Zandsuppleties - Grootstedelijke gebieden

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Examentraining Aardrijkskunde (1)

Leefomgeving: Water

Een casus bespreken: 
klimaatverandering en veiligheid: zandsuppleties 

Wat is zandsuppletie?

proces waarbij sediment, dat meestal uit zand bestaat, opgespoten wordt om bestaande stranden te verbreden of nieuwe aan te leggen of om de gehele kust (ook onder water) van extra zand te voorzien.

Bron 1: lezen (1)

De Nederlandse kust moet worden beschermd tegen de zee. Dat kan door het aanleggen van dijken, maar tegenwoordig wordt er ook gebruikgemaakt van zandsuppleties. Dit is nodig omdat tegenwoordig voor sommige delen van de

 Nederlandse kust meer zand door de zee wordt afgevoerd dan er wordt aangevoerd. Er ontstaat dus een tekort aan zand. Die zandtekorten kunnen gevaar opleveren, omdat de zee zo steeds dichter naar het land komt. Bij hoogwater en

 stormen zijn delen van Nederland dan onbeschermd. Om te voorkomen dat de mens keer op keer moet ingrijpen, zijn de zandsuppleties bedacht. 

Inleiding: lezen (2)

 Na het neerleggen van het zand mogen de zee en de wind zelf zorgen voor

 het verspreiden van het zand. Binnen een bepaalde bandbreedte mag de kust bewegen, zodat water en wind vrij spel hebben. Dit noemen we ‘dynamisch handhaven’. Dat is duurzaam, want er wordt minder ingegrepen in natuurlijke

processen. Het is ook goedkoper, omdat er minder vaak moet worden ingegrepen. Minder mankracht en minder gebruik van machines bespaart geld.

Inleiding: lezen (3)

Dijken zijn goedkoper om aan te leggen, maar ze zijn ook kwetsbaarder. De kust heeft immers geen ruimte om zichzelf te herstellen. Dijken moeten dus alsmaar verzwaard worden, ook landinwaarts. Uiteindelijk is dat erg duur en

kan het ten koste gaan van leefgebied en natuur. Soms zijn deze ‘harde’ kustverdedigingswerken wel noodzakelijk, om direct de veiligheid te garanderen of om zandverlies te stoppen.

Opdracht 1a

Bekijk de bron. Waarom zijn zandsuppleties nodig? 

Zandsuppleties zijn nodig omdat er vaak sprake is van zandtekorten voor de kust. Deze structurele kusterosie moet worden tegengegaan door de aanvoer van nieuw zand. Door zeespiegelstijging gaat die erosie de laatste jaren sneller en sterker, vandaar de huidige grote hoeveelheid zandsuppleties.

Opdracht 1b

Bekijk de bron. Beschrijf hoe zandsuppletie tot stand komt. 

Het kustfundament wordt breder gemaakt door het winnen van zand in de Noordzee. Dat zand wordt met schepen voor de kust opgespoten. De golven brengen dan vaak zand weer op het strand, zodat de wind het naar de duinen kan blazen. Zo wordt de kust extra versterkt.

Opdracht 1c

Waar komt al dat zand van de zandsuppleties vandaan? 

Uit de zandwinningsgebieden in de Noordzee, ver van onze kust vandaan.

Opdracht 1d

Wat is het verschil tussen zandsuppletie en 'harde' kustbescherming? 

Zandsuppleties worden aangebracht zodat de zee en de wind het zand op een natuurlijke manier kunnen verspreiden en zo de kust beschermen. Een ‘harde’ kustbescherming is een dijk of dam, in één keer aangelegd door de mens en kan niet verplaatsen. 

Casusopdracht: Ter Heijde aan Zee

Zoals je  tekst 4 kan lezen biedt de Zandmotor geen blijvende bescherming voor het dorpje Ter Heijde.

Er zijn ook andere toekomstscenario’s voor dit dorp.

De situatie

Onderzoeksvraag:   
Is het nog de moeite waard om geld te stoppen in de kustverdediging bij Ter Heijde?
En zo ja, op welke manier moet

dat dan?

Wat is het probleem van Ter Heijde?

Wie heeft er last van?

Wat denk je dat de bewoners willen? Waarom zouden ze dat willen?

Wat denk je dat de gemeente en rijkswaterstaat wil? Waarom willen ze dat?