H1 par. 1.4 Egypte, een machtige staat

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

De tijd van jagers en boeren

H1. De tijd van jagers en boeren

par. 1.4 Egypte, een machtige staat

Invalshoeken

• Economisch: 
• wat zijn de middelen van bestaan? 
• Denk hierbij bijvoorbeeld jagen en verzamelen, landbouw, industrie. 
• Hoe komen mensen aan hun inkomsten?

 

Invalshoeken

• Politiek-bestuurlijk: 
• hoe wordt de samenleving bestuurd? 
• Wie is de baas? 
• Welke regels en wetten zijn er?

 

Invalshoeken

• sociaal: 
• dit gaat bijvoorbeeld over de leefomstandigheden van mensen en de verschillende sociale lagen. 
• Zijn er grote verschillen tussen mannen/vrouwen en arm/rijk? 
• Leven de mensen in de stad of op het platteland?

Invalshoeken

• cultureel: wat denken en voelen de mensen en hoe uitten ze dit?
• bijvoorbeeld in hun gewoontes en regels, 
• geloof, 
• kunst en 
• wetenschap. 

Betrouwbaarheid van bronnen

Hoe weet je of een bron betrouwbaar is?

• Leefde de maker in de tijd waar de bron over gaat (ooggetuige verslag = betrouwbaarst)? Of leefde de maker veel later (=minder betrouwbaar: maker kan dingen vergeten zijn)?

• Is de maker misschien partijdig?

Bruikbaarheid van bronnen

Wanneer is een bron bruikbaar?

• Bronnen zijn bruikbaar als ze antwoord geven op de vraag die je stelt. Het antwoord op jouw vraag moet dus terug te vinden zijn in de bron. 

Bruikbaarheid van bronnen

Wanneer is een bron bruikbaar?

• Bronnen zijn bruikbaar als ze antwoord geven op de vraag die je stelt. Het antwoord op jouw vraag moet dus terug te vinden zijn in de bron. 

Kenmerkende aspecten H1

1. De levenswijze van jagers-verzamelaars

2. Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen

3. Het ontstaan van de eerste steden

Prehistorie

• alles tot 3000 v.C.
• tijd van jagers en verzamelaars

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen tot welke bestuurlijke veranderingen het ontstaan van landbouw in Egypte leidde.
  
• Je kunt een verklaring geven voor het ontstaan van een schrift in Egypte.
  
• Je kunt uitleggen welke rol godsdienst speelde in het leven van Egyptenaren.
  
• Je voelt je ready voor het SO volgende week (inclusief samenvatting maken)

Zet de zinnen in de juiste volgorde.

Niet iedereen hoeft meer boer te zijn

Sommige menssen gaan zich specialiseren: er ontstaan verschillende beroepen.

De irrigatielandbouw zorgde voor hoge opbrengsten

Boeren hielden een deel van hun oogst over.

Zet de gebeurtenissen in de juiste tijdsvolgorde.

1

2

3

4

Jagers en verzamelaars

Klimaatverandering

Landbouw ontstaat

De eerste farao bestuurt Egypte.

Door wie werd het oude Egypte bestuurd?

1. Koning
2. Farao
3. President
4. Dictator

Dankzij de .... was Egypte een vruchtbaar land

1. Rijn
2. Nijl
3. Tigris
4. Eufraat

Hoe heet de vruchtbare grond
die achterblijft door de overstroming van de Nijl?

1. Modder
2. Vruchtbare grond
3. Slib
4. Mest

Egypte onder één heerser (1)

• Bestuur moest controleren of dijken en kanalen goed werden onderhouden.

• In begin dorpshoofden, later leiders van de steden belangrijkste bestuurders.

• Vanaf 3100 v.C. één bestuurder: farao.

• Grote staat: gebied met duidelijk grenzen, één bestuur, overal dezelfde regels.

Egypte onder één heerser (2)

• De hoogste bestuurder was  de farao.

• Legeraanvoerder, maakten wetten, hoogste priester, hoogste rechter, zorgde voor orde en veiligheid. 
  
  
• Farao werd geholpen door ambtenaren. 

Egypte onder één heerser (3)

• Belasting werd betaald door middel van oogst.
   
• Belasting werd gebruikt om soldaten te betalen, paleizen te bouwen en voorraden aan te leggen. 
  
  
• Er kwam een eind aan het bestuur van de farao's toen Alexander de Grote Egypte veroverde in 332 v.C.

Het schrift

• Farao veel inkomsten nodig voor bestuur: belastingen
  
  
• Hiërogliefenschrift.  

• Het schrift betekent einde prehistorie!

Egyptische goden en bestuur (1) 

• Honderden goden in Egypte: polytheïsme: geloof in meerdere goden. 
  
  

• De farao kon contacten onderhouden met goden, hij was  ook een god, of door goden gezonden. 
  

• Geloof in dezelfde goden zorgt voor eenheid in het rijk.

Egyptische goden en bestuur (2) 

• Goden werden vereerd in tempels: een gebouw waar één of meerdere goden worden vereerd.

• Priesters en offers.

• Zonder verering zou de zon niet schijnen en zou de Nijl droogvallen.
  
  
• Vereren van natuurkrachten: natuurgodsdienst.
  
  

Vallei der Koningen 

• Koningen en hoge ambtenaren werden begraven in piramides.
  
  
• Piramides werden gebouwd door arbeiders, die werden hiervoor beloond. 
  
  
• Piramides werden leeggeroofd.
  
  
• De vallei der Koningen.

Mummificeren

• Het lichaam moet goed blijven voor leven na de dood.
  Men moet heelhuids het dodenrijk betreken. 

• Alles dat ervoor zorgt dat het lichaam kan gaan rotten moet eruit (organen en vocht).

• Mummies begraven met grafgiften (rijke Egyptenaren)

• Eerst worden de organen verwijderd. Deze worden in speciale vazen gedaan: canopen.

• Vervolgens wordt er een berg zout over het lichaam gelegd om al het vocht uit het lichaam te krijgen.

• Daarna wordt het lichaam in doeken gewikkeld, zodat er een mummie ontstaat

• Het hart is teruggeplaatst, onder een amulet van een scarabee, maar alle andere organen worden bewaard in canopen.

• Het lichaam wordt na ongeveer 70-90 dagen schoongemaakt en gebalsemd met geurige olie.

• Alle lichaamsholten worden gevuld met doeken, stro, klei en kruiden.

01:44

Geloof jij in de vloek van de farao?

Ja

Nee

Als we niet in de vloek geloven.... hoe kan het dan dat zoveel mensen toch gestorven zijn? Ze waren niet oud of ziek

Farao's werden begraven in

1. Tempels
2. Piramides
3. Werden gecremeerd en de as werd in de Nijl gegooid
4. Paleizen

Leg eens in eigen woorden (!) uit..

• Je kunt uitleggen tot welke bestuurlijke veranderingen het ontstaan van landbouw in Egypte leidde.
  
• Je kunt een verklaring geven voor het ontstaan van een schrift in Egypte.
  
• Je kunt uitleggen welke rol godsdienst speelde in het leven van Egyptenaren.