Thema 3- Globalisering

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

 Thema 3

 Globalisering

Afbeelding: https://unsplash.com/photos/a-large-cargo-ship-loaded-with-lots-of-containers-dI_S0Kyq1Z0

Uit welk land komt jouw kleding?

Uit welk land komt jouw kleding?

 §1 Een verbonden wereld

Wat leer ik in deze paragraaf?

• Wat culturele en economische globalisering betekent.
• Dat globalisering van alle tijden is en al plaatsvond in de Romeinse tijd.
• Waarom een goede infrastructuur belangrijk is voor de handel.
• Hoe transportkosten kunnen dalen.

Ik leer...

Waar denk je aan bij 'globalisering'?

Waar denk je aan bij 'globalisering'?

Globalisering

Het doorgaande proces van internationale uitwisseling van mensen, goederen, geld en informatie zoals kennis en cultuur.

Globe = wereld

Wat past bij globalisering?

Wat past bij globalisering?

1. Natuur
2. Fabrieken
3. Handel
4. Wetenschap

Romeinen en globalisering

• Veel handel met mediterrane wereld
• Rome economisch zwaartepunt
• Sprake van culturele globalisering

Exporteren vs importeren

Exporteren: Goederen naar het buitenland voeren om geld te verdienen.

ekst

Importeren: Goederen uit het buitenland invoeren.

Export

Import

De docent vraagt een docent in Duitsland om kennis over aardbevingen 

Een boer verkoopt melk aan een bedrijf in België

Een shirt dat uit India komt

Een voetballer wordt verkocht aan Liverpool

Directe ruil vs indirecte ruil

Directe ruil: Goederen betalen met andere goederen.

Indirecte ruil: Goederen betalen met een betaalmiddel.

De zijderoute

• Handelsroute tussen Rome en China
• Gevaarlijke route
• De handel tussen China en Europa bestaat nu nog steeds

Wat vind je van de nieuwe zijderoute van China? Wat denk je dat de intenties van China zijn?

Wat vind je van de nieuwe zijderoute van China? Wat denk je dat de intenties van China zijn?

Infrastructuur

De voorzieningen om een land of gebied te laten functioneren. Denk hierbij aan wegen, havens, bruggen, spoorlijnen, elektriciteit, waterleidingen, vliegvelden, et cetera.

Wat is belangrijk voor een goede infrastructuur?

Wat is belangrijk voor een
goede infrastructuur?

Romeinen en infrastructuur

• Veilig
• Bruggen 
• Centrale plekken waar goederen bij elkaar konden worden gebracht
• Steden goed verbonden met elkaar

Multinationals

Bedrijven die producten produceren en/of verkopen over de hele wereld en een hoofdkantoor hebben in één specifiek land.

Belangrijk dat transportkosten laag blijven.

Transport kosten

De kosten die een bedrijf maakt als het zijn producten moet vervoeren. Deze worden onder andere bepaald door het soort product, de afstand, de tijd en eventuele tolheffingen.

Noem een voorbeeld van een ontwikkeling waardoor transport kosten daalden.

Noem een voorbeeld van een ontwikkeling waardoor transport kosten daalden.

Wat leerde ik in deze paragraaf?

• Wat culturele en economische globalisering betekent.
• Dat globalisering van alle tijden is en al plaatsvond in de Romeinse tijd.
• Waarom een goede infrastructuur belangrijk is voor de handel.
• Hoe transportkosten kunnen dalen.

Ik leerde...

 §2 De ontdekkingsreizigers en   globalisering

Afbeelding: https://pixabay.com/nl/illustrations/ai-gegenereerd-reis-baai-schepen-8550216/

Wat leer ik in deze paragraaf?

• Uitleggen wat de rol van de klimaten was op het ontstaan van de driehoekshandel.

• In eigen woorden uitleggen wat er werd verhandeld in de driehoekshandel.
• Waarom er in de driehoekshandel zoveel tot slaaf gemaakte mensen zijn vervoerd van Afrika naar Amerika.

Ik leer...

Köppen-systeem

5 klimaten:

• Tropisch klimaat - A
• Woestijn klimaat - B
• Gematigd zeeklimaat - C
• Landklimaat - D
• Sneeuwklimaat - E

Waarom zijn de verschillende klimaten belangrijk voor globalisering?

Waarom zijn de verschillende klimaten belangrijk voor globalisering? 

