Werkvormen: Praten met citaten

• Kunstzinnige oriëntatie
• Kunst
• +19
• Basisschool
• Middelbare school
• MBO
• HBO
• ISK
• Beroepsopleiding

Introduction

Werkvorm op woensdag: Praten met citaten Laat je leerlingen argumenteren als echte denkers! Schrijven hoeft niet altijd origineel of creatief te zijn om interessant te worden. Sterker nog, soms is het juist leuk om bestaande teksten te gebruiken en daar iets nieuws van te maken!

Instructions

Praten met Citaten

Geïnspireerd door Kenneth Goldsmiths concept van uncreative writing draait deze werkvorm niet om zelf alles bedenken, maar om slim selecteren en combineren. Leerlingen duiken in citaten en quotes van grootheden, wetenschappers, kunstenaars of boekpersonages en laten hen het gesprek met elkaar aangaan.

Wat is het?

'Praten met Citaten' is een creatieve en analytische werkvorm waarin leerlingen bestaande uitspraken en tekstfragmenten verzamelen en die gebruiken om een dialoog tussen twee (fictieve) personages te creëren. De focus ligt niet op het bedenken van originele teksten, maar op het maken van slimme keuzes: welke citaten versterken een argument? Hoe kunnen verschillende stemmen met elkaar in gesprek gaan? Hierdoor leren leerlingen kritisch lezen, verbanden leggen en argumenteren op een vernieuwende manier.

Hoe maak je het?

Bepaal voor jezelf wat je wilt dat de leerlingen uit de gesprekken halen. Zet je een thema centraal, gaat het om het leren kennen van het gedachtengoed van de personen of ben je op zoek naar een creatieve opdracht? Die insteek is goed om te weten, omdat je dan ook kunt bepalen of je de opdracht met of zonder devices laat maken. Of dat je klassikaal een gesprek gaat vormgeven. 

Daar lenen verschillende slides zich voor:

• Slide: Werk je graag zonder devices? Dan is een normale slide met een aansprekende afbeelding en een korte uitleg van de opdracht voldoende. De leerlingen maken de opdracht op papier. Je zou vervolgens de dialogen kunnen laten voordragen.
• Open of Fotovraag: In een open vraag kunnen de leerlingen het antwoord invoeren, maar dat kost veel tijd. Laat hen de gesprekken die zij gecreëerd hebben fotograferen en uploaden in een fotovraag.
• Woordwolk: Wil je graag klassikaal werken? Maak dan een woordwolk. Leerlingen voeren om de beurt een citaat in op reactie van het vorige. De leerlingen zijn op deze manier actief op zoek naar goed reacties op een eerder antwoord. Ze moeten de citaten in waarde schatten en laten aansluiten bij de inhoud. Daarnaast moeten ze snel zijn, want voor ze weten heeft een klasgenoot al passend gereageerd. Versleep de antwoorden naar de juiste persoon.

Hoe werkt het?

1. Je kiest een thema waar je iets over je de leerlingen wilt laten nadenken (de liefde, milieu, technologie, vrijheid, ...).
2. Je laat je leerlingen op zoek gaan naar passende citaten. Dit kan van twee bekende mensen zijn die je met elkaar laat communiceren. Maar je kunt ook twee fictieve personages laten verzinnen die de citaten van iedereen tot hun beschikking hebben. 
3. De leerlingen gebruiken de gevonden citaten om een dialoog te schrijven. Kunnen zij hun personage met de gevonden citaten een sterk en eenduidig standpunt meegeven?
4. De gesprekken kunnen uiteindelijk uitgespeeld, voorgelezen, ingeleverd of digitaal gepresenteerd worden.

Wat is de kracht van Praten met Citaten?

Leerlingen leren argumenteren op een speelse manier doordat ze mogen stoeien met de woorden van een ander. Toch blijft de afweging vergelijkbaar. Om een logisch gesprek te laten ontstaan, zullen ze continu moeten afwegen of het gevonden citaat passend is in de conversatie.

De werkvorm stimuleert creatief en kritisch denken, maar bevordert ook taalontwikkeling en analysevaardigheden. Praten met Citaten haalt het brein van grote denkers, kunstenaars of literatuurpersonages in de klas. De leerlingen kunnen zich verplaatsen en zich meer persoonlijk betrokken voelen bij de personen.

De creativiteit en originaliteit van de leerlingen worden ook uitgedaagd. Zijn zij hun gesprekspartner te snel af en misschien wel de mond snoeren? En vraag eens waar de leerlingen nu mee bezig zijn! Zijn ze plagiaat aan het plegen of een nieuw verhaal aan het schrijven?

