§3.3 De verzorgingsstaat

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

• Lezen §3.3 (blz. 110-114)
• Uitleg §3.3 start 10.35 uur
• Werken aan §3.3 en §3.4 (online)/ leren voor toetsweek

§3.4 De verzorgingsstaat

• Welke maatregelen nam de overheid na de Tweede Wereldoorlog?
• Hoe zag en ziet de verzorgingsstaat eruit?
• Welke problemen ontstonden in de verzorgingsstaat?
  

A Op weg naar de verzorgingsstaat

Je kunt uitleggen waarom er na de oorlog een verzorgingsstaat werd opgebouwd. 

A Op weg naar de verzorgingsstaat 

• 1948: Nederland krijgt de eerste socialistische minister-president: Willem Drees ==> hij moet Nederland er weer bovenop helpen. 

A Op weg naar de verzorgingsstaat

Drees wil een verzorgingsstaat

• De regering-Drees begon met de opbouw van de verzorgingsstaat 
• De regering zorgt ervoor dat niemand in echte armoede hoeft te leven. 
• Er waren 2 redenen om de verzorgingsstaat in te voeren.  

1. Drees was de leider van een socialistische partij (partij van de arbeid). Socialisten vonden het belangrijk dat de overheid veel sociale wetten maakten. 
2. Drees had gezien dat mensen zich in de jaren 1930 vernederd voelden en ontevreden waren over de regering. 

B Opbouw van de verzorgingsstaat

Je kunt beschrijven hoe de Nederlandse verzorgingsstaat zich tussen 1950 en 1970 heeft ontwikkeld

B Opbouw van de verzorgingsstaat

Maatregelen van Drees

Nieuwe wetten onder regering Drees:

• Werkloosheidswet (WW) 1952
• Algemene Ouderdomswet (AOW) 1957
• Algemene Weduwen- en Wezenwet (AWW) 1959

B Opbouw van de verzorgingsstaat

De regering Drees kwam met nieuwe wetten die verschillende groepen recht gaven op een uitkering. 

WW

AOW

AWW

De Algemene Weduwen- en wezen wet

Werkloosheidswet

De Algemene ouderdomswet 

1957

1952

1959

voor iedere Nederlander van 65 jaar en ouder

Voor weduwen en hun wezen. 

Voor mensen die werkeloos werden

B Opbouw van de verzorgingsstaat

Na de jaren 1950

Ook na de jaren 1950 werd de verzorgingsstaat verder uitgebreid.

• WAO: wet arbeidsongeschiktheid (1967)
• AKW: Algemene Kinderbijslagswet (1951)
• ABW: Algemene Bijstandswet (1965)
  

Sociale zekerheid:

iedereen die niet voor zichzelf kan zorgen, heeft recht op een uitkering

WAO

AKW

ABW

Wet arbeidsongeschiktheid

Algemene bijstandswet 

Algemene kinderbijslagwet 

B Opbouw van de verzorgingsstaat

Sociale zekerheid

• Vanaf jaren 1950 kwamen er steeds meer wetten die voorkwamen dat mensen door omstandigheden geen inkomen hadden ==> de verzorgingsstaat bood mensen sociale zekerheid
• ==> hulp van de overheid als je niet voor jezelf kunt zorgen.  Je had voortaan recht op een uitkering. 

C Problemen met de verzorgingsstaat

Je kunt uitleggen welke problemen ontstonden in de verzorgingsstaat en welke maatregelen de regering nam om deze op te lossen.

C Problemen van de verzorgingsstaat.

• Door een grote stijging van de werkloosheid (jaren 70) dreigde de verzorgingsstaat onbetaalbaar te worden.
  
• ==> steeds meer mensen kwamen in de WW
• Oplossingen door kabinet Lubbers (CDA, confessioneel) die leidde tot economische groei.
  
• - de regels voor het krijgen van een uitkering werden strenger
• - de hoogte van de uitkeringen ging omlaag
• - de periode van een uitkering werd korter
• - er kwam meer controle om fraude tegen te gaan. 

Deze spotprent over de problemen in de verzorgingsstaat is in 1981 gemaakt door de tekenaar Jos Collignon.

Er zijn teveel mensen die van der verzorgingsstaat gebruik maken, waardoor het evenwicht weg is. Hiermee wordt het evenwicht tussen mensen die betalen voor de verzorgingsstaat en mensen die gebruik maken van de verzorgingsstaat bedoeld.

Beeldelement: de donkere wolk geven aan dat er storm op komst is. Er komen nog moeilijkere tijden aan (bijvoorbeeld: de vergrijzing), terwijl het schip nu al schade heeft en dreigt om te slaan.

Beeldelement: het schip, de verzorgingsstaat, dreigt om te slaan.

Beeldelement: het roer ligt in het water waardoor het schip onbestuurbaar is geworden. Met andere woorden: er moet iets gebeuren, maar het lijkt erop dat het al te laat is.

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen