15.2 Analyse van het statensysteem

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

'Internationale machtsverhoudingen'

§15.2 Analyse van het statensysteem

Wat leer ik deze les?

• Ik ken de kenmerken van een interne soevereine macht 
• Ik weet wanneer een staat nog functioneert en wanneer het een fragiele staat is
• Ik ken het verschil tussen de Algemene Vergadering en de VN-Veiligheidsraad
• Ik weet waar de NAVO op gericht is

Leerdoelen

Interne soevereiniteit

Als de bevolking wordt erkend als het hoogste gezag op het grondgebied dat tot de staat behoort.

Zie pagina 97 in het lesboek van Seneca

Interne soevereine macht

1. heerst over een bevolking;
2. beheerst een bepaald grondgebied;
3. beschikt in dat grondgebied over zowel een belasting- als een geweldsmonopolie

Zie pagina 97 in het lesboek van Seneca

Externe soevereiniteit

Als een staat zowel erkend wordt door andere staten als dat een staat niet onder het gezag van een andere staat valt.

Zie pagina 97 in het lesboek van Seneca

Fragiele staat

Als een staat niet bij machte is zijn grondgebied te beheersen, noch de veiligheid van zijn burgers te garanderen, omdat hij zijn monopolie op het gebruik van geweld verloren heeft.

Ook wel 'falende staat' genoemd.

Zie pagina 97 in het lesboek van Seneca

Een fragiele staat heeft geen...

Een fragiele staat heeft geen...

1. ...interne soevereiniteit
2. ...externe soevereiniteit

Lees bovenstaande tekst bij opdracht 8 uit je opdrachtenboek.

Noem een van de kenmerken van een staat
waar Mali niet aan voldoet volgens tekst 1.

Noem een van de kenmerken van een staat waar Mali niet aan voldoet volgens deze tekst.

Kenmerken functionerende staat

Interne rechtsorde handhaven

Openbare diensten leveren

• Anarchie, een land zonder politiek bestuur met het risico op een oorlog van allen tegen allen.

• Collectieve goederen: medische zorg, onderwijs, hulpverlening.
• Ontbreekt bij bijvoorbeeld een natuurramp

Zie pagina 97 in het lesboek van Seneca

Intrastatelijke conflicten

Oorlogen binnen een staat.

Zie pagina 98 in het lesboek van Seneca

Interstatelijke conflicten

Oorlogen tussen staten.

Zie pagina 98 in het lesboek van Seneca

Globalisering

Het proces van uitbreiding en intensivering van contacten en afhankelijkheden over zeer grote afstanden en over landsgrenzen heen.

Zie pagina 98 in het lesboek van Seneca

Staten die profiteren van de economische groei
worden ook wel BRICS genoemd. Om welke staten gaat het hier?

Staten die profiteren van de economische groei worden ook wel BRICS genoemd. Om welke staten gaat het hier?

Belangrijkste onderdelen VN

Algemene Vergadering

VN-Veiligheidsraad

• Alle lidstaten
• Kan 'resoluties' aannemen
• Kan de uitvoering van resoluties niet afdwingen

• 15 leden (waarvan 10 tijdelijk)
  
• Kan de uitvoering van resoluties afdwingen
• Recht om externe soevereiniteit van staten aan te tasten
• Kan bindende sancties opleggen

Resoluties zijn uitspraken van de meerderheid, die vaak worden aangehaald in het internationaal recht en daarmee een zeker gezag hebben.

5 vaste leden van de VN-Veiligheidsraad: overwinnaars van de Tweede Wereldoorlog: VS, het VK, Rusland, Frankrijk en China

Zie pagina 98-99 in het lesboek van Seneca

De VN-Veiligheidsraad kan de externe soevereiniteit
van staten aantasten. Welk beginsel mag dan
overtreden worden?

De VN-Veiligheidsraad kan de externe soevereiniteit van staten aantasten. Welk beginsel mag dan overtreden worden?

NAVO

Noord-Atlantische VerdragsOrganisatie, een militair bondgenootschap met voornamelijk lidstagen rondom de Atlantische Oceaan.

Zie pagina 100 in het lesboek van Seneca

Wat is het verschil tussen een 'trans-Atlantische
relatie' en 'continentaal gericht zijn'?

Wat is het verschil tussen een 'trans-Atlantische relatie' en 'continentaal gericht zijn'?

00:18

Waar heeft dit mee te maken?

Waar heeft dit mee te maken?

Het non-interventiebeginsel/ soevereiniteitsbeginsel

02:57

Zou er in dat geval sprake zijn van een
interstatelijk of intrastatelijk conflict?

Zou er in dat geval sprake zijn van een interstatelijk of intrastatelijk conflict?

1. Interstatelijk conflict
2. Intrastatelijk conflict

Wat heb je geleerd deze les?

Wat heb je geleerd deze les?

Wat heb je geleerd deze les?

Wat vind je nog lastig?

Wat heb ik geleerd deze les?

• Ik ken de kenmerken van een interne soevereine macht 
• Ik weet wanneer een staat nog functioneert en wanneer het een fragiele staat is
• Ik ken het verschil tussen de Algemene Vergadering en de VN-Veiligheidsraad
• Ik weet waar de NAVO op gericht is

Leerdoelen

De volgende Seneca-les gaat over:

Realisme versus liberalisme

Einde van de les 'Analyse van het statensysteem'