Het einde van de opstand

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Het einde van de opstand

Programma

Bespreken huiswerk (10 min)

Uitleg 1.4 (20 min)

Aan de slag! (10 min)

Toets opgeven

Kijk naar bord!

Bespreken huiswerk

Huiswerk was: 1 t/m 14 van 1.3

We bespreken: 4, 8, 14

Moeten we nog meer bespreken?

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen welke gevolgen de onafhankelijkheidsverklaring van de Noordelijke Nederlanden had voor bestuur en religie.
• Je kunt vier ontwikkelingen noemen die kunnen verklaren dat de opstandelingen steeds sterker werden.
• Je kunt uitleggen hoe de strijd tussen de Republiek en Spanje tot een einde kwam.

1.4

1581 Plakkaat van verlatingen-> gewesten zelf besturen

1588 ontstaan Republiek

Wat beslissen de gewestelijke staten? En wat de staten generaal?

1.4

Republiek*

• Geen centraal bestuur*
• Gewestelijke Staten =het bestuur van een gewest. Hierin zaten hoge edelen en afgevaardigden van de steden en het platteland. en Staten-Generaal= de vergadering van afgevaardigden van de zeven gewesten van de Republiek. Samen beslisten deze afgevaardigden over de buitenlandse politiek en de verdediging van het land.*
• Stadhouder= aanvoerder van het leger en de vloot van de Republiek, in dienst van de Gewestelijke Staten*
• Niet een geloof, katholieken wel beperken*

1.4

Opdracht

1. Schrijf op in je aantekeningen: waarom kwam de Republiek na 1588 sterker te staan?

1.4

Waarom kwam de Republiek na 1588 sterker te staan?

• Ging goed met handel & nijverheid-> betalen huurlegers
• Spanje voerde meerdere oorlogen tegelijk
• Republiek kreeg bondgenoten
• Maurits was een goede legeraanvoerder

Aan de slag!

Maak opdracht 1 t/m 8 van 1.4 

Programma

Bespreken huiswerk (5 min)

Uitleg 1.4 (10 min)

Powerrrles (30 min)

Bespreken huiswerk

Huiswerk was: 1 t/m 8 van 1.4

We bespreken: 4, 5 & 8

Moeten we nog meer bespreken?

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen hoe de strijd tussen de Republiek en Spanje tot een einde kwam.

Uitleg 1.4

1600 Spanje en Republiek oorlogsmoe

1609-1621 wapenstilstand-> welvaart nam toe*

Republiek neemt Limburg en Brabant in, bestuurd door Staten-Generaal

1.4

1648 Vrede van Münster:  Vrede uit 1648 die een eind maakte aan de Opstand. Spanje erkende de Noordelijke Nederlanden als zelfstandige staat en behield de Zuidelijke Nederlanden*

Powerrrles

In de middeleeuwen was er één kerk

Kritiek: 

• De kerk was te rijk en machtig geworden
• Sommige mensen wezen officiële kerkleer af

Powerrrles

• Paus wilde deze kritiek niet-> oprichting van de inquisitie 
• Ketters: iemand die belangrijke delen van de officiële leer van de katholieke kerk verwerpt

Powerrrles

1450 boekdrukkunst-> kennis snel verspreiden & mensen vormen een eigen mening

Humanisten, willen veel kennis verzamelen uit oudste boeken, genieten van het leven!*

Powerrrles

• Aflaatbrieven: brief van de kerk waarin staat dat je (eerder) in de hemel kunt komen

Maar.. kon je je schulden wel afkopen?

Powerrrles

Maarten Luther

• Alleen de bijbel is belangrijk
• Veel bidden en dan kom je in de hemel
• Alles wat niet in de bijbel staat, is niet nodig
• Bijbel vertalen in het Duits
• Wilde de kerk hervormen

Powerrrles

Wat was de reactie van Duitse vorsten op Luther?

Zelf geloof bepalen, vorsten de baas

Powerrrles

Gevolgen van de hervorming

• Veranderingen van het geloof, bijv. kerken
• Kerkdiensten werden nu geleid door een dominee
• Komst van bloedige godsdienst oorlogen

Katholieken en protestanten

Powerrrles

Oorzaken verzet Spaanse koning

• Nederlandse edelen en andere bestuurders wilden geen centraal bestuur
• Veel Nederlanders waren tegen vaste belastingen
• Tegen de vervolging van ketters

Powerrrles

In 1566 waren de kettervervolgingen tijdelijk gestopt

 

Geen geheime hagenpreken meer

Powerrrles

Hagenpreek in de zomer van 1566-> beeldenstorm = de vernieling en plundering van katholieke kerken en kloosters in de Nederlanden in 1566

Filips II was woedend en stuurde Alva

Powerrrles

Na beeldenstorm Alva naar de Nederlanden

• Oprichten rechtbank
• Extra belastingen
• Maatregelen tegen adel
• Willem van Oranje ontslagen en beroofd

Powerrrles

Groeiende onvrede-> opstand in 1568 o.l.v. Willem van Oranje

Hulp van de watergeuzen

1572 inname van Den Briel

Veel verdeeldheid.. burgeroorlog

Powerrrles

De strijd duurde 80 jaar inclusief een pauze van 12 jaar

Spaanse leger bestond uit huurlingen-> niet altijd betaald-> plunderingen-> groei onvrede Nederlanders

Watergeuzen en Nederlanders vochten voor zichzelf en met bijzondere technieken

Powerrrles

1579 opstandige gewesten sluiten een verbond

• Beter samenwerken tegen Spaanse leger*
• 1581 besluit Filips II was niet langer hun koning*
• Spanje slaat terug. Inname Antwerpen 1585 en moord op Willem van Oranje 1584

Powerrrles

1581 Plakkaat van verlatingen-> gewesten zelf besturen

1588 ontstaan Republiek

Powerrrles

Republiek

• Geen centraal bestuur
• Gewestelijke Staten =het bestuur van een gewest. Hierin zaten hoge edelen en afgevaardigden van de steden en het platteland. en Staten-Generaal= de vergadering van afgevaardigden van de zeven gewesten van de Republiek. Samen beslisten deze afgevaardigden over de buitenlandse politiek en de verdediging van het land.
• Stadhouder= aanvoerder van het leger en de vloot van de Republiek, in dienst van de Gewestelijke Staten
• Niet een geloof, katholieken wel beperken

Powerrrles

Waarom kwam de Republiek na 1588 sterker te staan?

• Ging goed met handel & nijverheid-> betalen huurlegers
• Spanje voerde meerdere oorlogen tegelijk
• Republiek kreeg bondgenoten
• Maurits was een goede legeraanvoerder