Je hebt het zelf in de hand (Thuiswerk les)

• Mediawijsheid
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

Digitaal welzijn 

Lespakket over online veiligheid en digitaal burgerschap

Je hebt hebt 

De invloed van smartphonegebruik 

zelf in de hand

Je hebt het 

zelf in de hand

Thuiswerk les

Digitaal welzijn

Digitaal welzijn

● Je leert over de gevolgen van het gebruik van digitale media op je gezondheid en welzijn. Je onderzoekt in welke mate die voor jou gelden, wat doet het met jou? – kennis en zelfkennis;

● Je denkt na over je eigen doelen en je wilskracht: hoe gebruik je je smartphone en heb je er voldoende regie over?;

● Je daagt jezelf uit je gedrag te veranderen en onder woorden te brengen wat jou dat oplevert, zodat je goede keuzes kunt maken voor jezelf.

Thuiswerk les

Je hebt het 

zelf in de hand

Lesdoelen

In deze thuisles ga je nadenken over jezelf. Na deze les is er ook een klassikale (online) les, waarin jullie in de klas gaan onderzoeken wat je het beste kunt doen om ervoor te zorgen dat je smartphonegebruik gezond blijft. 

Thuiswerk les

Je hebt het 

zelf in de hand

Digitaal welzijn

De lessen gaan dus over de relatie die jij hebt met je smartphone. Je leert over mogelijke schadelijke gevolgen van het gebruik van mobiele schermen voor je gezondheid en welzijn en je onderzoekt of die ook voor jou gelden. Daarvoor moet je wel eerlijk zijn tegenover jezelf, omdat je er anders niet zoveel aan hebt. 

Thuisles

Je hebt het 

zelf in de hand

Digitaal welzijn

Dat is gek, toch? Dat we erbij zeggen, dat je eerlijk moet zijn tegenover jezelf. Blijkbaar is het soms moeilijk om eerlijk te zijn. Herken je dat, dat je niet altijd eerlijk bent tegenover jezelf? 

Thuiswerk les

Je hebt het 

zelf in de hand

Digitaal welzijn

Maak de volgende zin af:

Eerlijk zijn tegenover mezelf 

is soms moeilijk, omdat….

Maak de volgende zin af:

Ik kan niet altijd eerlijk zijn 

tegenover mezelf, omdat…

Met de uitdrukking: ‘eerlijk zijn tegenover jezelf’ lijkt het alsof we in onze gedachten twee verschillende personen zijn. Had je daar wel eens bij stilgestaan? En als je kunt nadenken over die twee verschillende personen, is degene die dan nadenkt over het verschil tussen die twee personen een derde persoon? 

Thuiswerk les

Je hebt het 

zelf in de hand

Digitaal welzijn

Nou ja, om niet al te filosofisch te worden, mag je daar een andere keer over nadenken en gaan we nu even verder met die eerste twee personen. Laten we die twee even onze ideale ik noemen (wie je zou willen zijn, wat je zou willen doen) en onze dagelijkse ik (wie je dagelijks bent, wat je werkelijk doet). Bekijk nu het volgende filmpje (van De Telegraaf). Tijdens het filmpje beantwoord je een aantal vragen. 

Thuiswerk les

Je hebt het 

zelf in de hand

Digitaal welzijn

 https://www.youtube.com/watch?v=VSlbih2gMTA&feature=emb_logo

00:22

Gemiddeld besteden jongeren 2 uur per dag aan sociale media. Wat denk je, zit jij zelf onder of boven het gemiddelde?

1. Ik zit minder dan 2 uur op sociale media
2. Klopt wel voor mij: 2 uur
3. Ik zit meer dan 2 uur op sociale media

00:47-00:49

vertaling: ik wil niet eerlijk zijn tegenover mezelf!

01:35

Wanneer ben je volgens deze deskundige verslaafd aan je telefoon?

1. Als je ouders steeds zeuren over je mobielgebruik
2. Als je er niet meer door slaapt
3. Als je zelf niet meer de controle hebt over je mobielgebruik
4. Als je je vrienden verwaarloost

02:33

Dit meisje zegt twee keer ‘ik heb net een nieuwe telefoon’. Waarom zegt ze dat?

