Verpleegkundige diagnose

• Verpleegkunde
• MBO
• Studiejaar 4

Verpleegkundige diagnose

Wat gaan we doen?

• Het belang van het stellen van een verpleegkundige diagnose
• Wat is een verpleegkundige diagnose?
• Verschillende soorten diagnoses
• Hoe stel je een verpleegkundige diagnose?

Verschillende soorten diagnoses

Elke zorgverlener heeft een eigen kenniskader:

• Artsen behandelen ZIEKTES met ICD (International Classification of DIseases)
• Psychologen en psychiaters PSYCHISSCHE STOORNISSEN met DSM (Diagnostic and statistical manunal of mental disorders)
• Verpleegkundige    MENSELIJKE REACTIES op ziektes en levensprocessen NANDA-I (North American Nursing Diagnosis Association-INternational)

In de gezondheidszorg werken veel verschillende zorgverleners, zoals verpleegkundigen, artsen en psychologen. Vanuit hun eigen expertise, kennis en kunde leveren ze allemaal hun eigen unieke bijdrage aan de zorg. Deze zorgprofessionals werken regelmatig samen binnen multidisciplinaire teams. Toch gebruikt  iedere discipline zijn eigen kenniskader om patiënten te behandelen

Artsen behandelen ziektes. Voor de diagnosestelling gebruiken ze de International Classification of Diseases (ICD) Aan de hand hiervan beschrijven en coderen ze de medische problemen die zij behandelen.

Psychologen, psychiaters en andere hulpverleners in de ggz behandelen psychische stoornissen. Daarbij maken ze gebruik van de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM).

Als verpleegkundige behandel je de menselijke reacties op ziektes en levensprocessen. Verpleegkundigen gebruiken hiervoor de beschrijving en codering van verpleegkundige diagnoses van NANDA International Inc. (NANDA-I).

Wat is een verpleegkundige diagnose?

…een klinisch oordeel aangaande een menselijke reactie op gezondheidscondities of levensprocessen, of een verhoogde kwetsbaarheid voor die reactie, bij een persoon, gezin, groep of gemeenschap. Een verpleegkundige diagnose vormt de basis voor de selectie van verpleegkundige interventies waarmee zorgresultaten worden bereikt waarvoor de verpleegkundige verantwoordelijkheid draagt.

De officiële definitie

Laten we eerst nog even kijken naar de officiële definitie van een verpleegkundige diagnose. Deze officiële definitie is opgesteld door NANDA International. Deze internationale wetenschappelijke vereniging doet veel onderzoek naar verpleegkundige diagnoses.

De officiële definitie helpt jou om straks écht aan de slag te gaan met diagnosticeren. Sla dit onderdeel dus vooral niet over!

Maar wat betekent dit nu precies?

– Menselijk reacties op gezondheidscondities

– Levensprocessen
 

Maar wat betekent dat nou precies?

Dit is natuurlijk best een lastige definitie. Daarom licht ik de vetgedrukte elementen hieronder eerst kort toe. Wat betekenen al die specifieke termen nou eigenlijk?

– Menselijk reacties op gezondheidscondities

Als verpleegkundige behandel je zelf geen ziektes; dat doet de arts. Wél speel je als verpleegkundige een belangrijke rol bij de vroegsignalering. Ook breng je als verpleegkundige risico’s in kaart. Met als doel uiteraard om te voorkomen dat een ziekte in de toekomst erger wordt.

Dit is wat er bedoeld wordt als we zeggen dat je als verpleegkundige ‘de menselijke reactie op gezondheidscondities’ behandelt. Anders gezegd: als verpleegkundige behandel je de reactie van het menselijk lichaam op de ziekte. En de gevolgen die deze ziekte heeft op het leven van de patiënt.

– Levensprocessen

Het gaat echter niet alleen om aan ziekte gerelateerde reacties. Jouw verpleegkundige werk kan ook betrekking hebben op een toestand of een levensfase. Zoals leeftijd (jong of oud), laaggeletterdheid, hoogbegaafdheid, verlies van een dierbare, emoties, waarden, overtuigingen, beleving.

Tot slot staat in de definitie dat verpleegkundigen zich niet alleen zorgen voor het individu, maar ook om de omgeving van de cliënt. Dat kan zijn de partner, het gezin, de familie en wellicht de hele gemeenschap.

