5.2 Chromosomen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Inhoud les

• Zelfstandig lezen basisstof 2 (10 minuten)
  
• uitleg basisstof 2 (20 minuten)
• Filmpje (10 minuten)
  
• Aan de slag (20 minuten)
  
• Quizje (15 minuten)
• Afsluiting (5 minuten)
  

Klassikale vraag

Wat maakt het nou dat je man of vrouw bent? 

Is het alléén een kwestie van chromosomen?

Wat is intersekse? 

In paragraaf 5.1 heb je geleerd dat genen actief en in-actief kunnen zijn. 

o.i.v. hormonen kunnen deze genen worden aangestuurd 

5.2 Leerdoelen 

1. Je kunt uitleggen hoe elk van de ouders 50% van de chromosomen levert.

2. Je kunt aangeven dat bij mensen het geslacht wordt bepaald door de geslachtschromosomen

3. Je kunt uitleggen hoe door geslachtelijke voortplanting variatie in genotypen ontstaat. 

Menselijke cel

In een eicel zitten 23 chromosomen.

In een zaadcel zitten 23 chromosomen.

Eicel + zaadcel = een bevruchte cel met 46 chromosomen.

Die bevruchte cel deelt zichzelf op. 

Als de cel zich deelt, deelt hij ook de chromosomen. 

In al jouw cellen zitten daardoor dezelfde 46 chromosomen, waarin dezelfde bouwbeschrijving' staat. 

(Alleen de zaadcellen en eicellen dus niet.)

chromosomen 

• Dit is een chromosomenportret
• Mensen hebben 23 paren chromosomen.
• Totaal 46 chromosomen.
• De paren zijn gelijk, behalve de geslachtschromosomen  (bij de man XY en vrouw XX)

Genen

De stukjes DNA die samen de informatie bevatten voor een eigenschap noemen we een gen 

Bij geslachtelijke voortplanting ontstaat variatie in genotypen bij de nakomelingen.

Aan de slag

Wat? > Opdracht 1,2,3,4,5,7 en 9

Hoe? > Zelfstandig werken

Hoe lang? > 20 minuten

Hulp? > Handboek, tekst van basisstof 2

Klaar? > begrippenlijst maken basisstof 2 

Huiswerk

Afmaken basisstof 2 opdrachten (1 t/m 5+ 7 en 9

Wat is een gen?

1. De informatie voor alle erfelijke eigenschappen
2. Alle zichtbare eigenschappen
3. Een deel van een chromosoom met informatie voor één eigenschap.
4. Een chromosoom in de celkern met erfelijke informatie.

Wat is een chromosoom?
(meerder antwoorden goed)

1. Slierten DNA in het cytoplasma
2. Slierten DNA in de celkern
3. Bevat 1 gen
4. Bevat meerdere genen

Het X-chromosoom en Y-chromosoom zijn

1. Geslachtschromosomen
2. Geslachtscellen