Les 4 Enzymen en andere eiwitten

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom

Telefoon in telefoontas

Tas van tafel

Laptop pakken en opstarten

Binas pakken

Beschrijf in eigen woorden mechanische, chemische en bacteriële vertering.

Planten maken zelf aminozuren uit anorganische stoffen. Dieren doen dit niet. Voor de vorming van elk aminozuur neemt een plant minstens vier stoffen uit het milieu op. Welke atomen moeten er minstens in die vier stoffen zitten om een aminozuur te kunnen vormen?

Noem het organel in de cel waar de vorming van eiwitten uit aminozuren plaatsvindt.

Leerdoelen deze les

Je kunt uitleggen op welke manier enzymen helpen bij vertering hierbij kun je de volgende eigenschappen verklaren:

• bio-katalysator
• wordt gebruikt, niet verbruikt
• substraat- én reactiespecifiek
• temperatuur- en pH-gevoelig
• naamgeving: substraat-ase
• is zélf een eiwit.

chemische vertering

Enzymen

Biokatalysator: 

• versnelt chemische reacties in het lichaam 
• opbouwen of afbreken van moleculen
• gereedschap: wordt gebruikt, niet verbruikt!

Enzym-substraat complex

Door hun ruimtelijke structuur kunnen ze maar met één stof (substraat) reageren

Enzymen zijn substraat-specifiek. Ze binden zich dus maar aan één bepaalde stof

Enzymen zijn ook reactie-specifiek. Ze kunnen met die stof maar één reactie uitvoeren

Voorbeelden van verschillende enzymen zijn maltase, amylase en cellulase. Voorbeelden van verschillende substraten zijn maltose, amylose en cellulose. Valt hierin iets op? (T1)

Enzym-substraat complex

Het substraat eindigt altijd op -ose

Het enzym eindigt altijd op -ase

Voorbeelden

Cellulose – cellulase

Maltose – maltase

Amylose (zetmeel) - amylase

Enzymen werken in ons lichaam het beste bij een bepaalde temperatuur. Welke is dat denk je? (T1)

wat gebeurt er met eiwit

bij hoge temperatuur?

Enzymenactiviteit en temperatuur

Hoe warmer, hoe meer enzym-substraat complexen worden gevormd

Vanaf een bepaalde temperatuur denatureren enzymen

Denatureren = onomkeerbare verandering van ruimtelijke structuur
 

Bij denaturatie verandert de ruimtelijke structuur van een enzym. Wat voor invloed heeft dat op het enzym-substraat complex?

gevoelig voor zuurtegraad

reactieversnellers van stofwisselingsreacties

gereedschappen van de cel

bij lichaamstemperatuur is het te koud om in een cel normaal gesproken reacties te laten plaatsvinden

reactiespecifiek

herbruikbaar

substraatspecifiek

substraat = stof die wordt bewerkt

zuur

eiwitten denatureren dus ook in zuur. Kun je gebruiken met koken (bv ceviche)

biologiepagina.nl

Aminozuren, de bouwstoffen van eiwitten

Aminozuren (bouwstenen eiwitten) 

- bestaan uit C, O, H en N

- altijd een aminogroep (-NH₂) en een zuurgroep (-COOH)

- 20 soorten aminozuren 

1.1.1 energie in organismen

Aminozuur:

Essentiële aminozuren kan het lichaam zelf niet aanmaken. 

Niet-essentiële aminozuren kan het lichaam zelf wel aanmaken.

hydrofoob en hydrofiel

De restgroepen van een aminozuur zijn verschillend.

Sommige restgroepen zijn hydrofiel (=waterminnend), die zijn goed oplosbaar in water.

Andere restgroepen zijn juist hydrofoob (=watervrezend), die stoten water af en kunnen goed met vetachtige stoffen.

Hydrofiel v.s Hydrofoob

Huiswerk voor dinsdag

Maak de volgende opdrachten
- maken 11.3 en 4


Klaar? Begin dan aan je samenvatting van 11.3 en 11.4

Afsluiting: Leerdoelen

Ik weet hoe een enzym-substraat complex werkt en hoe externe factoren invloed hebben op de werking van het complex

Leg het leerdoel in je eigen woorden uit. Lever je papier in.