Zinsopbouw - de basis van een zin

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 2

Zinsopbouw - de basis van een zin

Welke zinsdelen ken je nog?

En welke zinsdelen vormen de basis van een zin? Welke moeten er altijd in staan? 

persoonsvorm en onderwerp

'Jan fietst.'

Nu kun je van alles toevoegen!

Waarheen?

Met wie?

Waarop?

Hoe?
Waarom? 

Samen bedenken! Waar kan hij naartoe? Met wie kan hij fietsen? Waarop fietst hij? Waar gaat hij naartoe? Waarom fietst hij? 

'Jan fietst snel met zijn oma naar Enschede op een Batavus.'

Verdeel de zin in zinsdelen

Waar geven alle zinsdelen antwoord op? 

De ''normale'' volgorde

Ed gaat vandaag de boodschappen bij Albert Heijn doen.

Wie – persoonsvorm – wat – waar – werkwoord

Wie – persoonsvorm – tijd - wat – waar – werkwoord

'Jan fietst snel met zijn oma naar Enschede op een Batavus, omdat ze een afspraak hebben.'

Wat gebeurt er nu met de zin? 

Wat voor woord is 'omdat'? 

Waar geeft de bijzin antwoord op? 

Hoeveel persoonsvormen zie je nu?

En hoeveel onderwerpen? 

Hoofdzinnen en bijzinnen

Maak van deze zin eens twee zinnen:

'Jan fietst snel met zijn oma naar Enschede op een Batavus, omdat ze een afspraak hebben.'

Jan fietst snel met zijn oma naar Enschede op een Batavus. Ze hebben (namelijk) een afspraak. 

Hoofdzinnen en bijzinnen

Jan fietst snel met zijn oma naar Enschede op een Batavus. Ze hebben (namelijk) een afspraak. 

Wat gebeurt er met de woordvolgorde als we hier één zin (hoofdzin en bijzin) van maken? 

Het werkwoord gaat naar het einde van de zin! Onderwerp en persoonsvorm staan nu verder uit elkaar. 

,omdat ze een afspraak hebben. 

Bijzin

Het werkwoord gaat naar het einde van de zin. Dus in plaats van: 

Ze hebben namelijk een afspraak

wordt het: 

.... ,omdat ze een afspraak hebben. 

De ene zin is lastiger dan de andere, maar de structuur blijft hetzelfde: 

voegwoord - onderwerp - rest - werkwoord(en) 

Voegwoorden

Welke voegwoorden (of signaalwoorden) zijn er? 

En, maar, dus en want

Bij deze voegwoorden blijft de woordvolgorde hetzelfde! 

www.taal-oefenen.nl