Verschillen in diagnoses

– Probleemgeoriënteerde diagnose

– Risicodiagnose

– Gezondheidsbevorderende diagnose

Welke verschillende diagnoses zijn er?

We weten nu wat een verpleegkundige diagnose precies is. Maar voordat we écht naar de praktijk gaan, kijken we eerst nog even naar de drie verschillende typen verpleegkundige diagnoses.

– Probleemgeoriënteerde diagnose

Dat is een feitelijke of actuele diagnose. Het is een klinisch oordeel over een ongewenste menselijke reactie op gezondheidscondities of op levensprocessen bij een persoon, gezin, groep of gemeenschap.

– Risicodiagnose

Dat is een dreigende of een potentiële diagnose. Het is een klinisch oordeel over de vatbaarheid van een persoon, gezin, groep of gemeenschap voor het ontwikkelen van een ongewenste menselijke reactie op gezondheidscondities of op levensprocessen.

– Gezondheidsbevorderende diagnose

Dat is een welzijnsdiagnose. Het is een klinisch oordeel over de motivatie en wens om welzijn te vergroten en menselijk gezondheidspotentieel te realiseren. Deze reacties uiten zich door de bereidheid tot verbetering van specifiek gezondheidsgedrag en kunnen in elke gezondheidstoestand aanwezig zijn. Ook gezondheidsbevorderende reacties kunnen optreden bij individuen, gezinnen, groepen en gemeenschappen.

Waarom is een goede diagnose zo belangrijk?

- De verpleegkundige diagnoses van NANDA zijn wetenschappelijk onderbouwd. (het uitgebreid getest en getoetst) 

- Het is een ondersteuning voor het klinisch redeneren 

Maar hoe doe je dat dan?

• Stap 1: Bepaal het juiste domein
• Stap 2 Specialeren: Kies de juiste klasse of groep
• Stap 3 Valideren (beschrijf)
• Stap 4: Bespreken

Stap 1: Het juiste domein

Kijk in je Carpenito boekje pagina 918 voor de gezondheidspatronen van Marjory Gorden:

1. Gezondheidsbevordering
   
2. Voeding
   
3. Uitscheiding en uitwisseling
   
4. Activiteit en rust
   
5. Waarneming en cognitie
   
6. Zelfperceptie
   
7. Rollen en relaties
   
8. Seksualiteit
   
9. Coping en stresstolerantie
   
10. Levensprincipes
    
11. Veiligheid en bescherming
    
12. Welbevinden
    
13. Groei en ontwikkeling

Alle 244 verpleegkundige diagnoses van NANDA International zijn ingedeeld in dertien domeinen (of kennisgebieden). Deze domeinen zijn voor jou als verpleegkundige waarschijnlijk wel herkenbaar; ze vertonen namelijk een grote overeenkomst met de gezondheidspatronen van Marjory Gorden. Kies eerst een domein in de taxonomie wat bij je expertise past.

STAP 2 – Specialiseren: Kies de juiste klasse of groep

• Heb je het juiste domein bepaald? Dan kun je binnen dat domein kiezen uit verschillende klassen of groepen. (Nu kun je vooraan in de inhoudsopgave kijken naar welke pagina je moet gaan)

LET OP! er zijn vast meerdere klassen zijn die binnen jouw expertisegebied gelden. Ga ze een voor een langs en bepaal de klasse die het beste past binnen jouw specialisme.

Je hebt nu de naam van de verpleegkundige diagnose

Stap 3 -Valideren-beschrijven

Iedere diagnose heeft diagnostische kenmerken. Dat zijn de bepalende kenmerken, de samenhangende of risicofactoren die onder het label en de definitie van de door jou gekozen verpleegkundige diagnose staat. Worden deze diagnostische kenmerken bevestigd in jouw anamnese (of assessment)? Dan kun je hiermee aantonen en valideren dat deze diagnose de juiste diagnose is voor jouw cliënt.

(kijk maar eens in je Carpenito boekje)

Check of het klopt met je anamnese

Stap 4: Bespreken

In de laatste stap leg je de diagnose voor aan je cliënt en bespreek je jouw oordeel. Want de cliënt moet zich herkennen in jouw oordeel. De verpleegkundige diagnose is het resultaat van wat jij gevonden hebt tijdens je assessment en anamnese bij je cliënt.

Aan de slag!!!