H2 par.2.2 Het Romeinse Rijk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 1

Tijd van Grieken en Romeinen

H2. Griekse steden, een Romeins rijk

par. 2.2 Het Romeinse Rijk

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen hoe Rome van een klein dorp uitgroeide tot een wereldrijk.
• Je kunt uitleggen hoe de Romeinen in hun grote rijk zo lang de baas konden blijven.
• Je kunt uitleggen wat de gevolgen waren van de Romeinse veroveringen voor de Germanen.
  
• Je kent de begrippen en jaartallen uit deze paragraaf.
  

Wat weet je al over het
ROMEINSE RIJK?

Rome

• Rond 750 v.C. ontstaan.
• Klein dorpje aan de rivier de Tiber.
• Groeit uit tot stad door gunstige ligging: 
• vlakbij zee & in het midden van Italie. 
• Eerst bestuurd door koningen,
• later door kleine groep rijke families.
  

Veroveringen

• Vanaf de 4e eeuw v.C.
• Voor macht & rijkdom
• Italie - Carthago (Noord-Afrika) 

- Griekenland & Spanje - 

Gallie - Engeland.

Oorlog met Carthago

• Tussen 264 en 146 v.C. voerden de Romeinen drie keer oorlog met Carthago,
• een machtige stad in Noord-Afrika die met zijn sterke vloot een groot deel van de handel op de Middellandse Zee beheerste. 
• De Romeinen wonnen alle drie de oorlogen en werden oppermachtig op de Middellandse Zee.

Waarom wilden de Romeinen eigenlijk Carthago veroveren?

Romeinse Rijk

• In de 2e eeuw was het Romeinse Rijk op zijn grootst:
• West-Europa, delen van Noord-Afrika en het Midden-Oosten.
  

• Werd zo groot dankzij het Romeinse leger...
  
• Hoe konden de Romeinen eeuwenlang de baas blijven in hun grote rijk?
  

Romeinse leger

• 1e reden: beroepsleger                 (Na 25 jaar trouwe dienst in het leger kreeg je een stuk grond om van te leven).
• Goede training & wapenuitrusting.
• Verharde wegen.
• Discipline! Gemotiveerd: eer om te vechten voor Rome, oorlogsbuit, bestuursfunctie.
  

Romeinse leger

• 2e reden: bondgenoten.
  
• Overwonnen volken werkten samen met de Romeinen, maar hielden een eigen bestuur.
• In ruil daarvoor: belasting betalen & soldaten leveren.
• Zo waren er weinig opstanden en werd het Romeinse leger steeds groter.
  

De Germanen

1e eeuw v.C. Romeinen veroverden het zuiden van wat nu Nederland is. Hier woonden Germanen.

De rijn werd de grens van het Romeinse rijk: de limes.

Germaanse stammen, zoals de Bataven, werden bondgenoten.

Bataven waren boeren, kenden geen schrift en geloofden in natuurgoden.

Nederland

• In Nederland leefde in de tijd van de Romeinen een Germaans volk: de Bataven.

De Bataven

Door de Romeinse overheersing veranderde het leven van de Bataven:

• Er kwamen forten langs de Rijn met tempels en badhuizen.
• Er ontstond handel in o.a. Romeinse producten, zoals glas en wijn.
• De Bataven gingen met Romeins geld betalen.
• Sommige bataven vochten jarenlang in het Romeinse leger en leerden daar schrijven. Ze namen ook Romeinse gewoontes over.
  

Romeins burgerrecht

Als beloning kregen soldaten het Romeinse burgerrecht.

• Romeins burgerrecht had veel voordelen:
• Minder belasting.
• Deelnemen aan bestuur.
• Romeinse rechtspraak (eerlijk proces).

Zo raakte de cultuur van de Bataven vermengd met die van de Romeinen.

Welk gebied veroverden de Romeinen niet?

1. Noord-Europa
2. Noord-Afrika
3. West-Europa
4. Midden-Oosten

Welk begrip past bij deze beschrijving:
soldaten die van vechten hun beroep hebben gemaakt.

