Ondersteunen van mensen met een zeer ernstige verstandelijke beperking

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 3

Ondersteunen van mensen met een (zeer) ernstige verstandelijke beperking

Thema 3

Hoofdstuk 11

Ondersteunen van mensen met een (zeer) ernstige verstandelijke beperking

Thema 3

Hoofdstuk 11

Ondersteunen van mensen met een (zeer) ernstige verstandelijke beperking

• communicatie met anderen; 
• veiligheid bieden;
• regie over het eigen leven;
• lichamelijke verzorging.  

Ondersteunen van mensen met een (zeer) ernstige verstandelijke beperking

• communicatie met anderen; 
• veiligheid bieden;
• regie over het eigen leven;
• lichamelijke verzorging.  

Communicatie met anderen

Uitgangspunt in de zorg voorde persoon met een (zeer) ernstige verstandelijke beperking, zijn de individuele mogelijkheden en beperkingen. 

• Communicatieve beperkingen  en symbolen (beker staat voor drinken) 

Als een client niet kan communiceren, kan hij niet duidelijk maken wat hij wil en wat hij voelt. Gevolg is dat hij hoe dan ook gefrustreerd raakt. Probleemgedrag is vaak het gevolg -> gevoel van onmacht -> slaan, schoppen, bijten etc. 

Totale communicatie

In communicatie met mensen met een (zeer) ernstige verstandelijke beperking, moet je gebruik maken van voorwerpen, miniaturen of foto's.

Dit vergemakkelijkt je jouw boodschap voor de cliënt.

Als je op meerder manieren dezelfde boodschap overbrengt, heb je meer kans dat de cliënt je begrijpt -> Totale communicatie 

Veiligheid bieden

mensen met een verstandelijke beperking hebben een grotere behoefte aan veiligheid.

• Continuïteit -> iets dat voortduurt. 

• Stabiliteit ->  vast , zonder verandering

Het is belangrijk dat dat dingen niet te vaak en te veel veranderd worden.

Structuur biedt duidelijkheid en voorspelbaarheid. 

Structuur in de dagindeling, leefruimte en omgang en begeleiding 

Dagindeling -> Structuur geeft de cliënten en de begeleiders houvast.  Structuur kun je aanbrengen door bijvoorbeeld eenvoudige tekeningen, foto's of picto's 

Leefruimte -> Hoe meer de inrichting van de leefruimte is opgeruimd, hoe meer structuur de ruimte biedt.  Chaos in de ruimte betekent chaos in het hoofd van sommige cliënten en begeleiders

omgang en begeleiding -> consequent handelen en niet elke keer anders. In je handelen heerst rust en regelmaat. Er ontstaat continuïteit. Je wordt herkenbaar voor de cliënt

Hoe heb jij gezorgd voor structuur
(dagindeling, leefruimte en begeleiding)

Regie over eigen leven. 

Bij mensen met een (zeer) ernstige verstandelijke beperking is de zelfzorg een probleem. 

Zij begrijpen niet wat de bedoeling is en hoe ze iets moeten doen. 

Streven is toch een zo groot mogelijk  regie te houden over het eigen leven en een zo groot mogelijke onafhankelijkheid.

Uitgangspunt is: alle gedrag is communicatie.  

Vaak is er veel meer mogelijke dan je denkt.  

Lichamelijke verzorging. 

De zorg en begeleiding van mensen met een (zeer) ernstige verstandelijke beperking is meestal gericht op een gehele of gedeeltelijke overname van zelfzorgactiviteiten.

Er wordt veel tijd besteed aan persoonlijke verzorging -> haast is NOT DONE en de verzorging vraagt bijzondere aandacht. 

Aantal veel voorkomende problemen en oorzaken: 

• rumineren
• obstipatie
• incontinentie
• huidproblemen
• gebitsproblemen en gebitsverzorging
• nagelverzorging

Lichamelijke verzorging. 

Rumineren -> Het doelbewust (gedeeltelijk) onverteerbaar voedsel uit de maag ophalen en dit uitspugen of te herkauwen. 
Oorzaken: 

• Te veel of te weinig structuur in het dagprogramma;
•  behoefte aan aandacht; 
• manier om activiteiten te vermijden.

Alle gedrag is communicatie 

Gevolgen van gedrag: 

• rumineren kan de wand van de slokdarm aantasten / vernauwing van de slokdarm;
• onvoldoende voedselopname; 
• schade aan gebit; 

Onderzoeken naar de oorzaak van dit gedrag. 

Lichamelijke verzorging. 

Obstipatie 

Mogelijke oorzaken zijn o.a.: 

• gebrek aan beweging;
• weinig drinken;
• gepureerd eten;

Belangrijk dat de cliënt voldoende drinkt, vooral water! Eten van voldoende vezels.

Stoelgang bevorderen door er vooral voldoende tijd voor te nemen.

Incontinentie: Veel mensen met een (zeer) ernstige verstandelijke beperking zijn incontinent. 

Klokzindelijkheid: Cliënten worden op vaste tijden naar het toilet gebracht. 

Lichamelijke verzorging. 

Huidproblemen: 

Bij nogal wat mensen met een (zeer) ernstige verstandelijke beperking is de huiddoorbloeding niet optimaal.

Bedlegerig EN incontinentie verhoogd het risico op doorliggen, smetten en decubitus. 

Dagelijkse controle op decubitus is belangrijk. Roodheid, wondjes en andere afwijkingen noteer je altijd in het zorgplan.

Huidverzorging in de schaamstreek eist speciale aandacht bij cliënten waarvan bekend is dat zij met ontlasting smeren. Dit kan ernstige  infecties veroorzaken. Verzorging van de geslachtsdelen van de vrouw vraagt extra aandacht. 

Lichamelijke verzorging. 

Gebitsproblemen en gebitsverzorging

Oorzaken: 

• mensen met een (zeer) ernstige verstandelijke beperking lukt het niet zo goed om te kauwen;
• medicijnen kunnen negatieve invloed hebben op het gebit; 
• speekselproductie wordt geremd door medicijnen (anti epilectica).

Gebitsverzorging: 

Extra aandacht voor het gebit. Poetsen met milde tandpasta. De begeleiding heeft vaak de verantwoording voor het tanden poetsen.

• zorg dat je ziet wat je doet; 
• gebruik weinig tandpasta;
• neem de tijd!

Lichamelijke verzorging. 

Nagelverzorging:

Dit kan extra aandacht vragen. In verband met zelfbeschadiging is het goed nagels kort te houden en goed schoon.  

Aan de slag

Maken

opdracht 1 t/m 10