Oostelijk halfrond

• Ontdekkingsreis van Colombus 1492
• Oostelijk en westelijk halfrond
• Het oostelijk halfrond is de helft van de wereld, liggend ten oosten van de nulmeridiaan die door Engeland loopt en ten westen van de 180 graden meridiaan die in de Stille Oceaan loopt.

Columbian exchange

• Consumptie en globalisering
• Dieren- en plantensoorten tussen Amerika en Europa werden verhandeld
• De driehoekshandel
• De overzeese handel tussen Europa, Amerika en Afrika van de zestiende tot de negentiende eeuw. Slavernij en katoen speelden daarbij een grote rol.

Van Europa naar Afrika

Van Afrika naar Amerika

Van Amerika naar Europa

Tot slaaf gemaakte mensen

Suiker

Wapens

Slavernij

• Van Afrika naar het Caribisch gebied
• Omstandigheden op schepen slecht
• Plantages en mijnen

Een plantage is een heel groot stuk grond waarop maar één product wordt verbouwd.

Slavernij

• Vanaf halverwege de zeventiende eeuw werden slaven vooral verhandeld in Midden- en Noord-Amerika
• Goed klimaat voor suikerriet en katoenplant

Goederen

Luxegoederen: niet noodzakelijk om te overleven

Noodzakelijke goederen: goederen die een mens nodig heeft om te overleven zoals water, voedsel en een dak boven hun hoofd

Noem een voorbeeld van een luxe goed

Noem een voorbeeld van een luxe goed

Noem een voorbeeld van een noodzakelijk goed

Noem een voorbeeld van een noodzakelijke goed

Negatieve gevolgen

• Inheemse bevolking vermoord en verdreven
• Ziektes
• Slavernij laat afgeschaft
• Zwarte bladzijde

Hoe zie je nu nog steeds de gevolgen van slavernij?

Hoe zie je nu nog steeds de gevolgen van slaverij?

Wat leerde ik in deze paragraaf?

• Uitleggen wat de rol van de klimaten was op het ontstaan van de driehoekshandel.
  
• In eigen woorden uitleggen wat er werd verhandeld in de driehoekshandel.
  
• Waarom er in de driehoekshandel zoveel tot slaaf gemaakte mensen zijn vervoerd van Afrika naar Amerika.

Ik leerde...

 §3 De Europese economie komt op   stoom

Afbeelding:

https://pixabay.com/nl/photos/versnellingen-tandwielen-machine-1236578/

Wat leer ik in deze paragraaf?

• Waarom de arbeidsomstandigheden zo slecht waren door de industrialisatie.
• De arbeidsomstandigheden en de woonomstandigheden van de arbeiders in de negentiende eeuw beschrijven.
• Op welke wijze de arbeiders in Europa hun positie probeerden te verbeteren.
• Waarom bedrijven hun productie verplaatsten naar lagelonenlanden.
• Waarom er tegenwoordig sprake is van een verregaande globalisering.

Ik leer...

Landbouw- vs industriële samenleving

Landbouwsamenleving: Een samenleving die draait op de productie van landbouw terwijl een minderheid van de bevolking in steden leeft van onder meer ambacht en handel.

Landbouw- vs industriële samenleving

Industriële samenleving: Een samenleving die draait op de productie van fabrieken en industrie.

Landbouw samenleving

Industriële samenleving

Stoommachine

Handgemaakt

Steden

Platteland

Globalisering

Engeland en industrialisatie

Industrialisatie: het proces van veranderingen in de productie van goederen door de komst van machines en fabrieken.

en

Engeland en industrialisatie

Dit gebeurde in Engeland want:

• Uitvinding stoommachine
• Koloniën zorgde voor grondstoffen
• Koloniën vormden een goede afzetmarkt

Zet de volgende stappen in de juiste volgorde

1

2

3

Katoen wordt verbouwd in de koloniën

Katoen wordt verwerkt tot textiel producten

Kleding wordt verkocht in de koloniën

Gevolgen industrialisatie

Landen werden heel rijk

Verstedelijking: Het ontstaan van steden op plekken waar eerst platteland was

Het ontstaan van een industriële samenleving

Standensamenleving

Een samenleving waarin de bevolking in verschillende groepen of standen is opgedeeld die elk hun eigen rechten en plichten hebben.

Veranderde door de industrialisatie in een klassensamenleving

Familie minder belangrijk, economische positie belangrijker

Zou je liever in een klassensamenleving leven of in een standensamenleving?

