zuur-basereacties opstellen 1

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Zuur-base reacties opstellen

• Je kent de definitie van een zuur-basereacties
• Je kent de juiste notatie van zure/basische oplossingen
• Je kunt met behulp van gegeven stoffen zelf een zuur-basereactie opstellen

Basen vormen in water steeds :

1. H3O+ ionen
2. OH- ionen
3. H2O ionen
4. H+ ionen

BaO + H2O -> Ba2+ + 2 OH-

Is dit een zuurbase reactie?

1. Ja, O2- in BaO reageert als zuur, neemt H+ op.
2. Ja, O2- in BaO reageert als base, neemt H+ op.
3. Ja, O2- in H2O reageert als base, neemt H+ op.
4. Nee, dit is geen zuurbase reactie.

Onthoud!

• Een zwak zuur noteer je als HZ (aq) een sterk zuur als H⁺/H₃O⁺ (aq) + Z^-
• Basen zijn meestal zouten, dus let op of je een vast zout hebt óf dat het zout is opgelost en losse ionen heeft gevormd (bijv Na⁺ en Cl^-)
  
  

^{* HZ is de standaard notatie van een zuur}

Wat is de juiste notatie van waterstoffluoride-oplossing in een zuur/base-reactie?

1. HF(l)
2. HF(aq)
3. H​3​​O​+​​(aq)
4. H​3​​O​+​​(aq)+F​−​​(aq)

Waterstof-chloride

Zwavel-zuur

Fosfor-zuur

Salpeter-zuur

HCl

HNO₃

H₂SO₄

H₃PO₄

Hydroxide

Oxide

Ammoniak

Carbonaat

NH₃

-OH^-

-O^2-

-CO₃^2-

Zuurbase reacties

proefje transparant ei

Een paar lessen terug heb je een ei in azijn gelegd. Kijk eens goed wat er met je ei is gebeurd:

• Meet de pH van de oplossing. Is de zuurder of minder zuur geworden?
• Hoe zou dat komen?
• Tijdens de reactie zagen we belletjes ontstaat. Als je goed kijkt zie je dat er nog een andere stof is ontstaat, hoe ziet deze eruit?

proefje: transparant ei

Een eierschil bestaat vooral uit Calciumcarbonaat, wanneer je hier azijn aan toevoegt vindt er een reactie plaats waarbij water, koolstofdioxide en een neerslag ontstaan.

Geef de reactievergelijking......

Geef de reactievergelijking van de eierschil (calciumcarbonaat) met azijn. Er ontstaat: Water, koolstofdioxide en een neerslag

uitwerking

onze beginstoffen waren:

Base: CaCO3 (s) (eierschil=vaste stof)  en zuur: CH3COOH (aq) (zwak zuur)

de reactieproducten: H2O, CO2 en neerslag

Uit de de CO3 2- ontstaat H2CO3 (valt uiteen in H2O en CO2) dan blijft voor de neerslag over: CH3COO- en Ca2+ --> Ca(CH3COO)2

totaal: CaCO3(s) + 2 CH3COOH(l) Ca(CH3COO)2(s) + H2O(l) + CO2(g)

stappenplan reactie opstellen

1. Noteer welke stoffen aanwezig zijn (let goed op notatie, zijn het losse ionen?)

2. Welke stof is het zuur en welke de base?

3. Schrijf de reactie op (let op de uitzonderingen H₂SO₄ en H₂CO₃)

4. Controleer: geen stoffen weg te strepen? Geen neerslag?

Voorbeeld 1: zoutzuur + natronloog vormen water

1. Deeltjes: H⁺, Cl^-, Na⁺, OH^-, H₂O,
   
2. zoutzuur =  zuur; natronloog = oplossing van natriumhydroxide in water, dus losse ionen
3. Zuur: H⁺, Base: OH^-
   
4. Reactievergelijking: H⁺ + OH^- -> H₂O
   let op: de Na+ en Cl- vormen geen neerslag en blijven dus opgelost, voor en na de pijl dezelfde stof = wegstrepen

Voorbeeld 3: zwavelzuur + kaliumoxide waarbij onder andere water ontstaat

• Deeltjes: (2) H⁺, SO₄2- (want zwak) en K₂O (vast zout, dus volledige formule zout (zie BINAS))
• Zuur: H⁺, base: O^2- in K₂O
  
• Reactievergelijking: 
  
• oplossen: K₂O -> 2 K⁺ + O^2-
  
• zuur-base: 2 H⁺ + O^2- -> H₂O
  
• totaal: K₂O + 2 H⁺ -> 2 K⁺ + H₂O
  

Geef de reactievergelijking van azijnzuur + kaliloog (KOH)

Voorbeeld 2: azijnzuur + kaliloog

• Deeltjes: CH₃COOH, K⁺, OH^-, H₂O
  
• azijnzuur = zuur ; kaliloog = oplossing van kaliumhydroxide in water, dus losse ionen)
  
• Reactievergelijking: CH₃COOH + OH^- -> CH₃COO^- + H₂O
  
• Reactievergelijking: K+ + CH3COOH + OH- -> CH3COO- + H2O + K+

prijsvraag HU

Daarom hebben wij besloten de uiterlijke datum van inzending te verlengen naar 19 oktober om 12.00 uur. De leerlingen kunnen hun antwoorden indienen via https://forms.office.com/r/EyEFnRWAfa

aan de slag!

opgaven: 36, 37, 39, 40 en 41