Waarachtige beschrijvingen uit de permafrost - Donald Niedekker

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4-6

Introduction

In 1597 lopen twee schepen vast in het ijs van de noordpool. Hun poging om een nieuwe zeeroute te zoeken naar China mislukt. De bemanning moet zien te overwinteren en bouwt een houten huis. De anonieme verteller is een van hen. Zijn taak was een lofdicht te schrijven op deze gewaagde handelsexpeditie, maar hij overlijdt en wordt begraven in de bevroren bodem van Nova Zembla. Nu de grote dooi is begonnen, ontwaakt hij na vierhonderd jaar en vertelt hij alsnog zijn meeslepende verhaal.

Libris Literatuur Prijs 2023 Boektrailer #DeZin

Waarachtige beschrijvingen uit de permafrost

Donald Niedekker

SHORTLIST

Leesbevordering met Beeld en Geluid

Deze omlijsting van de Libris Literatuurprijs is een samenwerking tussen:

Het doel is om lezers, en met name leerlingen van het VO, handreikingen te geven in het kiezen van een boek, het interpreteren van een boek en vooral een mooie ingang te geven om te praten over een boek. Laat je via deze lessen inspireren door beeld (fragmenten) en geluid (via #DeZin) bij het boek. 

Dit is gemaakt door studenten en docenten van de hogeschool Windesheim.

Boektrailer #DeZin

Met de boektrailers #DeZin maken we lezers nog scherper bewust van wat taal met je kan doen. Je kunt een boek lezen als een glijbaan waarin je met steeds meer snelheid naar het eindpunt roetsjt. Maar nog mooier is om af en toe stil te staan bij wát je nu eigenlijk leest, hoe de woorden tot je komen, hoe de zinnen gevormd zijn. Wat bracht de schrijver ertoe deze woorden zo achter elkaar te zetten dat jij, als lezer, geraakt wordt door schoonheid, verbazing of misschien wel ergernis.

#DeZin daagt jou uit om op zoek te gaan naar jóuw zin in je boek. Maak daar weer een mooi verhaal van. Zo creëer jij ook een boektrailer #DeZin.

Meer weten? 

Bekijk het hier.

Jaap van der Molen is docent Nederlands aan de Hogeschool Windesheim en las Waarachtige beschrijvingen uit de permafrost van Donald Niedekker. Hij vertelt over een zin uit deze roman die hem intrigeert. 

  

#DeZin: Waarachtige beschrijvingen uit de permafrost

Het verhaal

In 1597 lopen twee schepen vast in het ijs van de noordpool. Hun poging om een nieuwe zeeroute te zoeken naar China mislukt. De bemanning moet zien te overwinteren en bouwt een houten huis. De anonieme verteller is een van hen. Zijn taak was een lofdicht te schrijven op deze gewaagde handelsexpeditie, maar hij overlijdt en wordt begraven in de bevroren bodem van Nova Zembla. Nu de grote dooi is begonnen, ontwaakt hij na vierhonderd jaar en vertelt hij alsnog zijn meeslepende verhaal.

De schrijver: Donald Niedekker

Donald B. Niedekker (1963) is dichter, decorbouwer en romanschrijver. Hij publiceerde reisboeken, romans, novellen en dichtbundels. In 2002 debuteerde hij met de roman Hier ben ik. Zijn werk werd bekroond met verschillende literaire prijzen waaronder de F. Bordewijkprijs in 2022 voor Waarachtige beschrijvingen uit de permafrost. 

Over dit boek is een leuke podcast gemaakt waarin ook Donald Niedekker aan het woord komt. Beluister deze hier.

Foto: Tessa Postuma de Boer

Gerrit de Veer, een van de bemanningsleden, hield een dagboek bij. Zo weten we welke ontberingen de overwinteraars moesten doorstaan. Deze tekening stond in een latere uitgave. Rechts zie je hoe iemand wordt begraven in de bevroren grond. Hij is de verteller in de roman. Ook zie je het Behouden Huis.

In dit videofragment wordt verteld over de reconstructie van dat huis. 

Hoe zag het Behouden Huis eruit?

Bron: ZIG ZAG 7/8 Willem Barents achterna - NOT/Teleac, 4 november 1996

Bekijk hier het fragment

Afbeelding: Uit dagboek van G. de Veer (1598): bouw van het Behouden Huys.

Het smelten van de permafrost

In de 16e eeuw was de Noordpool nog een  ontoegankelijk gebied. Door de opwarming van de aarde smelt nu de permafrost, de permanent bevroren ondergrond. In dit fragment uit het NOS-journaal zie je hoe de dooi zelfs gaten in het landschap veroorzaakt. 

Bekijk hier het fragment

Bron: NOS Journaal - NOS, 27 augustus 2017

Foto: Gerhardo de Veer (ca. 1560 - 1620)

Om over na te denken

In Waarachtige beschrijvingen uit de permafrost herinnert de hoofdpersoon zich de verhalen die zijn grootmoeder hem in zijn jeugd vertelde. 

Welke verhalen hebben op jou veel indruk gemaakt, toen je nog een kind was? 

Meer fragmenten?

Kijk op beeldengeluidopschool.nl

https://www.beeldengeluidopschool.nl/#/home