Zou je liever in een klassensamenleving leven of in een standensamenleving?

Klassensamenleving

Standensamenleving

Massaproductie

Massaal produceren met behulp

van machines van één bepaald product.

Wat is een hedendaags voorbeeld van massaproductie?

Wat is een hedendaags voorbeeld van massaproductie?

Arbeidsomstandigheden

• Huizen dicht op elkaar
• Giftige stoffen
•  Veel ziektes
• Lage lonen
• Fabrieken onveilig
• Lange dagen
• Kinderarbeid

Arbeidsomstandigheden: De fysieke en psychische omstandigheden waarin de arbeiders hun werk moeten doen.

* mooier als test ik vak met aarbeidsomstandigheden aan de linkerkant staat ipv gecentreerd

0

Denk je dat het kinderwetje van van Houten belangrijk was, ook al veranderde er eerst niks?

Denk je dat het kinderwetje van van Houten belangrijk was, ook al veranderde er eerst niks?

Ja

Nee

Omstandigheden in de koloniën

• Plantages
• Onderdrukking
•  Uitbuiting
• Laag loon
• Hongersnood

Vakbonden

Een organisatie waarin arbeiders zich verenigen om samen te strijden voor betere arbeidsomstandigheden.

Leidde tot het minimumloon: Het minimumbedrag voor geleverde arbeid en dat door de overheid wordt vastgesteld.

Waar denk je aan bij vakbonden?

Waar denk je aan bij vakbonden

Lageloonlanden

Arbeid werd duurder in het Westen.

Fabrieken verplaatsten naar het Oosten waar de lonen lager waren.

Welke landen zijn nu lageloonlanden?

Welke landen zijn nu lageloonlanden?

Globalisering

Eind negentiende eeuw veel technologische veranderingen.

Informatie en mensen verspreiden zich sneller.

De wereld voelt kleiner aan.

Zet de volgende gebeurtenissen in volgorde

1900

1839

1924

1932

1890

Er werd besloten een snelwegen netwerk aan te leggen in Nederland

Het eerste vliegtuig vloog van Nederland naar Nederlands-Indië

De eerste trein die in Nederland rijdt

De eerste auto in Nederland

Netwerk van spoorwegen en kanalen in Nederland

Wat leerde ik in deze paragraaf?

• Waarom de arbeidsomstandigheden zo slecht waren door de industrialisatie.
• De arbeidsomstandigheden en de woonomstandigheden van de arbeiders in de negentiende eeuw beschrijven.
• Op welke wijze de arbeiders in Europa hun positie probeerden te verbeteren.
• Waarom bedrijven hun productie verplaatsten naar lagelonenlanden.
• Waarom er tegenwoordig sprake is van een verregaande globalisering.

Ik leerde...

 §4 China en de globalisering

Afbeelding: https://unsplash.com/photos/architectural-photograph-of-lighted-city-sky-5h_dMuX_7RE

Wat leer ik in deze paragraaf?

• Welke ontwikkelingen China heeft doorgemaakt na de Tweede Wereldoorlog.
• Wat China heeft veranderd na het overlijden van Mao Zedong.
• Op welke manier China een rol speelt binnen de geglobaliseerde wereld.
• Overeenkomsten en verschillen tussen de Westerse industrialisatie en die van China.
• Het verschil uit te leggen tussen het communisme en kapitalisme.

Ik leer...

Waar denk je aan bij China?

Waar denk je aan bij China?

Dynastie

Een dynastie is een opeenvolging van heersers die tot dezelfde familie behoren

In 1912 wordt de keizer afgezet door Europa en zijn de eeuwenoude dynastieën voorbij

Communisme vs kapitalisme

Communisme: Politiek systeem waarbij er geen economische keuzevrijheid is, de productiemiddelen van de staat zijn en er sprake is van één partij: de communistische partij.

Kapitalisme: Economisch systeem waarbij de markt de prijs bepaalt, alle productiemiddelen

privébezit zijn en er gestreefd wordt naar winst.

China

Het Westen

Wat is een ander bekend communistisch land?

Wat is een ander bekend communistisch land?

1. Turkije
2. Noord-Korea
3. Frankrijk
4. Japan

Wat zijn voordelen van het communisme?

Wat zijn voordelen van het communisme?

Wat zijn nadelen van het communisme?

Wat zijn nadelen van het communisme?

