2.4

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo k, g
• Leerjaar 3

H2: Stoffen en Materialen

Wat gaan we vandaag doen?

Opstarten	10 min
Terurblik	15 min
Uitleg paragraaf 2.4	15 min
Maken opdrachten	20 min
Lesafsluiting	10 min

Lesplanning 3NSK11:

• Woensdag 22 nov:     Paragraaf 2.1
  
• Maandag 27 nov:        Paragraaf 2.2 deel 1 
• Woensdag 29 nov:     Paragraaf 2.2 deel 2
• Maandag 4 dec:          Paragraaf 2.3 deel 1
• Woensdag 6 dec:        Paragraaf 2.3 deel 2 + 2.5
• Maandag 11 dec:         Paragraaf 2.4 
• Woensdag 13 dec:      Herhalingsles H2
• Maandag 18 dec:        SO H2 Stoffen en Materialen Paragraaf 1 t/m 5
• Woensdag 20 dec:     Vervalt

Lesplanning 3NSK16:

• Woensdag 22 nov:     Paragraaf 2.1
  
• Dinsdag 28 nov:          Paragraaf 2.2 deel 1 
• Woensdag 29 nov:     Paragraaf 2.2 deel 2
• Dinsdag 5 dec:             Vervalt i.v.m. Sinterklaas
• Woensdag 6 dec:        Paragraaf 2.3 deel 1
• Dinsdag 12 dec:           Paragraaf 2.3 deel 2
• Woensdag 13 dec:      Paragraaf 2.4 (Par 2.5 = zelfstudie) 
• Dinsdag 19 dec:           SO H2 Stoffen en Materialen Paragraaf 1 t/m 5
• Woensdag 20 dec:     Vervalt i.v.m. Efteling

Opgave 64

Opgave 70

Opgave 73

2,5 ton = ... kg

1. 0,25
2. 25.000
3. 2.500
4. 25

42.000 mg = ... g

1. 42
2. 0,042
3. 420
4. 0,42

0,0531 L = ... cm3

1. 5.310
2. 53,1
3. 53.100
4. 531.000

De eenheid van dichtheid is...

1. g/cm3
2. cm3/g

De dichtheid van 1 kilogram lood en 1 gram lood ...

1. is gelijk
2. is niet gelijk

1

3

2

4

4

4

4

4

4

Vast

Gas

Vloeibaar

Smelten

Stollen

Verdampen

Condenseren

Sublimeren

Rijpen

Hoe heet deze faseovergang?

1. smelten
2. stollen
3. verdampen
4. condenseren

Hoe heet deze faseovergang?

1. smelten
2. stollen
3. verdampen
4. condenseren

Hoe heet deze faseovergang?

1. smelten
2. stollen
3. verdampen
4. condenseren

Hoe heet deze faseovergang?

1. smelten
2. stollen
3. verdampen
4. condenseren

§2.4 - Je leert

• beginstoffen en reactieproducten herkennen;
• van een gegeven reactie een reactieschema opstellen;
• een productieschema lezen en gebruiken;
• een chemische reactie herkennen en benoemen.

Reactie

Een reactie waar beginstoffen veranderen in eindstoffen, noem je een 

Scheikundige reactie.

Een ander woord voor een Scheikundige reactie,  is een Chemische reactie

Beginstoffen en reactieproducten

Bij een chemische reactie verdwijnen stoffen en ontstaan er nieuwe stoffen.

De stoffen die verdwijnen heten beginstoffen en de stoffen die

ontstaan heten reactieproducten.

Beginstoffen en reactieproducten

Een chemische reactie kun je onder andere de volgende punten

herkennen:

• vuur
• andere kleur
• geur (niet altijd)
• knal (explosie)
• Flits

Beginstoffen en reactieproducten

Stel je steekt je stoel in de brand. 

Het hout zal gaan branden en je houdt as over. 

Dit is een voorbeeld van een chemische reactie. 

Bij een chemische reactie veranderen de moleculen.

Bij een chemische reactie verdwijnen je beginstoffen (hout) en ontstaan er nieuwe reactieproducten (as)

Moleculen

Bij een chemische reactie reageren de moleculen van verschillende stoffen met elkaar.

Wat zijn moleculen ook alweer?

Alle stoffen zijn opgebouwd uit hele kleine bouwstenen. 

Deze bouwstenen noemen wij moleculen.

Een molecuul is zo klein. 
Het is zelfs kleiner dan een miljoenste 

van een millimeter!

De 6 kenmerken van moleculen:

1. Moleculen zijn erg klein
2. Er zijn heel veel soorten moleculen
3. Moleculen trekken elkaar aan
4. Moleculen bewegen
5. Er zit ruimte tussen  de moleculen
6. Bij hogere temperatuur bewegen moleculen sneller

Faseverandering

Stoffen lijken te veranderen
maar er is geen chemische reactie.

Opbouw moleculen

Moleculen zijn opgebouwd uit atomen. 

Met slechts 117 atomen kunnen miljoenen moleculen gebouwd worden.

Water bestaat uit:

2 waterstofatomen en 1 zuurstofatoom

Daarom: H2O

Volledige verbranding aardgas (chemische reactie)

aardgas

zuurstof

koolstof

dioxide

water

Chemische reacties

• het bakken van een brood;

• het koken van een ei;

• het verbranden van hout;
• Het uitharden van lijm

• het uitharden van beton.

Productieproces

Productieproces katoenen T-shirt.

T-shirt

ruwe katoen

water en zeep

zeepwater

Aan de slag!

Wat? Maak paragraaf 2.4 opdracht 78 t/m 82 + 88 + 89 + 90 + 94 + 98

Hoe? In stilte

Tijd? 20 min

Klaar? Maak de rest van 2.4 af

01:15

Wat zijn de beginstoffen bij deze chemische reactie?

1. sprite
2. water
3. carbid
4. carbid en water

02:43

Wat zijn de reactieproducten bij deze chemische reactie?

1. wit poeder en gas
2. gas
3. plastic folie
4. knal

Wat is het kenmerk van een chemische reactie?

Welke drie fasen kan een stof hebben?

Welke faseovergang heb je wanneer een vloeistof vast wordt?

1. Condenseren
2. Verdampen
3. Smelten
4. Stollen

Met welke fase-overgang heb je te maken als je vaste zeep kunt ruiken?

1. Sublimeren
2. Condenseren
3. Rijpen
4. Verdampen

wat zijn beginstoffen?

1. stoffen die na de pijl staan beschreven in een reactieschema.
2. stoffen die voor de pijl staan beschreven in een reactieschema.
3. stoffen die boven de pijl staan beschreven in een reactieschema.
4. stoffen die onder de pijl staan beschreven in een reactieschema.

Geef het reactieschema van de ontleding van water. Hierbij ontstaat er waterstof en zuurstof.

Geef het reactieschema van de verbranding van magnesium. Hierbij ontstaat magnesiumoxide

Je kunt...

• beginstoffen en reactieproducten herkennen;
• van een gegeven reactie een reactieschema opstellen;
• een productieschema lezen en gebruiken;
• een chemische reactie herkennen en benoemen.

Ja, dat kan ik!

😒🙁😐🙂😃