3.1 - Wat zijn de kosten?

• Economie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Welkom  

economen!

Hoofdstuk 3

Paragraaf 1 - Wat zijn de kosten?

4 mavo

Programma

• SE H1 + H2 bespreken
• Toets analyse invullen
• Uitleg paragraaf 3.1

Keuze uit:

• Maken paragraaf 3.1 = vraag 1 t/m 10
• PO op bezoek bij een bedrijf

Wat moet je kennen/ kunnen?

• Weten wat de productiefactoren zijn en voorbeelden kunnen noemen?
• Weten wat de toegevoegde waarde is en hoe je deze berekent?
  
• Wat is een kostprijs/ verkoopprijs/ consumentenprijs?
  
• Hoe bereken ik een kostprijs/ verkoopprijs/ consumentenprijs?
  
• Wat is afschrijving en hoe bereken ik afschrijving?

Consumenten/ verkoopprijs

Formule =

• kostprijs/ Inkoopprijs                               €                   
• Winst (brutowinstmarge)                       €                   +
  
• Verkoopprijs Exc. BTW (100%)              €
  
• BTW                                       (21%)                €                  + 
• Consumentenprijs         (121%)               €   

Consumenten/ verkoopprijs

Formules:

Verkoopprijs = Kostprijs + Winst

= Wat een ondernemer Krijgt (zonder BTW!)

Consumentenprijs = verkoopprijs + BTW

= Wat de consument moet betalen

Let op, BTW gaat naar de overheid en niet naar de ondernemer!

Bij deze actie van de Mediamarkt krijg je 21% korting op de consumentenprijs! Stel je voor dat een televisie €599 kost. Hoeveel kost hij dan als je hem bij deze actie koopt?

Uitwerking

• €599 = consumentenprijs = 121%
• €599 : 121 x 100 = €495,04

Bij de vorige vraag heb je uitgerekend wat de televisie nu kost! 

Bereken hoeveel korting je in werkelijkheid krijgt?

Uitwerking

• Korting in euro's = €599 - €495,04 = €103,96
• €103,96 : €599 x 100 = 17,35% korting 
• Hier kun je uiteraard ook een verhoudingstabel voor gebruiken (zie bord!)

Productiefactoren

Bedenk een product waarbij je één van de productiefactoren niet nodig hebt?

Productiefactoren en de beloning

Om te produceren heb je productiefactoren nodig.

Iedere productiefactor heeft zijn eigen beloning.

Combineer de productiefactoren met de beloningen.

Arbeid

Kapitaal

Natuur

Ondernemerschap

Loon

Salaris

Pacht

Winst

Toegevoegde waarde

Formule toegevoegde waarde

Verkoopprijs – inkoopprijs = toegevoegde waarde

Vragen? 

1. Hoeveel waarde voegt de bakker toe aan het product?
   
2. De bakker heeft per dag €45,- Kosten (zonder de inkoop) Hoeveel broden moet hij verkopen om deze kosten terug te verdienen?
   

Kostprijs 

Kostprijs = Hoeveel het kost om een product of dienst te maken.

Onder te verdelen in twee categorieën: 

1. Vaste kosten
2. Variabele kosten

Vaste kosten

• Kosten die niet meteen veranderen als je meer of minder gaat produceren.
  
• Bijvoorbeeld de huur van je gebouw, loon van je vaste personeel, je kassa etc.
  

Variabele kosten

• Kosten die wel veranderen als je meer of minder gaat produceren.
  
• Bijvoorbeeld de kosten van grondstoffen, bezorgkosten (benzine), salaris invalkrachten etc.
  

Hoe bereken je de kostprijs per product?

Formule:

(totale vaste kosten + totale variabele kosten) : afzet

*Afzet = aantal verkochte producten

Hieronder staan vijf kosten. Geef van elke kost aan of het  gaat om vaste of een variabele kosten. Sleep de zinnen naar de juiste plek.

