Euthanasie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Euthanasie en Palliatieve sedatie

Leereenheid 6

Inhoud van de les

Wat is euthanasie?

Wetgeving omtrent euthanasie

Wetten en richtlijnen rondom sterven en dood

Lesdoelen

1. Je kunt beschrijven wat Euthanasie betekent

    

2. Je kunt de wetgeving rondom Euthanasie benoemen

3. Je weet de procedure Euthanasie te benoemen

4. Je kunt vertellen wat er na de Euthanasie moet gebeuren

5. Je kunt het verschil benoemen tussen palliatieve sedatie en

     euthanasie

Wetten en richtlijnen rondom sterven en dood

• Wet toetsing levenseinde op verzoek en hulp bij zelfdoding
• Melding en toetsing bij euthanasie
• Wet op de lijkbezorging
• Wet op orgaandonatie
• Richtlijn palliatieve fase

Waar denk je aan bij het
woord euthanasie?

Uit welk land komt het woord Euthanasie/Euthanatos?

1. Colombia
2. Portugal
3. Griekenland
4. Duitsland

Grieks voor:

eu = goede   

thanatos = dood  

 

Samen:  

 goede dood 

Sinds wanneer uitvoering van euthanasie mogelijk in Nederland?

1. 1991
2. 1998
3. 2002
4. 2012

Euthanasiewet

• Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding trad in werking op 1 april 2002.

Euthanasie en hulp bij zelfdoding zijn strafbaar tenzij

• Aan 6 zorgvuldigheidscriteria wordt voldaan
  
• Uitgevoerd door arts
  
• Gemeld aan de gemeentelijk lijkschouwer
  

Aan welke 6 zorgvuldigheidseisen moet worden voldaan?

6 zorgvuldigheidseisen:

1. vrijwillig en goed over nagedacht 

2. uitzichtloos en ondraaglijk lijden

3. informeren over de situatie en vooruitzichten

4. geen redelijke andere oplossing 

5. Raadplegen onafhankelijke arts

6. Medisch zorgvuldige uitvoering

6 zorgvuldigheidseisen bij euthanasie

1. Vrijwillig en weloverwogen verzoek patiënt
2. Uitzichtloos en ondragelijk lijden
3. Patiënt voorgelicht over situatie en vooruitzichten
4. Geen ander redelijke oplossing
5. Consultatie en onafhankelijke (SCEN) arts (1e 4 eisen)
6. Medisch zorgvuldig uitgevoerd  

Stappenplan euthanasie

1. De patiënt dient daadwerkelijk verzoek voor euthanasie bij arts in (1 dag)

2.Arts overweegt het verzoek: verzamelt informatie/ bespreekt traject met patiënt en familie. Raadpleegt Scen-arts ( 1- 3 dagen)

3. Arts is in principe akkoord, dit mededelen aan patiënt / familie/  Scen-arts (2 tot 3 dagen)

4. Scen arts gaat akkoord (3-4 dagen)

5. Dag voorbereiding. Infuusnaald inbrengen/set medicatie, injecties nachecken/ reserveset/lijkschouwer op de hoogte gebracht tijdstip van toediening euthanasie

(dag van de  uitvoering en overlijden)

6. Toetsingscommissie die naderhand nog uitzoekt of alles volgens procedures is verlopen duur (2 weken)

Wat is de rol van de verpleegkundige bij euthanasie?

Rol verpleegkundige bij euthanasie 

‘Een vuistregel is om je rol beperkt te houden tot de voorbereidingshandelingen, maar geen actieve rol aan te nemen in het daadwerkelijk uitvoeren van de euthanasie. Verricht alleen de handelingen die vooraf gaan aan de handelingen van de arts om het leven van de patiënt te beëindigen. 

En luister vooral naar je niet-pluis-gevoel.’

Rol verpleegkundige...

• De arts voert euthanasie uit.

De uitvoering van de euthanasie ligt altijd bij een arts. Hij of zij is degene die de dodelijke injectie op uitdrukkelijk verzoek van de patiënt toedient.

• Het gebeurt echter vaak dat een arts vaak beroep zal willen doen op de ondersteuning van een verpleegkundige. En dan is de vraag: waar stopt de bevoegdheid van een verpleegkundige ?

• Een vuistregel is om je rol te beperken tot de voorbereidingshandelingen. Verricht alleen de handelingen die vooraf gaan aan de handelingen van de arts om het leven van de zorgvrager te beëindigen.

