Les 1 Gedrag

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Planning

Deze week: H7 -> gedragssystemen + leren

Volgende week gedragsonderzoek (theorie) + start uitvoering (SE cijfer voor verslag)

daarna voortplanting  (SE-toets in toetsweek)

DOEL

• Na deze les weet je (weer) wat gedragsbiologie is, wat de belangrijkste functies van gedrag zijn en hoe gedrag veroorzaakt wordt.
• Je kunt in een gegeven context onderscheid maken tussen verschillende typen prikkels, gedragssystemen en conflictgedrag

theorie 9.1 en 9.2.2

Niko Tinbergen

• Welke functie heeft gedrag in de natuur?
  
• Wat is de directe aanleiding voor gedrag?
  
• Hoe ontstaat gedrag tijdens de ontwikkeling van een dier?
  
• Hoe verandert gedrag in de loop van de evolutie?

00:10

Wat is de functie van dit soort speelgedrag in de natuur?

00:21

Welke uitwendige prikkel zou de aanleiding kunnen zijn voor dit gedrag?

1. functies

• Succesvol gedrag leidt tot overleving, groei en voortplanting
  
• Gedrag ontstaat als reactie op inwendige en uitwendige prikkels
  
• Succesvol gedrag wordt geleerd door: inprenting, gewenning, imitatie, oefening, operant- en klassiek conditioneren en inzicht.
  

In welke situatie ga jij het snelst naar bed?

1. situatie A
2. situatie B
3. situatie C
4. situatie D

 2. aanleiding

inwendige prikkel: moe

uitwendige prikkel: signalen van ouders

som van prikkels levert motivatie

motivatie > drempel-> handeling

door handeling daalt motivatie

negatieve terugkoppeling

Gedragssystemen zijn o.a.

• Fourageergedrag (voedsel zoeken)
• Poetsgedrag
• Vluchtgedrag
• Exploratief gedrag (onderzoeken/verkennen)
• Sociaal gedrag, oa

           -voortplantingsgedrag
           -teritoriumgedrag

 

Bijzondere prikkels

sleutelprikkel: prikkel/signaal dat steeds dezelfde reactie oproept

(soms alleen als het dier door inwendige prikkels voldoende gemotiveerd is, bv in de broedperiode)

supernormale/supranormale prikkel

versterkte sleutelprikkel die een sterkere reactie dan normaal oproept

01:28

Wat is voor het mannetje de sleutelprikkel om tot paringsgedrag over te gaan?

02:41

Het bierflesje is voor de mannetjes kever een:

1. subnormale prikkel
2. normale prikkel
3. sleutelprikkel
4. supranormale prikkel

Huiswerk

maak en kijk na 

hfst 7, paragraaf 1 en 2. Alle vragen over protocollen en ethogrammen mag je (nu nog) overslaan. Doen we later