Vaste kosten

Variabele kosten

Reclamekosten

Verzendkosten

Loon vast personeel

Huur

Grondstoffen

Oefensom kostprijs

Van fictief b.v. dat handelt in mobiele telefoons zijn de volgende gegevens bekend:

• Personeelskosten €500.000
  
• Machinekosten €320.000
  
• Bezorgkosten € 23.000
  
• Afzet 2500 telefoons.
  

Bereken de kostprijs per telefoon

• Antwoord: (€500.000 + €320.000 + €23.000) : 2500 = €337,20
  

Afschrijving

Bedrijven hebben kapitaalgoederen (kassa's, kledingrekken, etc.). Die spullen gaan een tijd mee, daarna kun je ze vaak nog verkopen, dat is de restwaarde. Kapitaalgoederen worden steeds minder waard, de waardevermindering noem je afschrijving. 

Afschrijving

Formule afschrijving per jaar/ maand:

(Aanschafprijs – restwaarde) : aantal gebruiksjaren/ maanden.  

Aanschafprijs = De aankoopprijs van de nieuwe machine

Restwaarde = De prijs die de oude machine nog waard is als je hem verkoopt

Gebruiksjaren = Het aantal jaar dat de machine meegaat

Er zijn 4 productiefactoren, welk antwoord is geen productiefactor?

1. Natuur
2. Werk
3. Arbeid
4. Kapitaal

De consumentenprijs is de verkoopprijs

1. inclusief toegevoegde waarde
2. inclusief belasting over de toegevoegde waarde
3. exclusief toegevoegde waarde
4. exclusief belasting over de toegevoegde waarde

Wat is een afschrijving?

1. waardevermeerdering
2. boekwaarde
3. restwaarde
4. waardevermindering

De bakker heeft een nieuwe oven gekocht voor €2500.
Over 5 jaar verwacht hij een nieuwe te kopen voor €3000.
Hij verwacht de oude dan in te kunnen ruilen en er €750 voor te krijgen.
Bereken de afschrijving per maand.

1. €41,67
2. €29,17
3. €450
4. €37,50

Inkoopprijs + brutowinstmarge =

1. De verkoopprijs
2. De consumentenprijs

Als bedrijven door de overheid verplicht worden om te investeren in milieuvriendelijke en duurzame productie dan...

1. stijgt de kostprijs van het product
2. daalt de kostprijs van het product
3. heeft dit geen effect op de de kostprijs van het product

De consumentenprijs is de verkoopprijs exclusief btw.

1. juist
2. onjuist

Inkooprijs + brutowinstmarge + btw = ...

1. verkoopprijs
2. consumentenprijs
3. brutowinst
4. nettowinst

Als de overheid een subsidie geeft aan een bedrijf kan het bedrijf..

1. De consumentenprijs verhogen
2. De consumentenprijs gelijk houden
3. De consumentenprijs verlagen
4. De concurrentiepositie verslechteren

Wat zijn de beloningen voor de productiefactoren?

1. loon, pacht, huur, rente en winst
2. arbeid, natuur, kapitaal
3. loon, pacht, natuur en kapitaal
4. arbeid, rente, winst en loon

Welke afkorting kun je gebruiken om de productiefactoren te onthouden?

1. CATAMARAN
2. KAJAK
3. VALK
4. KANO

Wat heb je geleerd?

Waar wil je extra uitleg over?

Programma

• SE H1 + H2 bespreken
• Toets analyse invullen
• Uitleg paragraaf 3.1

Keuze uit:

• Maken paragraaf 2.1 = vraag 1 t/m 10
• PO eigen bedrijf

Wat moet je kennen/ kunnen?

• Wat zijn de productiefactoren en voorbeelden kunnen noemen.
  
• Wat is een bedrijfskolom?
  
• Wat is toegevoegde waarde?
  
• Wat is een kostprijs/ verkoopprijs/ consumentenprijs?
  
• Hoe bereken ik een kostprijs/ verkoopprijs/ consumentenprijs?
  
• Wat is afschrijving?
  
• Hoe bereken ik afschrijving?