Communisme

Onder Mao Zedong alles wat te maken had met het kapitalisme verboden

In 1967 nieuwe leider in China

Nu meer een mengeling van het communisme en kapitalisme in China, marktkapitalisme

Marktkapitalisme

Marktkapitalisme: Chinees systeem waarbij aspecten van het kapitalisme en communisme worden vermengd

Speciaal economische zones (SEZ'S): Zones in China waar westerse bedrijven vrij kunnen handelen

* economizes en zone met hoofdletter

Multinationals

Vestigen zich graag in SEZ's want:

• Lage lonen
• Hoeven zich niet te houden aan de strenge regels van de Chinese overheid
• Lage belasting
• Grote markt

* teskt en vak links?

Noem een hedendaagse multinational

Noem een hedendaagse multinational

Gevolgen SEZ's

Urbanisatie: Trek van platteland naar de stad

Industrialisatie: Het bouwen van fabrieken en overgang van landbouw naar industrie

Hoe hoog is de urbanisatiegraad van China in 2022?

Hoe hoog is de urbanisatiegraad van China in 2022?

1. 92%
2. 87%
3. 65%
4. 54%

China als wereldmacht

Wereldmacht: Een machtig land met invloed in de hele wereld

Sinds de openstelling van China is ze meer een wereldmacht geworden.

Door de SEZ's werd het in korte tijd een economische wereldmacht.

Outsourcing

Outsourcing: Het uitbesteden van werk of het verleggen van productie naar arme landen.

China is nog steeds een lage loonland.

Wat is een nadeel van outsourcing?

Wat is een nadeel van outsourcing?

Wat leerde ik in deze paragraaf?

• Welke ontwikkelingen China heeft doorgemaakt na de Tweede Wereldoorlog.
• Wat China heeft veranderd na het overlijden van Mao Zedong.
• Op welke manier China een rol speelt binnen de geglobaliseerde wereld.
• Overeenkomsten en verschillen tussen de Westerse industrialisatie en die van China.
• Het verschil uit te leggen tussen het communisme en kapitalisme.

Ik leerde...

Wat heb je geleerd deze les?

Wat heb je geleerd deze les?

Wat vind je nog lastig?

Wat vind je nog lastig?

Wat leerde ik dit hoofdstuk?

Ik leerde...

• Wat culturele en economische globalisering betekent.
• Dat globalisering van alle tijden is en al plaatsvond in de Romeinse tijd.
• Waarom een goede infrastructuur belangrijk is voor de handel.
• Hoe transportkosten kunnen dalen.
• Uitleggen wat de rol van de klimaten was op het ontstaan van de driehoekshandel.
  
• In eigen woorden uitleggen wat er werd verhandeld in de driehoekshandel.
  
• Waarom er in de driehoekshandel zoveel tot slaaf gemaakte mensen zijn vervoerd van Afrika naar Amerika.
• Waarom de arbeidsomstandigheden zo slecht waren door de industrialisatie.
• De arbeidsomstandigheden en de woonomstandigheden van de arbeiders in de negentiende eeuw beschrijven.
• Op welke wijze de arbeiders in Europa hun positie probeerden te verbeteren.
• Waarom bedrijven hun productie verplaatsten naar lagelonenlanden.
• Waarom er tegenwoordig sprake is van een verregaande globalisering.
• Welke ontwikkelingen China heeft doorgemaakt na de Tweede Wereldoorlog.
• Wat China heeft veranderd na het overlijden van Mao Zedong.
• Op welke manier China een rol speelt binnen de geglobaliseerde wereld.
• Overeenkomsten en verschillen tussen de Westerse industrialisatie en die van China.
• Het verschil uit te leggen tussen het communisme en kapitalisme.

Bronnen

• https://unsplash.com/photos/a-large-cargo-ship-loaded-with-lots-of-containers-dI_S0Kyq1Z0
• https://pixabay.com/nl/illustrations/ai-gegenereerd-reis-baai-schepen-8550216/
• https://pixabay.com/nl/photos/versnellingen-tandwielen-machine-1236578/
• https://unsplash.com/photos/architectural-photograph-of-lighted-city-sky-5h_dMuX_7RE
• https://www.youtube.com/watch?v=KR_lYP71Z8I
• https://www.youtube.com/watch?v=d8y-RAKlEd4
• https://www.youtube.com/watch?v=LkM0oygL7IE
• https://www.youtube.com/watch?v=lzMDPE3p5og