Nederlands - Spelling (koppelteken en hoofdletters)

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3

Stap 9: taalverzorging

(grammatica en spelling)

Je hebt blok 1 over de woordsoorten

afgerond. Ken je alle woordsoorten?

Kun je woorden benoemen in een zin?

In blok 2 heb je geleerd wanneer je

hoofdletters schrijft en wanneer het

liggende streepje, trema en apostrof

gebruikt moeten worden.

In blok 3 ga je aan de slag met punten,

komma's, dubbele punt, aanhalingstekens

en uitroepteken/vraagteken.

Wat weet je nog over werkwoordspelling en het koppelteken

Herhaling koppelteken

Hoofdletters

Zelfstandig leren en oefenen

(voorkennis testen vorige les, bijv. de 't kofschip X - regel)

verleden tijd

+te

verleden tijd

+de

verleden tijd

sterk werkwoord

(klankverandering)

surfen

verhuizen

lachen

stressen

brainwashen

appen

mixen

ervaren

herhalen

verdoven

kloppen

bederven

buigen

zwijgen

verbazen

updaten

➤Kies de juiste woorden en sleep ze naar de juiste plek.

Ik [........1........] toen ik hoorde dat de les niet doorging.

Dat [........2........] je morgen vast kwalijk genomen.

Wie zijn lessen goed [........3........], zal meer van de lesstof opsteken. 

Net als gisteren is er ook vandaag niets bijzonders [.......4.......].

Omdat zij te weinig aandacht aan de opdrachten [......5.....], kregen de leerlingen een laag cijfer.

De [.......6.......] kip was helaas niet meer te eten.

Mijn buurman [.......7.......] zodra de temperatuur stijgt naar 20 graden

joech

juichte

wordt

voorbereid

gebeurt

besteden

besteed

aangebrandde

juichde

word

worden

voorbereidt

gebeurd

besteedden

besteedt

aangebrande

barbecuet

barbecued

koppelteken -

Basisregel in het Nederlands:

Je schrijft samenstellingen aan elkaar

Voet+bal = voetbal

Voet+bal+schoenen = voetbalschoenen

(Engels: soccer shoes)

Wanneer een koppelteken?

Bij cijfers, letters en andere tekens

50-plusser, T-shirt, $-teken, 112-melding

Bij dubbele achternamen

Mevrouw Van der Wal-De Vries

Bij een functie, rang of titel

minister-president Rutte, assistent-trainer

Bij een combinatie met niet-, ex-, non-, oud (voorbepaling)

Non-alcohol, ex-vriendin, niet-roken

Bij afkortingen en klinkerbotsingen

cd-speler, EU-landen, gala-avond, diploma-uitreiking

met koppelteken

zonder koppelteken

(aan elkaar)

NAVO landen

aids vaccin

Amsterdam West

X benen

Frans man

oud voetballer

vwo diploma

amateur speler

non stop

niet roker

© teken

Zuid Afrikaans

pvda politicus

semi prof

mee eten

maandag ochtend

stage uren

stage plaats

niet officieel

CL loting

Hoofdletters

Hierbij volgen de belangrijkste regels betreffende het gebruik van hoofdletters.

1. Het eerste woord van de begint met een hoofdletter.

Hij was gisteren jarig.

's Avonds werkt de schrijver aan een roman.

2. Wanneer je de directe rede gebruikt, begint dat deel van de zin met een hoofdletter.

Bastiaan riep luid: 'Dat is niet normaal!'

3. Familienamen, voornamen, talen, kerkelijke feestdagen, aardrijkskundige namen, kranten, tijdschriften, merknamen.

de familie Kruijs, Joost, Duits, Kerstmis, de Volkskrant, Pasen, Peugeot, Pepsi, Moederdag, Frankrijk, Voetbal International

4. Bevolkingsgroepen en woorden die afgeleid zijn van woorden die je met een hoofdletter schrijft

Brabander, Palestijn, Oost-Groningers, Engelstalig

Let op: in deze situaties gebruik je géén hoofdletter (maar doen mensen dat wel)

1. Meestal niet na een dubbele punt

Het volgende staat op het menu: pasta, rijst en brood

(wél als er een citaat volgt: Jan zei blij verrast: 'Natuurlijk wil ik mee!')

2. Historische perioden, maanden, seizoenen

middeleeuwen, steentijd, januari, lente

3. Opleidingen en vakken

havo, vwo, hbo, geschiedenis, biologie

goed

geschreven

fout

geschreven

zuid-Hollander

Spaanssprekend

MBO-opleiding

Pinksteren

Jan de Vries

'S morgens

kabinet-Rutte

renaissance

bevrijdingsdag

vwo-diploma

god

Islam

Indiaan

Noord-Spaanse

Aardijkskunde

oktober

Zelfstandig werken

(huiswerk)