4.4 Revolutie in Nederland (deel 1)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

4.4 Revolutie in Nederland

Tijd van pruiken en revoluties (1700-1800)

Deze les:

Uitleg 4.4 'Revolutie in Nederland' (tot 'Politieke veranderingen vanaf 1795')

Leerwerk: §4.4

Maakwerk: §4.4 opdracht 2 t/m 6

Over 'Revolutie in Nederland' leer je:

• Waarom en hoe de patriotten in opstand kwamen;
  

• Welke politieke veranderingen plaatsvonden vanaf 1795;
  

• Welke invloed de Fransen hadden in Nederland.
  

Vierde Engels-Nederlandse Oorlog (1780-1784) 

Op 12 december 1780 verklaarde Groot-Brittannië de oorlog aan de Republiek

Reden: De Nederlanders leverden wapens aan de Amerikaanse opstandelingen (tijdens de Onafhankelijkheidsoorlog)

Vierde Engels-Nederlandse Oorlog (1780-1784) 

Waren in de vorige zeeoorlogen nog wel overwinningen behaald door de Nederlandse vloot, in deze oorlog werd de Nederlandse vloot verpletterend verslagen.

Er volgde een zware 'economische blokkade' van de Republiek

De vraag rees: Wie moest hier de schuld van krijgen?

De patriotten

Er ontstond een beweging van democraten die de schuld gaven aan de stadhouder en de regenten.

Het volk had niets te zeggen!

Wat waren regenten ook alweer?

1. Leiders van het leger
2. Leiders van de Nederlandse vloot
3. Afstammelingen van koning Filips II
4. Bestuurders van steden en gewesten

Wat was de rol van 'de stadhouder' in de Republiek na 1581 ook alweer?

1. De baas van alle Nederlandse steden
2. Hoogste regent in dienst van de gewesten, o.a. opperbevelhebber
3. De koning
4. De plaatsvervanger van de koning

De patriotten

Zij die de schuld van de nederlaag gaven aan de stadhouder en regenten noemende zichzelf de 'patriotten'.

Zij waren 'ware vaderlanders' 

Bewonderaars van de Amerikaanse Revolutie en aanhangers van de verlichting: vrijheid, gelijkheid en democratie!

Joan Derk van der Capellen tot den Pol

Een van de leiders van de patriotten was Joan Derk van der Capellen tot den Pol

In 1781 schreef hij het pamflet ’Aan het volk van Nederland’

1781: ’Aan het volk van Nederland’

Dit  was een oproep tot opstand tegen de Oranjes (in het bijzonder stadhouder Willem V)

Dit waren 'heerszuchtige lieden' die het volks als 'erfelijk eigendom' behandelde.

1781: ’Aan het volk van Nederland’

Volgens Van der Capellen was de bevolking de echte eigenaar van het land, zij moest bepalen door wie en hoe ze geregeerd werden

Door welke revolutie zal Joan Derk van der Capellen tot den Pol vooral geïnspireerd zijn?

1. De Franse Revolutie
2. De Bataafse Revolutie
3. De Amerikaanse Revolutie
4. De Nederlandse Opstand

1781: ’Aan het volk van Nederland’

Verwijzing naar de Batavieren, de Germaanse stam in onze gebieden ten tijde van het Romeinse rijk

Bij hen was iedereen gelijk...

De patriotten

Veel burgers sloten zich aan bij de patriotten

Zij waren tegen de regenten en stadhouder. Zij verdeelden namelijk alle (belangrijke) baantjes en hadden allerlei voorrechten (privileges) 

Vrijkorpsen

Patriotten gingen vrijkorpsen vormen. Dit waren groepen gewapende burgers.

 In 1786 werden regenten uit een aantal steden weggejaagd. 

Er waren gevechten in Utrecht en Gelderland tussen vrijkorpsen en troepen van de stadhouder Willem V.

Stadhouder Willem V

Prinses Wilhelmina van Pruisen

Stadhouder Willem V

De stadhouder had zijn 'zetel' in Den Haag, maar wegens  onveiligheid en afgepakte rechten vluchtte hij met zijn vrouw naar Nijmegen (dichterbij Pruisen).

Aan de slag!

Maak opdracht 2 t/m 6 

Volgende les:

Uitleg deel II (vanaf 'Politieke veranderingen vanaf 1795')