Verschil euthanasie en hulp bij zelfdoding

-Bij euthanasie geeft een arts de patiënt een dodelijk medicijn.

-Bij hulp bij zelfdoding geeft de arts een dodelijk medicijn aan de patiënt. Maar de patiënt neemt deze zelf in.

Zelfbeschikkingsrecht

Euthanasie en hulp bij zelfdoding zijn strafbaar. Alleen artsen kunnen deze handelingen in bijzondere omstandigheden en bij naleving van alle zorgvuldigheidseisen straffeloos uitvoeren. 

Principiële bezwaren van artsen tegen euthanasie en hulp bij zelfdoding dienen te worden gerespecteerd.

nos.nl

Euthanasie

!! Wilsverklaring inzake euthanasie!! is niet het zelfde als

ACTUEEL VERZOEK TOT EUTHANASIE

Wilsverklaring inzake euthanasie: 

• Verklaring waarin je aangeeft dat je euthanasie wenst.
• Enkel in geval van onomkeerbare comateuze toestand bent (je kan nooit meer uit de coma ontwaken) .

Actueel verzoek tot euthanasie:

• De effectieve vraag om euthanasie
• Duidelijk aangeven om binnenkort te willen sterven.

Wilsbekwaam bij aanvraag.

Vrijwillig en niet éénmalig.

Medisch uitzichtloos = ongeneeslijk

               terminaal

               niet-terminaal

Wilsbekwaam bij aanvraag.

Aanvraag is zelfgeschreven.

Vrijwillig en niet éénmalig.

Medisch uitzichtloos = ongeneeslijk

•        Terminaal
  

 

•        Niet-terminaal

Voorwaarden Euthanasie

door 1e arts + 2de controle arts bevestigd en mag nadien uitgevoerd worden

Naast 1e en 2de arts ook nog 3de arts (specialist) nodig. Mag pas na 1 maand wachttijd worden uitgevoerd.

Palliatieve zorg

Terminale zorg

Euthanasie

zorg gericht op verlichting

zorg in de laatste levensfase

levensbeëindigend handelen op diens verzoek

Wat is het verschil tussen palliatieve sedatie en euthanasie?

Palliatieve sedatie

Palliatief :                                    Sedatie: 

 

Ongeneeslijk  

Terminale fase (2w)

Pijnen en ongemakken niet onder controle.

Verdoven 

Via medicatie het be-wustzijn verlagen

Laten slapen

Palliatieve sedatie

Levensverwachting van 2-tal weken

Veel pijn en/of ongemakkken

Medicatie om bewustzijn te verlagen, te laten slapen

Sterven in slaaptoestand 

Niet- levensverkortend

Kan nog worden omgekeerd 

zeer zelden

er wordt gestorven, niet gedood

Palliatieve sedatie	Euthanasie
Lijden verlichten	Lijden stoppen
Niet-levensverkortend	Levensverkortend
Bewustzijn verlagen	Doden
Terminale fase	Niet-terminale fase
Door arts en verpleging	Alleen door arts

Wat gebeurt er na de 

euthanasie

Arts

Lijkschouwer 

Officier van Justitie

Regionale Toetsingscommissie

Levenseinde kliniek

NPO documentaire 

Wat zijn jouw ervaringen ten aanzien van euthanasie?

Palliatieve zorg is gericht op....

1. enkel fysieke pijn
2. de totale mens
3. de omgeving van de ZV
4. genezing

Palliatieve sedatie...

1. als men nog maar enkele weken (2tal) meer te leven heeft.
2. is verkort het leven
3. dan ben je je bewust dat je sterft
4. kan altijd

Als een patiënt niet meer kan praten kunnen we ook niet zien of hij/zij pijn heeft

1. juist
2. fout

Wat hoort er niet bij een euthanasie-aanvraag?

1. verward zijn op het moment van de aanvraag
2. ondraaglijk fysisch lijden
3. de aanvraag zelf geschreven
4. ondraaglijk psychisch lijden

Interessante linkjes...

• https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/levenseinde-en-euthanasie/euthanasie
• https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/levenseinde-en-euthanasie/euthanasieverzoek-patienten-met-dementie
• https://www.nvve.nl/informatie/euthanasie/de-euthanasiewet
• https://www.euthanasiecommissie.nl/uitspraken/vragen-en-antwoorden/waarom-is-er-een-euthanasiewet
• https://expertisecentrumeuthanasie.nl/euthanasie-in-nederland/