hoofdstuk 1 grammatica

• NT2
• MBO
• Studiejaar 3

Lesdoel, na deze les:

• Kunnen jullie goede zinnen maken met als en omdat.
• Kunnen jullie het woord want in een zin gebruiken.
• Weten jullie ook hoe je en, maar, dus en of kunt gebruiken.
  

1 zin maken met omdat of als

Als een zin begint met omdat of als staat wie of wat op de 1e plaats, dan de rest en het werkwoord achteraan:

Ik blijf thuis,                 omdat          ik      hoofdpijn  heb.

Ik geef een feestje,  als                  ik      jarig             ben.

! Omdat + Als-> wie/wat op 1, dan rest, dan werkwoord!
Ik ben blij, omdat /nu /schijnt/ de zon/

! Omdat + Als-> wie/wat op 1, dan rest, dan werkwoord!
Iedereen is vrolijker, als / is / het / mooi weer /

Maak een zin met als of omdat

's Morgens kan ik niet eten,

want ik denk aan jou...
's Middags kan ik niet eten,
want ik denk aan jou...
's Avonds kan ik niet eten,
want ik denk aan jou...

's Nachts kan ik niet slapen,

want ik heb honger !!!

We hebben tot nu toe Omdat en Als gebruikt om van 2 korte zinnen 1 lange zin te maken.

Als je Omdat of Als gebruikt, verandert de volgorden in de zin

omdat -> reden

als-> tijdstip

Het woord Want geeft ook de reden aan, maar de volgorde in de zin verandert niet.

want

Je kunt ook het woord want gebruiken om van 2 zinnen 1 lange zin te maken.

Een zin die met want begint, is een hoofdzin.

In een hoofdzin staat wie/wat op de 1e plaats, dan het 1e werkwoord, dan de rest en daarna het 2e werkwoord.

WANT -> eerst wie/wat, dan 1e werkwoord, dan rest

Hij kan vandaag niet naar school komen.

               Hij heeft straks een Corona-test.

Hij kan vandaag niet naar school komen,

want     hij heeft straks een Corona-test.

na WANT -> eerst wie/wat, dan 1e werkwoord, dan rest

Zij is verdrietig. Zij mist haar vriendje.

Zij is verdrietig,

want    zij        mist         haar vriendje.

na WANT-> eerst wie/wat, dan 1e werkwoord, dan rest, dan 2e werkwoord

Ik heb goed mijn best gedaan.

             Ik wilde graag een goed cijfer halen.

Ik heb goed mijn best gedaan,

want    ik      wilde       graag een goed cijfer     halen.

Goed of fout:
Ik ga eten koken, want ik honger heb.

1. Goed
2. Fout

antwoord:

Ik ga eten, want     ik     heb      honger.

Goed of fout:
Ik ben een beetje moe,
want ik heb 15 km gefietst.

1. Goed
2. Fout

antwoord:

Ik ben een beetje moe,

want    ik     heb    15 km    gefietst.

Welke is goed?
Denk erom: na want->
eerst wie/wat, dan werkwoord, dan rest!
Ik hoef niet te lopen, want

1. ik met de bus ben
2. met de bus ik ben
3. ik ben met de bus
4. ik met de bus ben

na want -> eerst wie/wat, dan werkwoord, dan rest.

Ik ben met de auto, want

1. mijn fiets is kapot
2. mijn kapot is fiets
3. mijn fiets kapot is
4. mijn is kapot fiets

na want-> eerst wie/wat, dan werkwoord, dan rest

Ik wil graag verhuizen, want

1. ik een huis met een tuin wil
2. ik met een tuin wil een huis
3. een huis met een tuin ik wil
4. ik wil een huis met een tuin

na want -> eerst wie/wat, dan werkwoord, dan rest, dan 2e werkwoord

Ik heb mijn tas ingepakt, want

1. ga ik slapen bij mijn tante
2. ik ga bij mijn tante slapen
3. bij mijn tante ga ik slapen
4. bij mijn tante slapen ik ga

Maak de zin af, gebruik: want
Het is een lichte huiskamer. De
ramen zijn groot.

