Urinewegstelsel

• Verzorgende
• MBO
• Studiejaar 1

Urinewegstelsel

Het urinewegstelsel bestaat uit:                

• beide nieren
• beide urineleiders (ureters)
• blaas 
• urinebuis (urethra)

0

Nieren 

Belangrijkste 
uitscheidingsorganen
Boonvormig

Ligging nieren

• Aan weerszijden van de wervelkolom​
• Ter hoogte van de twee laatste borstwervels​
  
• Rechter nier iets lager dan linker nier (vanwege lever)

Functie van de nieren

- Uitscheiden van afvalstoffen:

• ureum, (afvalstof van eiwitstofwisseling), 
• hormonen, 
• overtollige vitaminen, 
• medicatie-resten etc.

- Uitscheiden van te veel water en zout
- Reguleren de zuurgraad van het bloed  om stofwisselingsprocessen goed te laten verlopen. Ze scheiden alkalien (basische stoffen) en zuren uit. Hierdoor is samenstelling van de urine steeds anders.
- Filtreren van het bloed. Ongeveer 1500 liter bloed stroomt dagelijks door de nieren

Bouw nier

Vorm van een boon​

12 cm lang​

7 cm breed​

4 cm dik (in het midden)​

Ingekapseld in vetweefsel​

​

Bovenop de nieren: bijnieren​

(Bijnieren niet betrokken bij ​

Urineproductie)​

De bouw van de nieren van buiten naar binnen

1.   Kapsel

Het kapsel is een laag stevig bindweefsel dat de buitenkant van de nieren vormt. Het kapsel beschermt de nier, samen met de vetlaag eromheen. 

2. Nierschors 

De nierschors ziet er gespikkeld uit. Dat komt door de lichaampjes van Malpighi die in dit weefsel zitten die bestaan uit een kluwen haarvaatjes (glomeruli)  omhult door het kapsel van Bowman.

4 Nierbekken

De holte aan de binnenkant van de nieren noem je het nierbekken. Het nierbekken vangt de gevormde urine op. Aan het einde van het nierbekken ligt de nierpoort. Op deze plek komen de bloedvaten in en uit de nier.

3. Niermerg

Het niermerg ligt onder de nierschors. Dit merg bestaat uit buisjes  (tubuli) die met de punten naar het nierbekken zijn gericht. Niermerg noem je ook wel piramide laag omdat het merg driehoekig is. De tubelus gaat over in een lus (lis van Henle)

4. Nierbekken

De holte aan de binnenkant van de nieren noem je het nierbekken. Het nierbekken vangt de gevormde urine op. Aan het einde van het nierbekken ligt de nierpoort. Op deze plek komen de bloedvaten in en uit de nier.

Opdracht filmpje

Kijk het filmpje en beantwoord deze vragen:

- Welke 3 functies hebben je nieren

- Wat zijn de gevolgen als je nieren niet goed werken

Urinewegen

Vanuit de nierbekken druppelt de urine via de urineleiders naar de blaas en verlaat het lichaam door de urinebuis.

 

Het uiteinde van de blaas bestaat uit twee sluitspieren:

- De inwendige blaaskringspier bestaat uit glad spierweefsel (onwillekeurig)

- De uitwendige blaaskringspier bestaat uit dwarsgestreept spierweefsel (willekeurig)

De blaas verzamelt de urine en kan 1 tot 1,5 liter urine bevatten.

Urinewegen

• Als de blaas vol genoeg zit gaat er een zenuwprikkel via het ruggenmerg naar de hersenen
  
• Baby’s kunnen het verband nog niet leggen tussen de zenuwprikkel en het moment van het legen van de blaas. Ook volwassenen kunnen door een bepaalde aandoening of ouderdom deze prikkel niet goed meer verwerken. Je spreekt dan van incontinentie.
• De samenstelling van urine is altijd anders dit komt door de werking van verschillende organen, medicatiegebruik en voeding. De normale kleur van urine is heldergeel.
  

Ligging van de blaas

Nefron en de vorming van urine

• 1 miljoen nefronen per nier
• Filteren bloed
• Maken urine aan 
• 180 liter voorurine →
  1,8 liter urine.

