dat er 1, 2, 3 of 4 gescoord wordt. Waar wordt het laagst gescoord? Wat kan de leerling zelf doen om hoger te scoren? Welke hulp is evt. nodig?  Stel:

 1 = 1 punt   2 = 2 punt   3 = 3 pnt   4 = 4 pnt

A t/m F: Maximaal aantal pnt: 6x4=24

Hoeveel punten geeft een ll zichzelf?

Hoe gaat het samenwerken in deze groep?

Tip: laat in groepjes bespreken:

Hoe wordt het samenwerken beïnvloed door het gedrag van het individu binnen de groep. Welk effect heeft het op de ander?

Kunnen leerlingen een voorbeeld geven uit 'eigen ervaring'? Hoe ging dat - wat was het resultaat van de samenwerking?

Terzijde: Hoe een groepje dit bespreekt maakt deel uit van 'hoe de lln samenwerken'. Dat kun je dus weer bespreken.

Hoe gaat het samenwerken in deze groep?

Zie slide 20

Hoe gaat het samenwerken in deze groep?

Zie slide 20

Hoe gaat het samenwerken in deze groep?

Zie slide 20

Hoe gaat het samenwerken in deze groep?

Zie slide 20

Hoe gaat het samenwerken in deze groep?

Zie slide 20

Reageer jij weleens 'agressief', wanneer was dat, wat gebeurde er?

Hoe gaat dit gesprek?

Wat maakt het los bij jou?

Wie ben jij?

Kun je je verplaatsen in de ander?

Is dat lastig? Hoe komt dat?

Reageer jij weleens 'verlegen', wanneer was dat, wat gebeurde er?

Hoe gaat dit gesprek?

Wat maakt het los bij jou?

Wie ben jij?

Kun je je verplaatsen in de ander?

Is dat lastig? Hoe komt dat?

Reageer jij weleens 'assertief', wanneer was dat, wat gebeurde er?

Hoe gaat dit gesprek?

Wat maakt het los bij jou?

Wie ben jij?

Kun je je verplaatsen in de ander?

Is dat lastig? Hoe komt dat?

Bespreken:

Hoe komt het dat iemand op een bepaalde manier reageert? 

Hoe zeg jij iets over het gedrag van iemand anders? 

Hoe komt het bij jou binnen als iemand iets over jouw gedrag zegt?

Denk aan verschillende reacties (afh. van de individuele leerling, let maar eens op het taalgebruik): 

- hoe het voor een leerling voelt

- hoe een leerling het ziet

- hoe een leerling er over  denkt

- hoe het voor een leerling klinkt

- wat een leerling ervan vindt 

  (ratio-denken)

Wat heb je geleerd over samenwerken

Wat heb je geleerd over jezelf?