Thema 5 - BS 2. Chromosomen en genen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 1,2

WELKOM 

Welkom bij 

Biologie 

Lesprogramma

• spullen controle 
• Leerdoelen
• Uitleg 

• Afsluiten 
• Huiswerk volgende les noteren in agenda 

Wat gaan we deze les doen?

Thema 5. Erfelijkheid en evolutie

BS 2. Chromosomen en genen

Leerdoelen

Aan het einde van de les kun je:

• Beschrijven dat elk van de ouders 50% van de chromosomen levert. 
• Uitleggen dat het geslacht wordt bepaald door de geslachtschromosomen. 

Waar liggen de chromosomen?

Waarvan zijn chromosomen gemaakt?

Een tattoo is

1. fenotype
2. genotype

Hoe noemen we de cellen die ontstaan na celdeling?

1. moedercel
2. vadercel
3. zooncel
4. dochtercel

Paren

• Chromosomen komen in paren voor, dit noem je een chromosomenpaar.
• Per paar is er een afkomstig van de moeder en een van de vader
• Een mens heeft 46 chromosomen verdeeld over 23 chromosomenparen. 

Chromosomenparen

• Van elk chromosomenpaar hebben de chromosomen dezelfde informatie voor dezelfde erfelijke eigenschap, bijvoorbeeld haarkleur. 
• Lichaamscellen hebben altijd 23 chromosomenparen, dus 46 chromosomen totaal. 
• Geslachtscellen hebben geen chromosomenparen, maar losse chromosomen.

Welke geslachtscellen ken je?

Geslachtscel

• Zaadcellen (bij mannen) en eicellen (bij vrouwen) zijn de geslachtscellen.
• Geslachtscellen hebben GEEN chromosomenparen
• Geslachtscellen hebben 23 losse chromosomen. 

Geslachtscel

• Elke geslachtscel heeft 1 chromosoom van de chromosomenparen.
• Na de bevruchting smelten de celkern van de eicel en zaadcel samen, dan ontstaan er weer chromosomenparen.
• elk chromosomenpaar heeft 1 chromosoom van mama en 1 chromosoom van papa. 

chromosomenparen

Chromosomen in geslachtscellen

Bevruchting

• Tijdens de bevruchting smelten de celkernen samen
• Ontstaat variatie in de erfelijke eigenschappen
• Genen voor dezelfde erfelijke eigenschap gekregen van mama (23) en papa (23).
• Sterke genen komen tot uiting in het fenotype. 

Menselijke cel

In een eicel (vrouw) zitten 23 chromosomen.

In een zaadcel (man) zitten 23 chromosomen.

Eicel + zaadcel = een bevruchte cel met 46 chromosomen.

ALLE CELLEN HEBBEN 46 CHROMOSOMEN BEHALVE GESLACHTSCELLEN!

Bij welke ziekte heeft een mens een extra chromosoom?

Geslacht

• Het 23e chromosomenpaar noemen we de geslachtschromosomen. 
• Deze chromosomen bepalen of je een meisje of jongen wordt. 
• Vrouwen kunnen alleen een X chromosoom doorgeven
• Mannen kunnen een X of een Y chromosoom doorgeven

Zijn dit de chromosomen van een man of een vrouw?

Waar zie je dat aan?

vragen

VRAGEN? 

aantekeningen

Lichaamscellen: Cellen waaruit een organisme is opgebouwd

Geslachtscellen: Cellen die zorgen voor de voortplanting

Aantekeningen

Chromosomen paar = twee chromosomen die bestaan uit dezelfde genen vormen een paar

Geslachtscellen = cellen waarbij de chromosomen enkelvoudig voorkomen

Geslachtschromosomen = 23e chromosomenpaar dat het geslacht bepaalt

XX = meisje en XY = jongen

- Lichaamscellen hebben altijd 23 chromosomenparen, dus 46 chromosomen totaal.

- Geslachtscellen hebben geen chromosomenparen, maar (23) losse chromosomen.

Huiswerk 

Schrijf mee in je agenda!

Donderdag 25 april:

Huiswerk Bio: 

maken opdrachten 1 t/m 10 van basisstof 2

+ lezen basisstof 3 thema 5