3.3 Serie en parallel

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

3.1 Elektriciteit en lading

Leerdoelen

je leert rekenen aan parallel- en serieschakelingen

Serieschakeling

Stroom I_tot = I₁ = I₂

Vergelijk: vrachtwagens met lading

Aantal vrachtwagens per seconde = stroom (elektronen/lading per seconde)

Serieschakeling

Bij spanningsbron krijgen de vrachtwagens "RedBull" mee (spanning)

Deze geven ze af aan de lampjes/weerstanden.

Hoe hoger de weerstand, hoe meer RedBull (spanning) ze nodig hebben

Dus spanning U_tot = U₁ + U₂ (spanning verdeelt zich)

En hoe meer weerstanden, hoe groter totale weerstand

weerstand R_tot = R₁ + R₂

Parallelschakeling

splitsing (vergelijk: T-splitsing bij een weg)

stroom (vrachtwagens) gaan zich verdelen

I_tot = I₁ + I₂

Maar lading van vrachtwagen wordt maar aan één weerstand afgegeven

Dus voor spanning geldt:

spanning U_tot = U₁ = U₂

Weerstand neemt nu af! Er zijn "meerdere wegen" 1/R_tot = 1/R₁ + 1/R₂

Opdrachten maken

route 1: alle opgaven, behalve N en +

route 2: alle opgaven, behalve M (en +)

laatste 25 minuten: practicum

Practicum

1. Ontwerp een serieschakeling van twee lampjes en plaats een amperemeter en een voltmeter bij lampje 1 op de juiste manier. Laat dit controleren

2. Meet de stroom door lampje 1 en de spanning over lampje 1 en schrijf deze op. Bereken de weerstand R₁ van lampje 1

3. Verplaats de amperemeter en voltmeter zo dat je nu de stroom en spanning van lampje 2 kan meten. Laat dit controleren.

4. Meet de stroom door lampje 2 en de spanning over lampje 2 en schrijf deze op. Bereken de weerstand R₂ van lampje 2

5. Bereken de totale weerstand van lampje 1 en 2 samen

6. Maak opdracht 1 t/m 5 opnieuw, maar dan met parallel ipv
serie en berekenen opnieuw de weerstand