5 lessons Geschiedenis middelbare school havo leerjaar 3

Vreemde museumstukkenVoortgezet onderwijs bovenbouwLesdoelenAan het eind van de les kennen de leerlingen de betekenis van de begrippen: collectie en conservator.Aan het eind van de les kunnen de leerlingen de herkomst en functie van een voor hen onbekend object met behulp van handvatten onderzoeken en presenteren.Leerlingen maken een presentatie over een onbekend object uit onze geschiedenis. Ze ontdekken niet alleen wat het is, maar bedenken ook een alternatieve uitleg om hun klasgenoten voor de gek te houden. Wie trapt erin? Inleiding In het Nederlands Openluchtmuseum bewaren we heel veel voorwerpen die in onze geschiedenis dagelijks gebruikt werden. Een schep, een fiets, een huis. De voorwerpen zeggen iets over hoe we toen leefden. Ze zijn bijzonder omdat ze inmiddels verdwenen of veranderd zijn. Of ze horen bij een belangrijke gebeurtenis uit ons verleden. Soms zijn er objecten waarvan je geen idee hebt wat het is. Zelfs de experts in het museum weten soms niet waar het voor gebruikt werd. Dat vinden onze conservatoren (de mensen die verantwoordelijk zijn voor het bewaren van de spullen) erg leuk, want dan kunnen ze onderzoek doen en misschien wel iets nieuws leren over onze geschiedenis. In deze opdracht gaan leerlingen zelf een soort ‘conservator’ spelen. Ze gaan in groepjes onderzoek doen naar een object waarvan je niet meteen kunt zien wat het is en waarvoor het gebruikt werd. Alle objecten horen bij een periode uit onze geschiedenis: de Republiek, de VOC of de Tweede Wereldoorlog. Uit welke tijd ze komen, zeggen we er niet bij. Ze moeten zelf, met behulp van een aantal tips, op onze website opzoeken wat het object is, uit welke tijd het komt en waarvoor het gebruikt werd. Daarna mogen ze fantaseren: wat zou het ook geweest kunnen zijn, uit welke tijd en waarvoor zou het gebruikt worden? Ook daar moeten ze een geloofwaardig verhaal van maken. Ze presenteren deze twee uitleggen in de klas. De klas mag kiezen: wat denken zij dat het is? Meer over dit onderwerp: zie de onderstaande links. Opbouw en voorbereiding -Zorg voor pen en papier of voorzie elke leerling van een device (mobiel,tablet,laptop).-Introduceer de opdracht met behulp van de digibordles.-Deel de klas op in groepjes. Er zijn in totaal 7 ‘mysterieobjecten’, dus maak maximaal 7 groepjes.-Verdeel de mysterie-objecten onder de groepjes. Ze krijgen alleen een foto van het object en twee tips om op te zoeken wat het is (zie downloads). Zelf kun je in de pdf ‘Antwoorden mysterie objecten docent’ opzoeken wat de voorwerpen zijn.-Laat de leerlingen op de website van het openluchtmuseum opzoeken wat het voorwerp is. -Laat ze daarna een geloofwaardig alternatief bedenken. -Ze maken een korte presentatie van de twee betekenissen met de hoofdstukken: Wat is het? Waar werd het voor gebruikt? Uit welke tijd komt het? -Laat de leerlingen per groepje presenteren. -De andere leerlingen mogen na elke presentatie stemmen welke uitleg zij denken dat de juiste is. Wie heeft de meeste leerlingen voor de gek gehouden? TIP: een goede alternatieve uitleg is natuurlijk net zo goed opgebouwd als de ware uitleg! Ook hiervoor moeten leerlingen onderzoek doen naar de tijd en voorwerpen uit die tijd!LinksCollectie Nederlands Openluchtmuseum