Transport urine

Samenstelling urine

- water (90-95%)

- zouten (hoofdzakelijk NACL)

- ureum (in lever gevormd bij afbraak overtollige

aminozuren)

- urinezuur (afbraakproduct eiwitten)

- creatinine (uit spierweefsel)

- vitaminen die teveel zijn opgenomen

-  urobiline (galkleurstoffen)

-  hormonen

- medicijnen

- onbruikbare stoffen/cellen

Opdrachten

Maak onderstaande opdrachten , maak hiervoor gebruik van je boek anatomie/ fysiologie en de informatie uit het leerpad.

urinebuis

urineleider

nier

blaas

Oplossing tekening nier

1.Nierkapsel

2. Nierbekken

3. Nierslagader

4. Nierader

5.Urineleider

6. Niermerg

7. Slagadertje

8. Nierschors

9.Nierkelkjes

Hoeveel liter bloed wordt er dagelijks door de nieren gezuiverd?

1. 100 liter
2. 170-180 liter
3. 1500 -2000 liter
4. 3000 liter

Hoelang zijn de urineleiders?

1. 10-15 cm
2. 20-25 cm
3. 25-30 cm
4. 30-35 cm

Welk woord behoort niet tot de 4 gebieden in de nier?

1. nierschors
2. bijnier
3. niermerg
4. nierbekken

Welke taak behoort niet tot een taak van de nieren?

1. Regelen van zout en vochtbalans
2. Vitamine c stofwisseling
3. Vorming van rode bloedcellen
4. Regelen van de bloeddruk

Hoeveel liter voorurine wordt er per dag geproduceerd in de nieren?

1. 180
2. 18
3. 1
4. 100

Waar liggen de nieren?

1. In het bekken
2. In de buikholte
3. In het nierbekken

De nieren verwijderen ... uit het bloed

1. Voedingsstoffen en afvalstoffen
2. Een te veel aan zouten en voedingsstoffen
3. Afvalstoffen en het teveel aan zouten

Wat betekent het begrip ‘diurese’?

1. Filteren van het bloed
2. Uitscheiden van urine
3. Vormen van urine

Waar vindt de filtratie van het bloed plaats?

1. Glomerulus
2. Nierbuisjes
3. Nierbekken
4. Blaas

In de nier wordt een deel van de gefilterde vloeistof teruggeresorbeerd.
Welke stoffen haalt de nier terug?

1. Alleen water
2. Water, glucose en natrium
3. Ureum en creatinine

Waar of niet waar: de nieren spelen een rol bij het reguleren van de bloeddruk

1. Waar
2. Niet waar

Waar of niet waar: de nieren produceren hormonen

1. Waar
2. Niet waar

Waar of niet waar: de nieren spelen een rol bij de opname van vitamine D.

1. Waar
2. Niet waar

Wat gebeurt er in je lichaam als je werkt bij een temperatuur van 30 °C en weinig drinkt?

1. Je nieren maken weinig urine door veel ADH
2. Je nieren maken weinig urine door weinig ADH

Wanneer merk je pas als je nieren het niet goed meer doen

1. Als ze minder werken dan 80%
2. Als ze minder werken dan 60%
3. Als ze minder werken dan 30%
4. Als ze minder werken dan 20%

Wat is GEEN functie van de nieren

1. Maken hormonen aan
2. Zorgen voor het signaal dat je moet plassen
3. Filteren je bloed
4. Regelen je bloeddruk

Voor de liefhebber

Nog wat extra informatie opdrachten en een filmpje

Bouw van de nier

Nierschors: buitenste laag met nefronen
Niermerg: bestaat uit 6-18 nierpiramiden 
Nierkelk: hier komt urine uit
nierpiramiden en nefronen en gaat naar nierbekken
Nierbekken: gaat over in urineleider.

Nefron en de vorming van urine

• 1 miljoen nefronen per nier
• Filteren bloed
• Maken urine aan 
• 180 liter voorurine →
  1,8 liter urine.