1. Omdat het zo is: ze heeft net een nieuwe telefoon
2. Omdat ze trots is op haar nieuwe telefoon
3. Omdat ze schrikt van haar schermtijd en de verslaggever een verklaring wilt geven
4. Omdat ze bang is dat haar moeder deze uitzending zal zien.

03:18

Het meisje zegt: “Is niet iedereen een 

beetje verslaafd, tegenwoordig?” 

Waarom zegt zij dat? 

04:08

Hoe komt het volgens jou dat je niet goed kunt inschatten hoe lang je eigenlijk bezig bent met je mobiel? 

Conclusie: het lijkt erop dat niemand goed kan inschatten hoe lang je eigenlijk op je mobiel bezig bent. Sommigen lijken meteen een excuus te verzinnen voor zichzelf. Je hebt verschillende excuses gehoord. Van ‘iedereen is verslaafd’, ‘ik heb net een nieuwe telefoon’, ‘het is vakantie’, tot ‘ik heb hem nodig voor mijn werk’ en ‘ik zit veel in de trein’. 

Thuiswerk les

Je hebt het 

zelf in de hand

Digitaal welzijn

Pak nu je eigen mobiel en zoek in de instellingen naar Schermtijd (iOS) of Digitaal welzijn (Android). 

Als je een mobiel hebt waarop je niet kunt zien hoeveel jij met je mobiel bezig bent en wat je dan doet, dan ga je op zoek naar een app waarmee je dat kunt zien. Als het kan (met goedkeuring van je ouders), installeer dan deze app en sla de volgende drie vragen nu even over.

Thuiswerk les

Je hebt het 

zelf in de hand

Digitaal welzijn

Hoeveel tijd zit jij op je mobiel volgens de app?

Meer

Minder

Digitaal welzijn

Is dat meer of minder dan wat je 

zelf gedacht had? 

Activiteit: Melden of niet? 

Bespreek klassikaal de verschillende situaties.

Vraag bij elke situatie:

• Zou je dit melden? Zo ja, waar?
• Zou je hulp willen vragen? Zo ja, waar of bij wie?
• Heb je dit zelf wel eens meegemaakt?
• Wat deed het met je?
• Zou je een volgende keer zo’n situatie melden?

Situatie 1

Een klasgenoot post een groepsfoto op een openbaar account en jij vindt de manier waarop je op de foto staat niet leuk. Zou jij dit melden of niet? Zo ja, waar of bij wie?

Ja

Nee

Blijf er niet mee zitten

Had jij ook meteen een excuus 

in gedachten?

Welke toepassingen (apps) gebruik 

je het meest?

Zou jij jezelf verslaafd noemen? 

Waarom (niet)?

Als iedereen “een beetje verslaafd is, tegenwoordig”, is het dan minder erg?

Om je mobiel zo te gebruiken dat je jezelf in de hand kunt houden, moet je eerst eerlijk zijn tegenover jezelf.
Dat gaat in drie stappen.

Thuiswerk les

Je hebt het 

zelf in de hand

Digitaal welzijn

Je kijkt eerst eerlijk naar je eigen gedrag: wat is de situatie nu?

1

Thuiswerk les

Je hebt het 

zelf in de hand

Digitaal welzijn

Je stelt jezelf de vraag: zou ik mijn gedrag eigenlijk moeten veranderen? (Van wie moet dat?)

2

Je stelt jezelf de vraag: wil ik mijn gedrag veranderen?  Welke ik wil dat dan, je ideale ik of je dagelijkse ik?)

3

Om de twee laatste vragen te kunnen beantwoorden, moet je natuurlijk eerst weten waarom veel mobielgebruik slecht voor je kan zijn. Want als je dat niet weet, waarom zou je dan iets veranderen? Daar gaan jullie in de klassikale les meer over leren, maar voor het laatste gedeelte van deze les, kijk je nu alvast nog een filmpje. 

