Grammatica H1 - samentrekking

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Welkom V3J! 

Ga alvast zitten volgens de plattegrond;

Pak je laptop erbij en log in op deze les. 

Pak je leesboek en ga lekker lezen!

Toetsstof toetsweek 2 

Cursus 5 Gramm. zinsdelen

§3: Samentrekkingen 

§5: Verwijzen

§7: Beknopte bijzin

§9: Congruentie en inversie

§11: Bedrijvende en lijdende vorm

 

Toetsstof toetsweek 2

Cursus 6 Formuleren

§2: Samentrekkingen controleren

§3: Fouten met verwijswoorden

§7: Beknopte bijwoordelijke bijzinnen controleren

§9: Incongruentie en onjuiste inversie

§11: Symmetrie en correct begrenzen.

Deze les

Grammatica §3: Samentrekkingen

Formuleren §2: Samentrekkingen controleren

Aan het eind van de les:

• weet je wat een samentrekking is;
• kun je die op verschillende niveaus herkennen;
• kun je foutieve samentrekkingen herkennen en verbeteren. 

Deze les

• Herhaling vorig jaar (zww/kww/hww)
• Uitleg samentrekking
• Oefenen met samentrekkingen
• Samentrekkingen controleren 

Herhaling vorig jaar

Cursus 5 grammatica 

paragraaf 1  (herhaling zinsdelen): opdr. 1, 3.1, 4, 5, 6.

paragraaf 2 (herhaling woordsoorten): opdr. 5

Zijn hier vragen over?

Opfrissen zww/kww/hww?

Zij zou naar school komen.

komen: hww, zww of kww?

1. hww
2. zww
3. kww

Willem is jarig geweest.

geweest: hww, zww of kww?

1. hww
2. zww
3. kww

Zij zou naar school komen.

zou: hww, kww of zww?

1. hww
2. zww
3. kww

De leerlingen maken hun huiswerk.

maken: hww, zww of kww?

1. hww
2. zww
3. kww

Mijn oma heeft de lekkerste appeltaart gebakken.

heeft: hww, zww of kww?

1. hww
2. zww
3. kww

Huiswerk V3J

vrijdag 22 november:

• Cursus 5 Grammatica (Zinsdelen) §3: opdr. 1 t/m 4
• Cursus 6 Formuleren §2: opdr. 1 t/m 3

Samentrekking

Samentrekking: een woorddeel, woord of een zinsdeel wordt weggelaten, omdat het ook elders in de zin voorkomt. Door (een deel van) het woord of zinsdelen weg te laten, kun je korter formuleren. 

1. De grote kinderen en kleine kinderen spelen samen op het schoolplein. 

2. Vanochtend gaan we fietsend naar school, maar vanmiddag gaan we met de auto terug. 

Samentrekking

• voorwaartse samentrekking: het gemeenschappelijke woord blijft in het eerste deel van de samentrekking staan (een antieke lamp en een moderne)
• achterwaartse samentrekking: het gemeenschappelijke woord wordt genoemd in het laatste deel van de samentrekking en daarvoor weggelaten (binnen- en buitenland)

kleine en grote landen

1. voorwaartse
2. achterwaartse

feestmutsen en -neuzen

1. voorwaartse
2. achterwaartse

een goedkope armband en een dure

1. voorwaartse
2. achterwaartse

in voor- en tegenspoed

1. voorwaartse
2. achterwaartse

Samentrekking

Samentrekkingen komen voor op drie niveaus:

• woordniveau: zon- en feestdagen (streepje!)
• woordgroepsniveau: dure auto's en huizen (geen streepje)
• zinsniveau: Iris volleybalt op zaterdag en Peter op zondag.

hoge en lage bergen

1. woordniveau
2. woordgroepsniveau
3. zinsniveau

De jongen schreeuwt en rent.

1. woordniveau
2. woordgroepsniveau
3. zinsniveau

keukenstoel en -tafel

1. woordniveau
2. woordgroepsniveau
3. zinsniveau

Oefenen met samentrekkingen

Maak zelfstandig 

Cursus 5 Grammatica (Zinsdelen) §3: opdr. 1 t/m 4

Je mag online of uit het boek werken. 

Klaar? 

• Ga verder met de rest van het huiswerk:
• Cursus 6 Formuleren §2: opdr. 1 t/m 3

Goede of foutieve samentrekking? 

Samentrekking op zinsniveau: Iris volleybalt op zaterdag en Peter volleybalt op zondag.

Samentrekken mag alleen als aan drie voorwaarden is voldaan:

• dezelfde functie: zinsdeel, woordsoort
• dezelfde betekenis:
• hetzelfde getal: enkelvoud, meervoud

Goede of foutieve samentrekking? 

Stap 1: Kijk welke woorden zijn weggelaten; 

Stap 2: Bepaal de functie, de betekenis en het getal (enkelvoud of meervoud) van beide 'zinnetjes';

Stap 3: Controleer of dit in beide gevallen hetzelfde is.

Mijn eten was vandaag weer geweldig en zal ik daarom niet snel vergeten.

De tentamens werden gisteren teruggegeven, maar een tentamen nog achtergehouden.

1. fout: functie
2. fout: getal
3. fout: betekenis
4. goed

De clown trok zijn kleren uit en zich niets van van zijn publiek aan.

1. fout: functie
2. fout: getal
3. fout: betekenis
4. goed

Mijn mobiel is gevallen en kapot.

1. fout: functie
2. fout: getal
3. fout: betekenis
4. goed

In onze straat wordt een verkeersdrempel aangelegd en huizen gebouwd.

1. fout: functie
2. fout: getal
3. fout: betekenis
4. goed

Streekromans interesseren me niet en lees ik dus niet.

1. fout: functie
2. fout: getal
3. fout: betekenis
4. goed

Samentrekkingen:
Streekromans interesseren me niet en lees ik dus niet.

1. Juist
2. Onjuist, functie komt niet overeen
3. Onjuist, getal komt niet overeen
4. Onjuist, betekenis komt niet overeen

Les- en huiswerk

vrijdag 22 november:

• Cursus 5 Grammatica (Zinsdelen) §3: opdr. 1 t/m 4
• Cursus 6 Formuleren §2: opdr. 1 t/m 3

Klaar?

1. Oefeningen Beter spellen maken;
2. Lezen of hw ander vak maken.

Ik begrijp wat een samentrekking is.

😒🙁😐🙂😃

Ik kan een foutieve samentrekking herkennen.

😒🙁😐🙂😃

Na het maken van het huiswerk verwacht ik dat ik de foutieve samentrekking goed kan herkennen en verbeteren.

😒🙁😐🙂😃