Canonvenster Jeroen Bosch Voortgezet onderwijs klas 1,2,3 LesdoelenAan het eind van de les weten de leerlingen wie Jeroen Bosch was.De leerlingen leren over hoe we weten wie hij was.De leerlingen leren over het leven in een Middeleeuwse stad.De leerlingen gaan nadenken over de betekenis van de schilderijen van Jeroen Bosch.De leerlingen leren over symboliek in de schilderkunst. Inleiding Tegen het eind van de middeleeuwen leeft er in ’s-Hertogenbosch een schilder met een bijzonder creatieve fantasie. Zijn schilderijen en tekeningen waarschuwen voor de gevolgen van de zonden en de dwaasheid van de mensen, zoals gebruikelijk in die tijd. Tegelijkertijd is de beeldtaal van Jeroen Bosch uniek en onvergetelijk.Jeroen Bosch Jeroen Bosch woonde en werkte zijn hele leven in ’s-Hertogenbosch, ook wel Den Bosch genoemd. Hij heette eigenlijk Jeroen van Aken, maar noemde zichzelf als schilder Jeroen Bosch. Midden in de stad had hij zijn schildersatelier. Hier maakte hij samen met zijn leerlingen zijn kunstwerken. Leerlingen werkten gewoon mee aan een schilderij. Met zijn schilderijen wilde hij mensen waarschuwen om een goed, gelovig christen te zijn. Op zijn schilderijen liet hij de hel zien, met monsters, duivels en vreemde wezens. Opbouw opdracht en voorbereiding Deze les is geschikt voor thuisonderwijs of voor in de klas. De leerlingen moeten bedenken wat zij weten over Jeroen Bosch en waarom zij meer over hem gaan leren. Verder denken ze na over de betekenis van de schilderijen van Jeroen Bosch en leren de leerlingen meer over symboliek in de schilderkunst. -Zorg voor pen en papier of voorzie elke leerling van een device (mobiel,tablet,laptop).-Introduceer de les en vertel de leerlingen wat ze gaan doen vandaag.-Volg de les op het digibord. -Bespreek de quiz-onderdelen zo nodig na. -Herhaal de les en vraag aan de leerlingen om hun mening over de les.

Canonles Eerste WereldoorlogVoortgezet onderwijs leerjaar 2-3LesdoelenAan het eind van deze les kunnen de leerlingen uitleggen welke gevolgen de Eerste Wereldoorlog voor Nederland heeft gehad.Aan het eind van deze les kennen de leerlingen de betekenis van de volgende begrippen: Onbeperkte Duikbotenoorlog, mobilisatie, neutraal, Dodendraad, deserteurs, Aardappeloproer.Inleiding Van 1914 tot 1918 woedde in Europa een ‘Groote Oorlog’ die later de Eerste Wereldoorlog is genoemd. In deze Eerste Wereldoorlog stonden de ‘centralen’ tegenover de ‘geallieerden’. De centralen waren Duitsland, Oostenrijk en Turkije. De ‘geallieerden’ waren Frankrijk, Groot-Brittannië en Rusland. De Nederlandse regering vond dat Nederland neutraal moest blijven bij een oorlog in Europa. Neutraal zijn betekent dat je geen partij kiest en dus ook niet mee vecht. Maar in ons land merkte je maar al te goed dat het om ons heen oorlog was. Grote aantallen Belgische vluchtelingen moesten in tentenkampen worden opgevangen. De werkloosheid groeide, want handelen met het buitenland was moeilijk geworden. Bovendien werden veel schepen die goederen vervoerden met torpedo’s tot zinken gebracht. Er werd dan ook volop gesmokkeld! Meer over dit onderwerp: zie de onderstaande links. Opdracht en voorbereiding -Zorg voor pen en papier of voorzie elke leerling van een device (mobiel,tablet,laptop).-Introduceer de Eerste Wereldoorlog.-Volg de les, bekijk de video's en lees de teksten klassikaal. -Laat de leerlingen de quizvragen beantwoorden en bespreek deze samen.-Bespreek en evalueer de les met de leerlingen.LinksCanon van Nederland - Eerste Wereldoorlog