Tip 1: Varieer in eindproduct: Laat leerlingen hun dialoog opnemen als een podcast of uitwerken in een strip of animatie. 

Tip 2: Geef inspiratiebronnen; biedt sites aan waar quotes te vinden zijn of zet alvast wat bekende uitspraken op je slide. Je zou ook het begin van het gesprek kunnen maken. Met welke twee quotes start het gesprek en hoe bouwen de leerlingen dit uit?

Tip 3: Stimuleer de discussie: Laat je leerlingen hun dialoog presenteren en elkaar feedback geven. Wat vinden zij van de quotes? Met welke gesprekspartner voelen ze zich het meest verbonden? Zijn de meningen nog van deze tijd of is er veel veranderd?

Wil je deze werkvorm direct toepassen? Maak je eigen Praten met Citaten slides in LessonUp en creëer een actieve les die de leerlingen snel activeert! In deze les staan voorbeelden voor CKV, Engels, Natuurkunde en Nederlands. De slides zijn voor ieder vak aan te passen. Sla jouw favoriete slide op via de 'Bewaar' knop en pas de lesslides eenvoudig aan voor jouw les.

Moeilijkheidsgraad (ontwerpen): *

Werkvormen: Praten met citaten

Praten met Citaten

Werkvormen

Wat zouden Andy Warhol en Pablo Picasso elkaar te zeggen hebben?

Praten met citaten

Praten met citaten

• Maak duo's
• De een gaat online op zoek naar citaten van Andy Warhol, de ander naar citaten van Pablo Picasso.
• Samen maken zij met deze citaten een gesprek tussen de twee kunstenaars.
• Gaat het gesprek over kunst, de actualiteit of familie?
  
• Hoe kunnen de duo's een zo goed lopend gesprek maken, gebaseerd op de citaten van de kunstenaars?
  
• Bepaal zelf hoeveel bewegingsvrijheid je de leerlingen geeft voor wat betreft het toevoegen van eigen verzinsels, een vast gesteld thema of de manier van het gesprek (telefoongesprek, interview, vriendend, etc.)
• Laat de duo's een foto van hun gesprekken downloaden op deze pagina.

Nabespreken

• Welke gesprekken zijn het waard om voorgelezen/uitgespeeld te worden?
• Hebben de duo's verrassende verschillen in de gesprekken?
  
• Hebben de leerlingen het idee een beter beeld gekregen te hebben van deze twee artiesten? Waarom wel/niet?
• Differentiatievragen:
  - In hoeverre herken je de tijdsgeest in de citaten van de kunstenaars?
  - Kan je de citaten matchen met de kunst? Of had je dit niet van de kunstenaar verwacht? Kan je jouw antwoord uitleggen?
  - Welk citaat zal jou bijblijven? Waarom?

n

&

Thema: Liefde en Maatschappij

Gesprek i   citaten

William Shakespeare

Jane Austen

Kies een schrijver: Ga je op zoek naar citaten van William Shakespeare of van Jane Austen?

1

Verzamel citaten – Zoek minstens 6 citaten van jouw gekozen schrijver. Zorg dat ze verschillende emoties uitdrukken en passen binnen het thema 'Liefde en Maatschappij'.

2

Bouw een gesprek – Zoek een partner met wie je een gesprek gaat bouwen. Gebruik de citaten om een dialoog te maken tussen de twee auteurs. Het moet logisch en natuurlijk aanvoelen, alsof het echt een gesprek is.

3

Geef context – Voeg een korte inleiding toe waarin je uitlegt wie de de schrijvers zijn en in welke situatie ze zich bevinden.

4

Inleiding:

Tijd om creatief aan de slag te gaan met de woorden van twee literaire grootheden: William Shakespeare en Jane Austen! Jullie gaan een gesprek samenstellen, maar met een twist – jullie mogen alleen citaten van een van deze schrijvers gebruiken.

Instructie:

1. Kies een schrijver – Ga je voor Shakespeare of Austen?
2. Verzamel citaten – Zoek minstens 6 citaten van jouw gekozen schrijver. Zorg dat ze verschillende emoties en onderwerpen uitdrukken.
3. Bouw een gesprek – Gebruik de citaten om een dialoog te maken tussen de twee schrijvers. Het moet logisch en natuurlijk aanvoelen, alsof het echt een gesprek is.
4. Geef context – Voeg een korte inleiding toe waarin je uitlegt wie de schrijvers zijn en in welke situatie ze zich bevinden.

Waar let je op?

1. Logisch gesprek – Zorg dat de citaten goed op elkaar aansluiten.
2. Creativiteit – Maak het interessant! Het mag grappig, serieus, romantisch of dramatisch zijn.
3. Duidelijkheid – Noteer de bron van elk citaat (bijvoorbeeld de titel van het boek of toneelstuk).

