6.2 De Gouden Eeuw van Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

De Gouden Eeuw

Leerdoel: 

Aan het einde van deze les kun je aangeven op welke manier de Republiek geregeerd werd en hoe deze tot grote bloei kwam

Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden

• 17e eeuw -> alle bekende landen bestuurt door een vorst met groeiende macht (absolutisme) met centrale macht (centralisatie) -> NL = uitzondering
• Republiek geen centrale regering -> intern zeven aparte staatjes -> naar buiten toe eenheid
• Regenten hadden de macht -> onderlinge benoemingen (vriendjespolitiek)
• Steden -> vroedschap = college van 20-40 mannen die de burgemeesters benoemden. Vroedschap stuurde vertegenwoordigers naar de Staten (bestuur van een gewest (provincie) van de Republiek -> per provincie anders samengesteld -> platteland (Gelderland, Overijssel etc.) veel adel -> Holland en Zeeland veel burgerij
• Burgerij heel veel invloed op bestuur in vergelijking met andere landen

Wie waren de regenten?

Rijke burgers (steden) of adel (platteland) met bestuurs - functie. 

Het patriciaat (laag van regenten) verdeelden de (goedbetaalde) baantjes onderling.

Stadhouder

Vóór de Republiek was de stadhouder de plaatsvervanger van de koning in een gewest.

In de republiek was de stadhouder de legeraanvoerder. Hij werkte voor de gewesten. 

Stadhouder

• opperbevelhebber van leger en vloot
  
• meebeslissen over benoeming vn nieuwe regenten
• 1650-1672 stadhouderloos tijdperk

Tussen de stadhouder (legeraanvoerder), hier Willem III en de raadpensionaris

( vertegenwoordiger van de Staten-Generaal en Holland) was regelmatig strijd. Hier verliest raadpensionaris Johan de Witt 1672 

Ontstaan Moedernegotie

• Gebrek aan voedsel en grondstoffen in Republiek
• Gevolg: handel met Oostzeegebied is noodzakelijk (moedernegotie)
• Vraag en aanbod:
• Nederlandse handelaren slaan goedkoop graan op (stapelmarkt) en verkopen het duur als er een misoogst is 

Val van antwerpen

Gevolgen:

- Veel immigranten naar Amsterdam

- Handelscontacten : handel van Antwerpen naar Amsterdam

- Nijverheid neemt toe

- In Amsterdam handel in luxeproducten

De cultuur

Schilderkunst: Rembrandt, Vermeer, Frans Hals, Jan Steen

Opdrachtgevers: de burger, onderwerpkeuze dus ook anders

Familieportretten, stillevens, zeegezichten en dagelijks leven

Wetenschap

Hugo de Groot

Christiaan Huygens

Jan Leeghwater

Descartes

Gewetensvrijheid