1. Beroepsleger
2. Het leger
3. Soldaten
4. Vechtersbazen

Wat is de Romeinse limes?

1. Een Romeins fort
2. De grens van het Rijk
3. Een Romeinse wachttoren
4. De muur van de stad Rome

Hoe kon het Romeinse Rijk zo groot worden?

1. Door de handel
2. Door een sterk leger
3. Door de macht van de rijke families
4. Omdat een keizer aan de macht stond

Geef 1 reden waarom het Romeinse leger zo succesvol was

Romeinse soldaten:

1. Zaten allemaal vrijwillig in het leger
2. Vonden het een eer om voor Rome te vechten
3. Waren goed getraind, maar kregen geen geld
4. Werden door Rome betaald

Hoe komt het dat de overwonnen volken nauwelijks in opstand kwamen tegen de Romeinen?

Welke 2 verplichtingen hadden de overwonnen volken tegenover de Romeinen?

Wat waren de limes?

1. Huizen
2. Veldheren
3. Romeinse steden
4. Grenzen

Wat was het voordeel van de verharde wegen die de Romeinen door het hele rijk aanlegden?

1. Bij regen bleven de wegen begaanbaar
2. Het leger kon zich gemakkelijk verplaatsen
3. Handelaren konden zich makkelijk verplaatsen
4. A, B en C zijn alle drie voordelen

Bestuur Rome

• Rome werd dus bestuurd door rijke families.
• Zij werden steeds rijker.
• De soldaten werden steeds armer.
• Soldaten kregen een deel van de buit van de legerleider.
• Daarom gehoorzaamden ze hem i.p.v. de bestuurders...
  

Julius Caesar

• Populaire legerleider
• Greep, m.b.v. zijn soldaten, de macht in Rome.
• Dictator = alleenheerser.
• 44 v.C. vermoord door de rijke families die hun macht verloren.
  

Augustus

• geadopteerde zoon van Julius Caesar.
• versloeg de vijanden van zijn vader.
• in 27 v.C. had hij alle macht.
• Noemde zichzelf toen caesar = keizer.
• 
  

Keizer Augustus

• Bestuurde vanuit Rome het hele rijk.
• Was ook opperbevelhebber van het leger.
• Maakte een einde aan burgeroorlogen.
• Liet de grenzen goed bewaken.
• Zorgde voor een periode van rust & vrede die 200 jaar duurde: overal werden wegen en bruggen aangelegd, werden er steden gesticht, de handel en welvaart namen toe.
  

Wie was Julius Caesar?

1. De baas van de Germanen.
2. De legerleider van het Romeinse leger.
3. De aanvoerder van het Germaanse leger.
4. Hij was de koning van de Romeinen.

Julius Caesar werd vermoord in het jaar:

1. 44
2. 44 na Christus
3. 44 v.Chr
4. Caesar werd niet vermoord

Waar of niet waar?
Julius Caesar was de eerste keizer van Rome

1. Waar
2. Niet waar

Wie was dan de eerste keizer van het Romeinse Rijk?

Waarom werd Julius Caesar vermoord?

1. Hij was een slechte keizer
2. Hij werd te machtig
3. Hij had de keizer beledigd
4. Hij had een veldslag verloren

Julius Caesar leefde in de:

1. 3e eeuw V. Chr.
2. 2e eeuw V. Chr.
3. 1e eeuw V. Chr.
4. 1e eeuw N. Chr.

Schrijf 2 dingen op die je vandaag geleerd hebt.

Wat vind je nog lastig?

Aan de slag

Wat? Je gaat de tekst lezen en de bijbehorende opdrachten maken.

Hoe? Alleen 

Hulp? Bij je buurman/buurvrouw. Kom je er samen niet uit? Dan bij je docent. 

Tijd? Tot het einde van de les. 

Klaar? Dan ga je de opdracht samenvatten maken. Je maakt de TestJezelf in Som. Daarna ga je de verdieping maken: par. 2.7 over volksvermaak in Rome.