Maak af:
Ik loop 's avonds niet graag
alleen buiten. Ik ben bang in het
donker.

Maak af:
Mijn kinderen gaan graag
naar de kinderboerderij. Zij
houden van dieren.

Een zin met en, maar, dus, of werkt op dezelfde manier als een zin met want:

Je kunt de woorden want, en, maar, dus en of gebruiken om van 2 zinnen 1 zin te maken.

Na één van deze woorden komt een hoofdzin.

In een hoofdzin staat wie/wat op de 1e plaats, dan het 1e werkwoord, dan de rest en daarna het 2e werkwoord:

Na en, maar, want, dus en of verandert er eigenlijk niets.

 Je wilt goed Nederlands leren. Je moet veel oefenen.     

          Je   wilt        goed Nederlands leren,

dus   je   moet     veel                             oefenen.

 Ik loop naar de winkel. Ik ga met de fiets.

           Ik           loop          naar de winkel,

of       ik           ga              met de fiets.

Na en, maar, want, dus en of verandert er eigenlijk niets.

Mijn man is 50. Ik ben 48 jaar oud.

Mijn man is 50

en         ik               ben   48 jaar oud.

    

Ik wil naar binnen. De deur is op slot.            

Ik wil naar binnen,

maar   de deur   is        op slot.

Mijn opa is 81 ... mijn oma is 79 jaar oud.

Wat past er op de ... ?

1. of
2. dus
3. en
4. want

Je maakt 1 zin van 2 hoofdzinnen

wie/wat      werkwoord          rest

---------------------------------------------------

Mijn opa      is                             81  en

mijn oma    is                             79 jaar

Ik wil graag verhuizen, ... ik wil een huis met een tuin.

Wat past op de ...?

1. maar
2. want
3. dus
4. of

Welk woord kan op de ... ?

We hebben geen tuin, ... we hebben wel een balkon.

Maak er 1 hele zin van. Gebruik dus

Mijn moeder is ziek. 

Ze gaat niet wandelen.

• Mijn moeder is ziek, dus zij gaat niet wandelen.

Je maakt 1 zin met 2 hoofdzinnen:

wie/wat            werkwoord   rest     2e werkwoord

-------------------------------------------------

Mijn moeder  is                       ziek, dus

zij                        gaat                 niet      wandelen

Maak er 1 zin van

Ik kan vandaag niet werken.

Ik ben ziek.

• Ik kan vandaag niet werken want ik ben ziek.

Om 1 zin te maken van 2 hoofdzinnen, gebruik je de woorden:

en, want, maar, dus, of

Het eerste werkwoord staat op de tweede plaats.

Je kunt ook één zin maken met een hoofdzin en een bijzin.

Kijk maar mee naar de video:

Ze dragen geen jas, omdat het warm is.

Wat zijn de werkwoorden in deze zin? (2x)

Let op de plaats van het werkwoord!:

wie/wat   werkwoord  rest

-----------------------------------------------------------

Ze              dragen           vandaag geen jas, omdat

wie/wat   rest                 werkwoord

------------------------------------------------------------

het             warm             is

Simon gaat naar school, als hij 4 jaar is.

Wat is de wie/wat? 

Welk woord past in de zin?

Ik koop koekjes voor haar, ... ze die lekker vindt.

Kies uit: want of omdat

Mijn dochter is 3. Ze gaat naar school, ... ze 4 jaar is.

Kies uit: - als - want - of - omdat

Hans ziet zijn zus niet zo vaak, omdat.... / woont / ze / in Engeland / .

Hans ziet zijn zus niet zo vaak, omdat

Hij gaat naar haar toe, ..... hij / vakantie / heeft / als / .