Thuiswerk les

Je hebt het 

zelf in de hand

Digitaal welzijn

Oh.. maar neem voordat je dat doet, eerst even een pauze van 5 tot 7 minuten (niet langer, zet deze timer maar). Naar de wc misschien, wat drinken en even naar buiten kijken (in het licht). En laat je mobiel liggen (kijk er dus écht niet op). 

Thuiswerk les

Je hebt het 

zelf in de hand

Digitaal welzijn

Zo. Is het gelukt om pauze te nemen zonder op je mobiel te kijken? Hoe voelt dat? Heb je gemerkt dat je ideale ik (ik wil iets) moest strijden met je dagelijkse ik (gedachten als ‘ik vind het onzin’, ‘niemand ziet als ik het toch doe’ of ‘het lukt me niet’)?

Thuiswerk les

Je hebt het 

zelf in de hand

Digitaal welzijn

Kijk nu het volgende filmpje over wilskracht. Het duurt 14 minuten, dus ga er echt even voor zitten en neem je voor, om alle aandacht erbij te houden. Het is een lezing van een (Vlaamse) wetenschapper, maar ze kan heel duidelijk uitleggen. 

Thuiswerk les

Je hebt het 

zelf in de hand

Digitaal welzijn

https://www.youtube.com/watch?v=jAqzBubzY_k&feature=emb_logo

In dit filmpje is uitgelegd waarom zelfcontrole (of: zelfbeheersing) zo moeilijk is. Als je iets wilt, bijvoorbeeld omdat het goed voor je is, is het nog niet zo gemakkelijk om het ook daadwerkelijk te doen. Je hebt er zelfcontrole voor nodig (zelfbeheersing) en doorzettingsvermogen. We noemen dat samen ook wel wilskracht: niet alleen weten wat je wilt, maar er ook echt voor gaan, en de kracht hebben om ‘nee’ te zeggen tegen andere verleidingen. 

Thuiswerk les

Je hebt het 

zelf in de hand

Digitaal welzijn

Welke ‘ik’ is het meest bezig met de lange termijn?

1. je ideale ik
2. je dagelijkse ik

Om iets te bereiken, hoeft je ideale ik niet altijd de strijd te winnen. Als je een keer langer blijft gamen, waardoor je geen tijd genoeg hebt voor je huiswerk, is dat voor één keertje niet zo erg. Maar als het altijd zo gaat, dan kom je in de problemen. Een psycholoog zou dan zeggen dat je een probleem hebt met je zelfregulatie. Met je wilskracht dus.

Thuiswerk les

Je hebt het 

zelf in de hand

Digitaal welzijn

En dan moet je nog iets weten. Uit onderzoek blijkt, dat wilskracht veel belangrijker is voor succes in je leven dan intelligentie of talent. En: wilskracht is als een spier. Je kunt het trainen en dan word je er steeds beter in.

Thuiswerk les

Je hebt het 

zelf in de hand

Digitaal welzijn

Zo. Dit was het wel weer even. Had jij genoeg wilskracht om deze les helemaal te af te maken? Geweldig! 

Thuiswerk les

Je hebt het 

zelf in de hand

Digitaal welzijn

Ja

Nee

Digitaal welzijn

Vond je het de moeite waard? 

Wees eerlijk tegenover jezelf! 

De eerstvolgende keer dat je nu iets wilt (je ideale ik), let dan eens op wat de invloed is van je dagelijkse ik. Kom je vaak in de verleiding om toch iets anders te doen dan je van plan was? En als het wel lukt, sta dan eens stil bij hoe dat voelt. Meestal word je daar heel blij van, en trots op jezelf. Als je ideale ik het vaker wint van je dagelijkse ik, dan is dat dus ook op de korte termijn goed voor je! 

Thuiswerk les

Je hebt het 

zelf in de hand

Digitaal welzijn

Help ons de lessen verbeteren.

Geef uw feedback op De InternetHelden door een paar korte vragen te beantwoorden.

Help ons de lessen verbeteren.

Geef uw feedback op De InternetHelden door een paar korte vragen te beantwoorden.