hst 1 0. 1 "soorten krachten"

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

1.1 Soorten krachten

Lesdoelen

Na deze les kan je:

1. De uitwerkingen van een kracht benoemen
2. De kracht meten met een krachtmeter/veerunster.
3. De drie onderdelen van een krachtpijl benoemen.
4. Verschillen soorten krachten herkennen
5. De werking en toepassing van de verschillende soorten krachten beschrijven.

Noteer 3 woorden waar je aan denkt bij het horen van het woord kracht.

Soorten krachten

Welke verschillende soorten krachten worden er in het volgende filmpje genoemd?

Noteer de verschillende soorten krachten die in het filmpje werden genoemd.

v.b. soorten krachten

-Spierkracht (Fs)

-Veerkracht (Fv)

-Magnetische kracht (Fm) 

-Zwaartekracht (Fz)

-Spankracht (Fspan)

-Elektrische krachten (Fel)

Met ijzerpoeder maak je de veldlijnen zichtbaar

Afstoten en aantrekken

Gelijke lading stoot af, verschillende trekt aan

Welke krachten werken er?

Effecten van krachten

De vorm kan veranderen (plastisch of elastisch)

De richting kan veranderen.
De snelheid kan veranderen.

Krachten tekenen

Teken een kracht als een vector (pijl) met een juiste

- grootte

- richting 

- aangrijpingspunt

Kies een handige krachtenschaal: b.v. 1 cm komt overeen met 50 N

De zwaartekracht

Fz = m x g

Fz= zwaartekracht (N)

m = massa (kg)

g = gravitatiekracht =  9,81 afgerond 10 N/kg

Voorbeeeld 

Teken de zwaartekracht die op een man met een massa van 70 kg werkt.

Zwaartekracht en gewicht

Het gewicht is de kracht v.e. voorwerp op zijn ondersteuning en wordt uitgedrukt in Newton.

Als het voorwerp ondersteund wordt geldt:

Fz = G

Let op: massa is in kg

Gewicht en zwaartekracht in N

Voorbeeld

De cementbak heeft een massa

van 500 kg. Bereken het gewicht dat aan de kabel trekt.

Uitwerking

Gegeven:  m = 500 kg

                       g = 10 N/kg

Gevraagd:   G

Oplossing: G = m x g

                        G=  500 x 10 = 5000 N

Dit moet je uit je hoofd weten

Fz = m x g is de moeder der formules en komt telkens terug.

Noem de 3 effecten van een kracht.

bij een tekening in een natuurkundeboek staat: "De gebruikte krachtenschaal is 1 cm ≙ 5 N."
Wat wordt daarmee bedoeld?

Welke waarde heeft g op (of dicht daarbij) het aardoppervlak?

Controle vragen

1 Noem drie effecten van een kracht.

2 Bij een tekening in een natuurkundeboek staat: “De gebruikte krachtenschaal is 1 cm ≙ 5 N.”

Wat wordt daarmee bedoeld?

3 Welke waarde heeft g op (of vlak bij) het aardoppervlak?

Lezen en maken

Lezen blz 8, 9 en 10 van je tekstboek

Maken 10.1 in je werkboek