GWP 3.3 en 3.4 - Feodaal stelsel / christendom in Europa

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Monniken en Ridders

Het ontstaan van feodale verhoudingen in het bestuur

De verspreiding van het christendom in geheel Europa

Wat heb je ter voorbereiding op deze les gedaan?

Noteer de eerste drie historische perioden.

De Middeleeuwen duren van ... tot ... (noteer alleen de jaartallen, gescheiden door een spatie)

De tijd van Monniken en Ridders duurt van ... tot ... (noteer alleen de jaartallen, gescheiden door een spatie)

Langzaam richting de Middeleeuwen

- Opkomst Merovingische koningen eind 5e eeuw

- Overnemen van Romeinse gewoonten (wetten, bestuursvorm)

In combinatie met Salische wet:

- Schadevergoeding voor delicten (diefstal, moord) hoe belangrijker het slachtoffer, hoe hoger de straf

- Alleen mannen kunnen troonopvolger zijn

- Land moet worden verdeeld onder alle zoons van de koning

Welke uitspra(a)k(en) is / zijn juist?

1. Clovis breidde het Frankische rijk uit tot bijna heel NL, BE en FR
2. De Germaanse koningen namen het Romeinse bestuurssysteem over, met hertogen en grafen
3. De Salische wet was het in opdracht van koning Clovis opgeschreven Romeinse gewoonterecht
4. Het Frankische rijk was een Germaanse staat die eerst werd bestuurd door de Merovingische koningen

Een boer werkt een deel van de tijd op het land van de heer.

1. Hofstelsel
2. Feodaal stelsel

Midden in het dorp staat de tiendschuur. Daarin worden goederen opgeslagen die als belasting zijn afgedragen aan de kerk.

1. Hofstelsel
2. Feodaal stelsel

Het land is te groot om door één man bestuurd te worden. Daarom worden er vrienden aangesteld die trouw zweren aan de koning en namens hem in een deel van het land regeren.

1. Hofstelsel
2. Feodaal stelsel

Wanneer er een oorlog uitbreekt, is een vazal verantwoordelijk voor het zoeken van zoveel mogelijk ridders die mee kunnen vechten met de koning.

1. Hofstelsel
2. Feodaal stelsel

Welke uitspra(a)k(en) is / zijn juist?

1. De leenmannen leverden hun leenheer voetsoldaten en ridders.
2. In het feodale stelsel legden de leenheer een eed van trouw af aan de leenman.
3. In het feodale stelsel liet een koning als leenheer gebieden besturen door edelen (leenmannen, vazallen).
4. Na Karels dood gingen vazallen hun leen zien als erfelijk bezit en gaven ze zelf ook land in leen uit aan lageren heren.

Beschrijf zo goed mogelijk wat je ziet op de afbeelding.

Leg uit waarom de afbeelding bij het kenmerkend aspect past. 'Op de afbeelding zie ik ..., dat past bij ..., want ...

Rome en Constantinopel

Romeinse rijk gesplitst: 395, maar nog steeds één kerk

West: tweezwaardenleer, wereldlijke en geestelijke macht

Oost: Keizer zowel wereldlijke als geestelijke macht

Splitsing kerk: 1054

West: drie standen -> Geestelijken(1), Adel(2), Boeren(3)

Welke uitspra(a)k(en) is / zijn juist?

1. De Byzantijnse keizers wilden zowel wereldlijk als geestelijk leider zijn van hun rijk.
2. Monniken en nonnen zonderden zich af van de wereld of trokken rond om mensen te bekeren.
3. Volgens de tweezwaardenleer van de pausen leidde de keizer de kerk en de paus de staat.
4. Halverwege de tijd van Monniken en Ridders werden de verschillen tussen oost en west zo groot dat de kerk in tweeën scheurde.

Deze vraag heeft betrekking op de vaardigheid: standplaatsgebondenheid -> je moet je in kunnen leven in historische personen.
De geestelijken hadden de macht over geestelijke zaken, de adel had de macht over wereldlijke zaken. Beredeneer wat in de Middeleeuwen het belangrijkst was en wie dus de hoogste macht had.

Verspreiding christendom West-Europa

1. Vorsten bekeren zich als eerste

2. Bevolking (vaak) gedwongen

3. Missionarissen

Wederzijdse beïnvloeding

Welke uitspra(a)k(en) is / zijn juist?

1. Christelijke koningen leverden veel steun bij de kerstening van Europa
2. Door de bekering van Karel de Grote werd het Frankenrijk een christelijk rijk.
3. Missionarissen kwamen uit Constantinopel om de Balkan te kerstenen.
4. Missionarissen kwamen uit Engeland om Nederland en Duitsland te kerstenen.

Welke uitspra(a)k(en) is / zijn juist?

1. Missionarissen verboden het geloof in goden, dwergen, reuzen, elfen en geesten.
2. De samensmelting van christendom en heidendom begon al onder keizer Augustus.
3. De verspreiding van het christendom in Europa ging heel snel in de tijd van monniken en ridders.
4. Missionarissen besloten om aan te sluiten bij heidense gebruiken en geloven.

Beschrijf zo goed mogelijk wat je ziet op de afbeelding.

Leg uit waarom de afbeelding bij het kenmerkend aspect past. 'Op de afbeelding zie ik ..., dat past bij ..., want ...

Zet de woorden op de juiste plaats.

Rond het jaar 500 begint een nieuwe periode in de geschiedenis: de …A…        In het zuiden van Europa waren toen al veel mensen bekeerd tot het …B….          

In de tijd van monniken en ridders van 500 tot …C….       stichtten monniken als Willibrord …D…     om van daaruit de mensen in West-Europa te bekeren.

Middeleeuwen

christendom

1000

kloosters

Sleep de zinnen naar het goede tijdvak.

Tijd van Grieken en Romeinen

Tijd van Monniken en Ridders

Ontstaan van christendom

Het hofstelsel

Kloosters in Noordwest Europa

Handel drijven

Gladiatorenspelen

Romanisering

Ontstaan Islam

Vul het schema op de juiste manier in.

De ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over 

burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat

A

De groei van het Romeinse imperium waardoor de Grieks-Romeinse

cultuur zich in Europa verspreidde

B

De ontwikkeling van het jodendom en het christendom als de eerste

monotheïstische godsdiensten

C

De verspreiding van het christendom in geheel Europa

D

Het begin van de Europese overzeese expansie

E

Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen

F

Het ontstaan van feodale verhoudingen in het bestuur

G

De opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven van een agrarisch-urbane samenleving

H

Het begin van staatsvorming en centralisatie

I

De protestantse reformatie die splitsing van de christelijke kerk in West-

Europa tot gevolg had;

J

Het ontstaan en de verspreiding van de islam;

K

De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid

L

het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen

M

Monniken en Ridders

Steden en Staten

1000-1500

1500-1600

Oudheid

Middeleeuwen

Middeleeuwen

Vroegmoderne tijd

Volgende week gaan we aan de slag met par. 4.1 en 4.2. Wat ga jij doen om de LessonUp goed te kunnen maken (en jezelf dus goed voor te bereiden op de toets aan het einde van het jaar)?