Hij gaat naar haar toe,

Zijn zus haalt hem op, 

...... komt / hij / als / met het vliegtuig / .

Maak zelf de zin af:

Zij gaat naar de dokter, omdat ...

Maak de zin af:

Wij bakken pannenkoeken, omdat ...

Maak de zin af:

Hij stuurt een kaartje, als ...

Je kunt dus 1 zin maken van een hoofdzin en een bijzin.

Hiervoor gebruik je de woorden ALS en OMDAT.

omdat geeft een reden aan

als geeft aan wanneer

Let op de volgorde van de woorden:

hoofdzin + hoofdzin:

Felix is blij, want hij mag naar school.

hoofdzin + bijzin:

We gaan naar Turkije, als we vakantie hebben.

Maak nu de opdrachten van 3.2

opdracht 18 t/m opdracht 21

Wat niet af komt in de les, is huiswerk!

Het lesdoel van vandaag was:

Na de les kunnen jullie de woorden als of omdat  gebruiken om van 2 zinnen 1 hele zin maken (hoofdzin + bijzin).

Is dat gelukt?

Code+ deel 3, 

hoofdstuk 1 taak 3

Code+ deel 3, 

hoofdstuk 1 taak 3

Amnesty International is een ........................ die opkomt voor mensenrechten.

1. proefdier
2. organisatie
3. steun
4. argument

De ........................ van de Nederlandse grammatica zijn ingewikkeld.

1. steun
2. enige
3. doel
4. regels

De ...................... van de bevolking is enorm veranderd in de laatste 20 jaar.

1. natuur
2. overeenkomst
3. samenstelling
4. rand

De overheid wil de economie ..................... door het verlagen van de belastingen.

1. stimuleren
2. bouwen
3. verzorgen
4. bereiken

De ouders ...................... met de docent van hun kind ....................

1. leggen, over
2. over, leggen
3. hebben, overgelegd
4. willen, overleggen

Schiphol is een ............................ luchthaven.

1. international
2. internationale
3. internationaal
4. international

Een belangrijk doel voor Greenpeace is het ...................... van de zeeën.

1. gelden
2. uitlaten
3. herinneren
4. beschermen

Voor de verkiezingen zoeken politici de ..................... op.

1. spectaculair
2. argument
3. publiciteit
4. buitenlanders

Een bekende Nederlandse uitdrukking is:
"Het ................is erger dan de kwaal"

1. middel
2. steun
3. konijn
4. kanaal

Wat is de ...................... van die antieke stoelen?

1. reden
2. energie
3. waarde
4. nadeel

In de politiek moet het om ...................... gaan, en niet om emotie.

1. doel
2. argumenten
3. overleggen
4. de stichting

Wat moet je doen om jouw doel te ......................?

1. uitbreiden
2. gelden
3. bereiken
4. invloed

Verbindingen en idioom

Het ziekenhuispersoneel voert actie .................... een hogere salaris.

1. voor
2. met
3. tot
4. in

De duiven brengen grote schade ..................... aan de daken.

1. mee
2. toe
3. tegen
4. voor

De gemeenteraad neemt een beslissing ................... de openingstijden.

1. op
2. in
3. om
4. over

Mijn dochter wordt lid .................. de voetbalclub.

1. met
2. mee
3. van
4. in

Onze minister president heeft geen actieve herinneringen ................... zijn fouten.

1. aan
2. tegen
3. met
4. voor

Geen sprake ..................!

Hoe kom je .................... nou bij?

Zet dat idee maar uit je ..................

Ik .................... er niet aan denken!

Wat betekent:
'er gloeiend bij zijn'?

Wat betekent:
'ieder dubbeltje omdraaien'?

Wat is dit?

Wat is dit?

Wat is dit?

Wat is dit?

Wat is dit?

Wat is dit?

Wat is het tegenovergestelde van hard?

Wat is dit?

Wat is dit?

tegenovergestelde van het voordeel

wat doet hij?