Niet ziek worden

• Mens & Natuur
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 1

(Niet) ziek worden

Module 6.7 Niet ziek worden 

Waar ga je over leren?

• Wat zijn ziekteverwekkers
• Hoe werkt je afweersysteem
• Hoe werkt inenten/vaccineren?
• Wat is een voedselvergiftiging en een voedselinfectie?

Ziekteverwekkers

• Infectie betekend dat ziekteverwekkers in je lichaam komen
  
• Ziekteverwekkers zijn bacteriën en virussen. 

Binnendringen

• Ziekteverwekkers kunnen via voedsel, water, dieren of andere personen worden overgebracht
  

• Ze komen binnen via mond, neus, geslachtsorganen of wondjes.

Virus

• Dringt een cel binnen
• Heeft de cel nodig om zich zelf te delen.
• Wanneer er genoeg kopieën zijn gaat de cel dood en komen de virussen vrij. 

Bacterie

• Kan zich zelf delen in je lichaam
• Kan stoffen maken die giftig zijn waar je ziek van wordt!

• Meeste bacteriën ongevaarlijk. In je darmen zitten heel veel bacteriën die je helpen. 

Noem manieren waarop ziekteverwekkers ons lichaam binnendringen

Virussen kunnen zich zelf delen buiten een cel?

1. Juist
2. Onjuist

Een epidemie is...

1. Wanneer een virus zich heeft verspreid in het lichaam
2. Wanneer een bacterie zich heeft verspreid in het lichaam
3. Wanneer veel mensen besmet zijn met dezelfde ziekte verwekker
4. Een spuit om een allergische reactie tegen te gaan

Uitleg - deel 2

Bloed

• Rode bloedcellen vervoer zuurstof
• Bloedplaatjes laat bloed stollen bij een wond
• Witte bloedcellen afweer tegen ziekteverwekkers

Witte bloedcellen

"vreetcellen"

• Zijn vormloos en kunnen zo makkelijk uit het bloedvat gaan.
• Vallen ziekte verwekkers aan die het lichaam zijn binnen gedrongen. 
• Sluiten de ziekteverwekker in en verteren ze.
• Bij een ontstoken wond hoopt het op dit noemen we dan pus of etter.

Antigenen

Antigeen is een eiwit op de celmembraan.

Antigeen kan lichaamsvreemd zijn.

Witte bloedcellen gebruiken antigenen voor herkenning. Antigenen zijn voor alle ziektes uniek.

Antistoffen passen op antigenen.

Witte bloedcellen

"antistofcellen"

• Antistofcellen maken antistoffen tegen de antigenen. 
•  Antistoffen binden zich op de antigenen van de ziekteverwekker. 
• Vreetcellen ruimen de onschadelijk ziekteverwekker op. 

Immuniteit

• Wanneer je immuun bent dan kan je de ziekte niet nogmaals krijgen.(voorbeeld: waterpokken)
• Dit komt door geheugencellen.
• Geheugencellen onthouden welke antistoffen ze moeten maken tegen een bepaalde ziekte verwekker. 

Kennistest

Er volgen nu drie vragen om de voorkennis van de leerling te testen.

Welke antistof is het meest geschikt?

1. A
2. B
3. C
4. D

Antistof

Ziekteverwekker

Antigenen

Antistofcel

Vreetcel

Wat krijg je ingespoten bij een vaccinatie?

1. Verzwakte ziekteverwekker
2. Antistoffen
3. De hele ziekteverwekker
4. Witte bloedcellen

Bonus: Waarom verspreid het covid-19 virus zich zo snel?

1. Het is nog nieuw: er is nog niemand immuun
2. Het verspreid makkelijk, zelfs door de lucht
3. Er is nog geen vaccin
4. Alle drie de antwoorden zijn goed

Vragen?

vragen?