hst 2 paragraaf 3 "temperatuur"

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 3

Hst 2.3 "temperatuur"

Leerdoelen

• 2.3.1 Je kunt de onderdelen van een vloeistofthermometer benoemen en hun functie beschrijven.
• 2.3.2 Je kunt uitleggen wat een bimetaal is en op welke manier een bimetaalthermometer werkt.
• 2.3.3 Je kunt met het deeltjesmodel het verband tussen gasdruk en temperatuur toelichten.
• 2.3.4 Je kunt met het deeltjesmodel uitleggen wat wordt bedoeld met het absolute nulpunt.
• 2.3.5 Je kunt de temperatuur omrekenen van graden Celsius naar kelvin en omgekeerd.

vandaag

0

Hoe werkt een thermometer ?

Hoe werkt een thermometer ?

• reservoir
• stijgbuis
• schaalverdeling
• meetbereik
  
• graden Celsius
• Kelvin (geen graden)

(0 graden = 273 Kelvin)

Temperatuur

Wordt vaak gemeten met een vloeistofthermometer.

Schaalverdeling?

Daniel Fahrenheit

Natuurkundige

1686 - 1736

Vooral gebruikt in V.S.

Temperatuur menselijk lichaam (96 F) en smeltpunt water/zout (0 F)

Anders Celsius

Astronoom
1701 - 1744

Kookpunt water (100 C) en smeltpunt ijs (0 C)

Lord Kelvin

Natuurkundige

1842 - 1907

Absolute nulpunt (-273 C) als ijkpunt (0 Kelvin)

0 Kelvin = - 273° C dus 0°C=273K

Temperatuur-gevoeligheid

Oventhermometer

Koortsthermometer

Vloeistofthermometer - Hoeveel mm stijgt vloeistof als temperatuur met 1 graad toeneemt.

Gevoeligheid 

vergroten:

Groter bolletje vloeistof

Dunnere glazen stijgbuis

Elektronische thermometers

-Elektronische thermomerter heeft een metalen stift die sensor wordt genoemd.

-De sensor voelt de temperatuur en vertaalt die naar een elektrische signaal.

-Een klein computertje in de thermometer leidt uit dit signaal af hoe hoog de temperatuur is.

Bimetaal

Bimetaal thermometer

• in bimetaalthermometer zit een strip bestaand uit twee verschillende metalen, meestal ijzer en aluminium
  
• beiden hebben een andere temperatuur waarbij ze uitzetten of krimpen
• ijzer zet bij een hogere temepratuur minder uit dan aluminium
• strip is opgerold in spiraal
• temperatuur wordt weergegeven met wijzer

Gasdruk en temperatuur

De temperatuur heeft invloed op de gasdruk in een afgesloten ruimte. Dat kun je beredeneren met het deeltjesmodel. Als de temperatuur van het gas stijgt, gaan de moleculen steeds sneller bewegen. De moleculen botsen daardoor vaker en met een grotere snelheid tegen de wanden. Het gevolg is dat de gasdruk toeneemt. Omgekeerd neemt de gasdruk af als de temperatuur weer daalt.

Met de opstelling in het figuur hiernaast kun je het verband meten tussen de temperatuur en de gasdruk. Met de manometer meet je de druk van de lucht in de kolf. Met de thermometer meet je de temperatuur. Uit deze proef blijkt dat de druk gelijkmatig groter wordt als de temperatuur stijgt. Uit de toename van de gasdruk kun je eenvoudig afleiden met hoeveel graden de temperatuur is gestegen.

Temperatuur meten

vloeistofthermometer

• Het meten van temperatuur berust vaak op het uitzetten van stoffen bij stijgende temperatuur
  
  
• Een vloeistofthermometer
• Een glazen buisje met een reservoir
• Een vloeistof in het reservoir
• Omdat de vloeistof meer uitzet dan het glas
  zal bij stijgende temperatuur de vloeistof in
  het buisje stijgen
  
  
• Een bimetaalthermometer
• Twee verschillende metalen ..
• .. die niet evenveel uitzetten,
• daardoor trekt het bimetaal krom
  
  
• Digitale thermometer
• Temperatuur-afhankelijke weerstand ...
• ... altijd met een batterij

bimetaalthermometer

digitale thermometer

Lezen en maken

Lezen hst 2 paragraaf 3

Maken de opdrachten die bij hst 2 paragraaf 3 horen