Canonvenster Anton de KomVoortgezet onderwijs klas 1,2,3LesdoelenDe leerlingen weten aan het einde van de les wie Anton de Kom was. De leerlingen leren waarom Anton de Kom bekend staat als vrijheidsstrijder, schrijver en verzetsheld. De leerlingen leren waarom Anton de Kom zijn beroemde boek 'Wij slaven van Suriname' schreef. Inleiding Anton de Kom is een Surinaamse schrijver en een verzetsheld. Hij werd in 1898 geboren in Suriname als zoon van een slaaf. Suriname was in die tijd een kolonie van Nederland. In zijn boek 'Wij slaven van Suriname' protesteerde hij tegen de onrechtvaardigheid in zijn land. Nog steeds wordt zijn boek veel gelezen.Anton de KomAnton de Kom wordt geboren in Paramaribo, de hoofdstad van Suriname, op dat moment een kolonie van Nederland. Anton haalt zijn boekhouddiploma in Suriname, maar hij kan door het racistische beleid geen goede baan krijgen. Hij vertrekt naar Nederland om daar zijn geluk te beproeven. Hij trouwde met Petronella Borsboom. Een gemengd huwelijk van een zwarte man en blanke vrouw was in die tijd nog erg ongewoon. Ze kregen vier kinderen. Naast zijn werk was Anton de Kom schrijver en dichter. Hij vond dat Nederlanders veel te weinig wisten over de geschiedenis van Suriname en de slavernij. Hij gaf lezingen en schreef over de politiek. Dit is het begin geweest voor het schrijven van zijn bekende boek. Opbouw opdracht en voorbereiding Deze les is geschikt voor thuisonderwijs of voor in de klas. De leerlingen moeten bedenken wat zij weten over Anton de Kom. Verder leren de leerlingen meer over Anton de Kom en zijn bekende boek 'Wij slaven van Suriname'. Ook denken de leerlingen de hele les na over wat zij weten en vinden van dit verhaal en zijn strijd. -Zorg voor pen en papier of voorzie elke leerling van een device (mobiel,tablet,laptop).-Introduceer de les en vertel de leerlingen wat ze gaan doen vandaag.-Volg de les op het digibord. -Bespreek de quiz-onderdelen zo nodig na. -Herhaal de les en vraag aan de leerlingen om hun mening over de les.

Canonvenster Maria van Bourgondië Voortgezet onderwijs klas 1,2,3LesdoelenAan het eind van de les weten de leerlingen hoe de hertogen van Bourgondië zo machtig zijn geworden.Aan het einde van de les weten de leerlingen wie Maria van Bourgondië was. Aan het eind van de les weten de leerlingen wat het Groot Privilege is.Aan het eind van de les begrijpen de leerlingen hoe Maria van Bourgondië een bepalende rol in de Nederlandse gespeeld heeft. Inleiding Maria van Bourgondië is pas 25 jaar oud als ze sterft. Toch is de korte tijd dat ze regeert als hertogin een belangrijk omslagpunt in de geschiedenis van de Lage Landen. Onder druk geeft Maria rechten terug aan haar onderdanen en door haar huwelijk zullen de Nederlanden lang deel uitmaken van het wereldrijk van de Habsburgers.Maria van Bourgondië Zij was de vorstin tussen Bourgondië en Habsburg en leefde van 1457 tot 1482. Maria wordt in 1457 in Brussel geboren als enig kind van Isabella van Bourbon en Karel van Charolais. Ze is de kleindochter van de hertog van Bourgondië, Filips de Goede. Door slimme huwelijk- en machtspolitiek en oorlogen weten de Bourgondiërs hun hertogdom enorm uit te breiden met onder meer de rijkste delen van de Lage Landen, zoals Vlaanderen en Brabant. In januari 1477 sneuvelt Karel op het slagveld en wordt Maria als kersverse hertogin van Bourgondië de rijkste erfgenaam van Europa. Opbouw opdracht en voorbereiding Deze les is geschikt voor thuisonderwijs of voor in de klas. De leerlingen moeten bedenken wat zij weten over Maria van Bourgondië en waarom zij meer over haar te weten zullen komen. Verder denken ze na over de invloed van Maria op de Nederlandse geschiedenis. Aan het einde van de les wordt door middel van een herhaalvraag de informatie nogmaals besproken. -Zorg voor pen en papier of voorzie elke leerling van een device (mobiel,tablet,laptop).-Introduceer de les en vertel de leerlingen wat ze gaan doen vandaag.-Volg de les op het digibord. -Bespreek de quiz-onderdelen zo nodig na. -Herhaal de les en vraag aan de leerlingen om hun mening over de les.