Ziekte van Parkinson

• Verpleegkunde
• MBO
• Studiejaar 1

Ziekte van Parkinson

Cijfers

Aantal patiënten:

Naar schatting zijn er op dit moment ruim 53.000 mensen in Nederland die aan de ziekte van Parkinson lijden.

De verwachting voor 2040 is: 82.600

Meestal na het 50ste levensjaar, voor 1 op de 10 al voor het 40ste levensjaar.

Komt meer voor bij mannen dan bij vrouwen

Wat is de ziekte van Parkinson?

De ziekte van Parkinson ontstaat doordat bepaalde zenuwcellen, gelegen in de zwarte kern van de hersenen (Substantia Nigra) afsterven. Het is niet bekend waarom dit gebeurt.

Hierdoor wordt de neurotransmitter, dopamine, niet meer voldoende aangemaakt

Tekort aan dopamine

Dopamine is een neurotransmitter die er voor zorgt dat een impuls van de ene zenuwcel naar de andere zenuwcel doorgegeven wordt.

Door het tekort aan dopamine verloopt de impulsgeleiding naar de spieren niet meer goed en krijg je de afwijkende motoriek.

Een andere transmittersubstantie, de stof acetylcholine, neemt de overhand. Dit is de oorzaak van het beven

Parkinson en parkinsonisme zijn het zelfde.

1. True
2. False

Welke motorische verschijnselen zie je bij Parkinson?

Motorische verschijnselen

Rigiditeit (stijfheid van de ledematen)

Akinesie (hypokinesie) (bewegingsarmoede)

Rusttremor (trillen bij rust)

Gestoorde (voorovergebogen) houding en gestoorde houdingsreflexen

Micrografie (klein en kriebelig schrijven)

Maskergelaat = uitdrukkingsloos gezicht

Moeilijk slikken en spreken: Speekselvloed 

 Verminderde opvangreflexen en balans 

 Moeite om te starten of veranderen van beweging (freezing) 

Afwijkend looppatroon: neiging steeds harder te gaan lopen, met kleine passen 

Zacht binnensmonds , monotoon praten

     

Parkinson is een:

1. Ziekte van de bloedvaten
2. Ziekte van het hart
3. Ziekte van de hersenen
4. Ziekte van het zenuwstelsel

Parkinson kan erfelijk zijn.

1. Waar
2. Niet waar

Welke verschijnselen van het autonome zenuwstelsel zie je?

Overmatige talgproductie

Speekselvloed

Overmatige transpiratie

Obstipatie

Aandrang te plassen, urineverlies

 Orthostatische hypotensie (dalen van de bloeddruk bij overeind komen, met duizeligheid als gevolg)

Psychische verschijnselen

2 a 3 keer zo veel problemen

Depressie

Vermoeidheid

Concentratieproblemen

 Afasie, agnosie en apraxie

Dementie zie Lewy Body-dementie

Psychose (Hallucinaties), Paranoia

Diagnostiek

Neuroloog: klinische verschijnselen bij onderzoek in de spreekkamer.

Evt nader onderzoek: andere oorzaken van parkinsonisme uitsluiten met bijvoorbeeld een CT of MRI-scan, deze onderzoeken kunnen de ziekte van Parkinson niet aantonen.

Bepaald onderzoek met isotopen, zoals de DAT-scan (een soort SPECT -scan) en de 18F-dopa-PET-scan kunnen wel het tekort aan dopamine in het Striatum zichtbaar maken.

Criteria vaststellen diagnose

Voor het vaststellen van de diagnose ziekte van Parkinson aan ten minste vier criteria voldaan moet zijn:

1. Bradykinesie (traagheid van de bewegingen);

2. Tremor en/of rigiditeit (beven en/of stijfheid van de spieren);

3. Verschijnselen bestaan ten minste 1 jaar;

4. Geen andere oorzaak van de klachten aanwezig (bijvoorbeeld beroerte of medicijnen).

Parkinson is

1. te genezen
2. een progressieve ziekte

Behandeling

De behandeling van de ziekte van Parkinson is nog niet gericht op genezing (curatief), maar op symptoombestrijding.

Oefentherapie

Sinds 1967 staat het middel Levodopa daarin centraal.

Na 1985 zijn verschillende dopamineagonisten (geneesmiddelen die de werking van dopamine bevorderen) geïntroduceerd. (ropinorol, pramipexol, pergolide)

Welke bijwerkingen van Parkinsonmedicatie zijn er?

Hallucinaties

Lage RR

Depressie

Angsten

Gedragsstoornissen

Gewenning/ On-off effect

Welke rol heeft de verpleegkundige?

Oorzaken

• Onduidelijk
  
• Het lijkt er op dat bestrijdingsmiddelen (landbouw), werken met zware metalen, chemische/oplosmiddelen middelen invloed hebben
  
• Indien uiting op jonge leeftijd dan mogelijk erfelijk