Anatomie en Fysiologie van urinestelsel en nieren

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

LE2 week 3: Anatomie en fysiologie van het urinestelsel

                       De werking van het plasmechanisme

Lesdoelen

1.  Aan het einde van de les kun je de belangrijkste functies van de nieren benoemen volgens LE2
2. Aan het einde van de les kun je de werking van het plasmechanisme benoemen volgens LE2

Lesdoelen

Nieren

Urinewegen

0

Ligging van de nieren

Nieren liggen in de lendestreek aan weerszijden van de wervelkolom achterin de buikholte.

2 functies van de nieren

1. Urinevorming 
   -> Afvoer van afvalstoffen 
   -> Afvoer overtollig water 
   
   
2. Homeostase (hormonen en mineralen regeling)
   -> Regeling bloeddruk (Renine) 
   -> PH  
   -> Osmotische waarde (water <-> deeltjesverhouding)
   

Iedere nier bestaat van buiten naar binnen uit de volgende onderdelen:

 

• Nierschors 
  
• Niermerg 
  
• Nierbekken
  

Bouw van de nieren

Nefronen bevinden zich in het Niermerg

Iedere nier is opgebouwd uit ongeveer 

1 miljoen nefronen. 

 

Een nefron bestaat  

• Kapsel van Bowman 
• Glomerulus 
• Tubulus

3 Processen in de nefron

1. Filtratie
   
2. Terugresorptie
3. Excretie

xx

NEFRON

Filtratie & Terugresorptie

Van de voorurine wordt geleidelijk de uiteindelijke urine gemaakt

• Bloedplasma wordt door de glomerulus geperst naar het kapsel van    Bowman -> voorurine
  


• Vervolgens gaat de voorurine door de lis van Henle 

-> TERUGRESORPTIE: Glucose, Zouten en Water worden vanuit het nefron teruggebracht naar het bloed

• Ten slotte gaat de urine naar de verzamelbuis

 

Excretie

• Uitscheiding van afvalstoffen naar voorurine
• K+, H+, Na+, ureum en creatinine

Wat is de functie van de nieren?

Van buiten naar binnen bestaat de nier uit....

1. Nierschors, niermerg, nierbekken
2. Niermerg, nierbekken, nierschors
3. Nierbekken, niermerg, nierschors
4. Nierschors, nierbekken, niermerg

Uit welke 3 onderdelen bestaat een nefron?

Bijnier

Aldosteron

* Helpt bij de terugresorptie van natrium

Adrenaline 

* Regelt de bloeddruk (hartslag en RR)

Antidiuretisch hormoon

• Gemaakt door hyposfyse
  

• Terugresorptie van water.
  

• Heb je te weinig van dit hormoon dan zal er teveel urineproductie (polyurie) plaatsvinden
  

Hormonen nieren

• Lage RR -> Renine 

-> verhoogt RR & terugresorptie natrium

• Erythropoetine (EPO) 

-> aanmaak rode bloedcellen

• Vit D3 omzetten naar actief vit. D 

-> Calciumopname botten

biologiepagina.nl

Samenstelling van urine

- water

- zouten

- ureum, creatinine

- vitaminen

- galkleurstoffen

- medicijnen

- onbruikbare stoffen/cellen

Urinewegen

De urinewegen zorgen voor de afvoer van de urine vanuit de beide nierbekkens.

- urineleiders (ureters)

- urineblaas

- urinebuis of plasbuis (urethra)

Blaas

• Is een holle spier
• Urine wordt door peristaltische bewegingen voortbewogen naar blaas.
  
• Opslag urine
  
• 350 ml urine -> mictiedrang
  
• Urineleider afgesloten door verhoogde druk -> ventielwerking
  

Urethra = urinebuis

Verschillen man/ vrouw:

- Urinebuis bij de man is 20 cm lang

- urinebuis bij de vrouw is 2.5 tot 4 cm

- verbinding met de buitenwereld

Plassen

Spieren in de blaaswand en de sluitspier worden door het zenuwstelsel automatisch geregeld 

• Spieren in de blaaswand trekken zich samen
  
• Gelijktijdig opent zich de sluitspier om de urethra
  
• Samen met de bekkenbodemspieren zorgt de sluitspier ervoor dat de urine geleidelijk de blaas via de plasbuis verlaat 
  

Bedenk drie ziektebeelden die te maken 

krijgen met nierfunctiestoornissen

- 1 ziektebeeld waarbij de oorzaak voor de nier kan worden gevonden (pre renaal)

- 1 ziektebeeld waarbij de oorzaak in de nier kan worden gevonden (renaal)

- 1 ziektebeeld waarbij de oorzaak na de nier kan worden gevonden (post renaal)

Beschrijf de ziektebeelden aan de hand van de symptomen, onderzoeken en de behandeling.

Evaluatie lesdoelen