Bijzonder zorg en begeleidingsvragen

• Verpleegkunde
• MBO
• Studiejaar 2

Bijzonder zorg en begeleidingsvragen GHZ

We gaan kijken naar:

• zorgvragers met meervoudige beperking 
• Motorische stoornissen
• passende begeleidingsvormen

Mensen met een meervoudige beperking

• Naast de verstandelijke  beperking is er  ook sprake van: epilepsie, een motorische of zintuiglijke beperking of een contactstoornis, 
• Bovendien moet en mag er niet alleen aandacht zijn voor de lichamelijke beperkingen, maar heeft zeker ook het sociale en communicatieve aspect van deze specifieke zorg alle aandacht nodig.

Deze mensen stellen geen vragen? Waarom eigenlijk niet?

• Zij zijn afhankelijk van anderen.
  
• Dit maakt de zorg complex, iedere zv is anders, elke combinatie van een beperking is verschillend.
  

Wat kun je als verpleegkundige doen om  meer maatwerk / goede verpleegkundige zorg te leveren aan mensen met een meervoudige beperkingen?

Observeren

Valkuilen vermijden (bijv. gedemotiveerd raken als zorgverlener)

Op maat opgestelde ondersteuningsplannen

Formuleren van doelstellingen in het zorgplan (interdisciplinaire samenwerking)

• Observeren
• Valkuilen vermijden (bijv. gedemotiveerd raken als zorgverlener)
• Op maat opgestelde ondersteuningsplannen
• Formuleren van doelstellingen in het zorgplan (interdisciplinaire samenwerking)

Motorische stoornissen

- Veel mensen met een verstandelijke beperking hebben tevens een motorische stoornis.

Kun je aangeven welke dat zijn?

 

• verlammingen
• onwillekeurige spierbewegingen
• tremoren
• athetose
• chorea
• spasticiteit
• coördinatiestoornissen
• stoornissen in de spierspanning

Verpleegkundige begeleiding

• rekening houden met de mate van inspanning;
  
• rekening houden met andere lichamelijke ongemakken;
  
• mobilisatie ter bevordering van lichaamsbeweging;
  
• decubituspreventie en behandeling;
  
• preventie van en zorg bij obstipatie.

Verder kun je denken aan dingen als:

•  kan een zorgvrager zelf lopen of rijden in een rolstoel
• is het nodig de omgeving zo veel mogelijk te ontdoen van onnodige obstakels als drempels en nauwe doorgangen
• kleding moet gemakkelijk aan en uit kunnen (zo kan een broek met klittenband zelf aan- en uitkleden vergemakkelijken).
  

Opdracht kijkend naar spasticiteit

Lees het onderdeel Spasticiteit in TM hoofdstuk (7.18) de veel voorkomende vormen en oorzaken van motorische stoornissen) en beantwoord de volgende vragen:

1.  Wat is spasticiteit?
   
2. Wat zijn de consequenties hiervan?
   
3. De motoriek heeft ook een functie in de communicatie.
   
4. Geef hier uitleg over(zoek dit op in Thiemen).
   
5. Spasticiteit leidt vaak tot extra problemen. Benoem enkele voorbeelden
   

Extra problemen door spasticiteit:

Scoliosevorming

Heupluxatie

Gestoorde mond en slikmotoriek

Scoliosevorming: bij een scoliose is sprake van een zijdelingse verkromming van de ruggengraat doordat de spieren er ongelijke krachten op uitoefenen. Vaak gaat een scoliose gepaard met een gebogen rug (kyfose). Vooral tijdens de groei van het kind kan een scoliose ernstige vormen aannemen. Na de groeiperiode is de kans op verergering van de scoliose minder groot. Bij een ernstige scoliose bestaat het gevaar dat door de verkromming het hart en de longen in de verdrukking raken, met alle gevolgen van dien.

Heupluxatie: veel spastische kinderen hebben de neiging tot scharen van de benen. Door de grote spierspanning die daarbij ontstaat worden de heupgewrichten voortdurend belast, waardoor de heupkop op den duur de neiging vertoont om uit de kom te schieten. Er is dan sprake van een heupluxatie. Bij een bedlegerige zorgvrager is een dreigende luxatie niet zozeer een probleem in verband met de loopfunctie, maar wel vanwege de pijn die er het gevolg van is. De verzorging wordt hierdoor bemoeilijkt. Ook andere gewrichten kunnen luxeren, maar een heupluxatie komt het meeste voor.

Gestoorde mond- en slikmotoriek: door de spasticiteit zijn de kauw-, slik-, spreek- en hoestfunctie ook vaak gestoord. Dat dit tot problemen bij de voeding kan leiden is duidelijk. De kans op verslikken is groot. Ook het spreken is vaak moeilijk als de mondmotoriek gestoord is. Verder kwijlt de zorgvrager vaak doordat het doorslikken van speeksel niet of onvoldoende automatisch gebeurt.

Overige problemen:

verhoogde kans op decubitus door immobiliteit;

een grotere kans op obstipatie door gebrek aan beweging;

longproblemen door de scoliose, het hoesten en het gebrek aan beweging.

Opdracht zoek de verschillen

Ga  in Thieme Meulenhoff (hoofdstuk (7.18) de veel voorkomende vormen en oorzaken van motorische stoornissen) kijken naar de motorische stoornissen zet deze op een rijtje en kijk naar de verschillen:

verlammingen, onwillekeurige spierbewegingen, tremoren, athetose, chorea, spasticiteit, coördinatiestoornissen, stoornissen in de spierspanning