Veel plezier en laat de woorden van Shakespeare of Austen voor jullie spreken! 

e

&

Gesprek m  t   citaten

Thema: Liefde en Maatschappij

William Shakespeare

Jane Austen

Kies een schrijver: Ga je op zoek naar citaten van William Shakespeare of van Jane Austen?

1

Verzamel citaten – Zoek minstens 6 citaten van jouw gekozen schrijver. Zorg dat ze verschillende emoties uitdrukken en passen binnen het thema 'Liefde en Maatschappij'.

2

Bouw een gesprek – Verzin twee personages die met elkaar in gesprek gaan. Gebruik de citaten om de dialoog te maken tussen de twee personages. Het moet logisch en natuurlijk aanvoelen, alsof het echt een gesprek is.

3

Geef context – Voeg een korte inleiding toe waarin je uitlegt wie de personages zijn, wat hen bij elkaar bracht en in welke situatie ze zich bevinden.

4

Inleiding:

Tijd om creatief aan de slag te gaan met de woorden van twee literaire grootheden: William Shakespeare en Jane Austen! Jullie gaan een gesprek samenstellen, maar met een twist – jullie mogen alleen citaten van een van deze schrijvers gebruiken.

Instructie:

1. Kies een schrijver – Ga je voor Shakespeare of Austen?
2. Verzamel citaten – Zoek minstens 6 citaten van jouw gekozen schrijver. Zorg dat ze verschillende emoties en onderwerpen uitdrukken.
3. Bouw een gesprek – Verzin twee personages die met elkaar in gesprek gaan. Gebruik de citaten om de dialoog te maken tussen de twee personages. Het moet logisch en natuurlijk aanvoelen, alsof het echt een gesprek is.
4. Geef context – Voeg een korte inleiding toe waarin je uitlegt wie de personages zijn, wat hen bij elkaar bracht en in welke situatie ze zich bevinden.

Waar let je op?

• Logisch gesprek – Zorg dat de citaten goed op elkaar aansluiten.
• Creativiteit – Maak het interessant! Het mag grappig, serieus, romantisch of dramatisch zijn.
• Duidelijkheid – Noteer de bron van elk citaat (bijvoorbeeld de titel van het boek of toneelstuk).

Veel plezier en laat de woorden van Shakespeare of Austen voor jullie spreken! 

Albert Einstein

Richard Feynman

versus

Gesprek in citaten

De filosofische denker vs. De speelse denker

Albert Einstein
vs
Richard Feynman

Instructie

• Laat de leerlingen op zoek gaan naar citaten en quotes van de beide wetenschappers.
• Om de beurt mogen zij een quote in de woordwolk plaatsen. 
• De ene keer zegt Einstein iets, een volgende leerling reageert daarop met een citaat van Feynman. 
• Zo bouwt de klas een gesprek tussen de twee wetenschappers en leren zij het gedachtengoed van beide.
• Tip: Schuif de antwoorden namens Einstein naar links en de antwoorden namens Feynman naar rechts.
• Optie: Laat leerlingen eerst allerlei citaten zoeken en in het woordweb plaatsen. Versleep de antwoorden met de groep vervolgens tot een mogelijk gesprek.
  Vragen: Kunnen de leerlingen achterhalen van wie welk citaat is? Wat kunnen ze na deze oefening vertellen over de manier van denken van Einstein en Feynman?

In gesprek

met... 

Laat hier jouw favoriete personage plaatsnemen uit het boek dat je nu aan het lezen bent. Wie (of wat) zou er tegenover komen zitten?

Hier mag jouw lievelings personage gaan zitten uit het boek dat je nu leest. Ben je nieuwsgierig naar de gesprekspartner?

Instructie

• Maak duo's
• Iedere leerling bepaalt wie er op de stoel plaats neemt. Het is een personage uit het boek dat ze net gelezen hebben of nog aan het lezen zijn.
• Zorg ervoor dat de boeken aanwezig zijn.
• De twee personages gaan in gesprek met elkaar. Ze mogen alleen spreken met de uitspraken die zij doen in het boek.
• Zo bouwen de leerlingen samen een gesprek met personages uit twee verschillende boeken.

Reflectievragen:

• Was het moeilijk een echt gesprek te voeren? Waarom wel/niet?
  
• Ben je anders over jouw personage na gaan denken?
  
• Wat vond je leuk aan de gesprekspartner?
• Zou je nu dat boek ook wel willen lezen?

Werkvormen: Praten met citaten

Vind meer werkvormen op het Inspiratiekanaal

Werkvormen