Thema 7- Overheid en Bestuur

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

 Thema 7

Overheid en bestuur

Afbeelding: https://pixabay.com/nl/photos/frankrijk-franse-revolutie-63022/

Waar denk jij aan bij overheid en bestuur?

Waar denk jij aan bij overheid en bestuur?

 §1 Wie is de baas?

Ik leer...

• Hoe het systeem van absolutisme werkt.
• Wat filosofen zijn en wat de invloed van hen is op onze huidige samenleving.
• Waarom de Amerikaanse en Franse Revolutie ontstonden.
• Waarom dit belangrijke revoluties waren voor onze huidige samenleving.

Wat leer ik in deze paragraaf?

Wie is in jou mening de belangrijkste baas op dit moment in de wereld?

Wie is in jou mening de belangrijkste baas op
dit moment in de wereld?

Absolutisme

Een manier van regeren waarbij één vorst alle macht in handen heeft en niet hoeft te luisteren naar anderen.

Paleis van Versailles

Wereldberoemd paleis dat Lodewijk XIV net buiten Parijs liet bouwen, om zijn macht te laten zien aan de wereld en de Franse adel aan zich te binden. 

Bestond de stad Versailles eerder, of het Paleis van Versailles eerder?

Bestond de stad Versailles eerder, of het Paleis van Versailles eerder?

1. De stad
2. Het paleis

Waarom liet Lodewijk de XIV het Paleis van Versailles bouwen?

Waarom liet Lodewijk de XIV het Paleis van Versailles bouwen?

Standensamenleving

Een samenleving waarbij je afkomst bepaalt bij welke stand of groep je hoort en waarbij het bijna niet mogelijk is om in een andere stand te komen.

Hoe zie je tegenwoordig nog een klassenmaatschappij terug in Nederland?

Hoe zie je tegenwoordig nog een klassenmaatschappij terug in Nederland?

Franse Revolutie

In 1789 komt de Parijse bevolking in opstand tegen het bestuur van Lodewijk de XVIe en dit leidt tot de Franse Revolutie, waarbij de koning wordt afgezet en de standensamenleving wordt afgeschaft.

Filosofen

Personen die kennis en wijsheid zoeken via de wetenschap en het verstand.

Video: https://www.youtube.com/watch?v=-ht0gGA9QAA

Wat was de rol van filosofen tijdens de Franse Revolutie?

Wat was de rol van filosofen tijdens de Franse Revolutie?

Wat gebeurde er op 14 juli 1789?

Wat gebeurde er op 14 juli 1789?

1. De Bastille werd bestormd
2. Franse Revolutie eindigde
3. Versailles werd bestormd
4. Napoleon nam de macht over Frankrijk

Le Quatore Julliet

 Franse nationale feestdag, die het begin van de Franse Revolutie viert: op 14 juli 1789 werd de Bastille bestormd.

 Democratie

Als een land bestuurd wordt door middel van een gekozen volksvertegenwoordiging.

Grondwet

De hoogste wet van een land. De Grondwet beschrijft de rechten en plichten van de overheid en zijn burgers.

Je kan een goed functionerende democratie hebben zonder grondwet

Je kan een goed functionerende democratie hebben zonder grondwet

Eens

Oneens

Welke van deze landen heeft geen grondwet?

Welke van deze landen heeft geen grondwet?

1. Frankrijk
2. Het Verenigd Koninkrijk
3. Italië
4. Spanje

Dictatuur

Als één persoon (dictator), of één kleine groep de volledige macht heeft. Meestal gepaard met geweld of onderdrukking.

Monarchie

Staatsvorm met een koning of keizer.

Wat is het verschil tussen een dictatuur en een monarchie?

Wat is het verschil tussen een dictatuur en een monarchie?

Welke landen hebben nu een dictatuur?

Welke landen hebben nu een dictatuur?

 Staatsgreep

Als één persoon of een kleine groep, via een illegale weg (niet via verkiezingen, maar met geweld bijvoorbeeld) direct de macht grijpt.

Welke kenmerken van een staatsgreep zag je terug bij de Capitool bestorming in 2021 in de Verenigde Staten?

Welke kenmerken van een staatsgreep zag je terug bij de Capitool bestorming in 2021 in de Verenigde Staten?

Scheiding der Machten/ Trias Politica

Het scheiden van de instanties die de wetten maken, de wetten uitvoeren en over de wetten rechtspreken. Dit voorkomt machtsmisbruik en de willekeur van de macht.

Wat is niet één van de drie machten van de Trias Politica?

Wat is niet één van de drie machten van de Trias Politica?

1. De rechtsprekende macht
2. De uitvoerende macht
3. De voorschrijvende macht
4. De wetgevende macht

Rechtsstaat

Een staat waarin in een grondwet de rechten en plichten van de overheid en burgers beschreven zijn en de burgers worden beschermd tegen de macht van de overheid.

Video: https://www.youtube.com/watch?v=joCE8GJ27QE

David Suurland gaf aan dat als mensen beter zouden begrijpen hoe de rechtsstaat werkt ze er ook meer waardering voor zouden krijgen. Vind jij dat er meer les moet komen op school over de werking van de rechtstaat?

David Suurland gaf aan dat als mensen beter zouden begrijpen hoe de rechtsstaat werkt ze er ook meer waardering voor zouden krijgen. Vind jij dat er meer les moet komen op school over de werking van de rechtsstaat?

Ja

Nee

Regering

De groep mensen die het land besturen. In Nederland bestaat de regering uit de ministers en de koning. 

Parlement

De gekozen volksvertegenwoordiging.

Eerste en Tweede Kamer

Vormen samen het Nederlandse parlement (gekozen volksvertegenwoordiging).

Welke macht heeft de regering in Nederland?

Welke macht heeft de regering in Nederland?

1. De uitvoerende macht
2. De wetgevende macht
3. De rechtsprekende macht

Welke macht heeft het parlement in Nederland?

Welke macht heeft het parlement in Nederland?

1. De uitvoerende macht
2. De wetgevende macht
3. De rechtsprekende macht

Volkssoevereiniteit

Het volk heeft uiteindelijk de macht door de gekozen volksvertegenwoordigers in het parlement.

Republiek

Als het staatshoofd van een land gekozen wordt door het volk. Meestal noemen we het staatshoofd dan een (minister-)president.

Wie bedacht het concept van volkssoevereiniteit?

Wie bedacht het concept van volkssoevereiniteit?

1. Rousseau
2. Montesquieu
3. Locke
4. Voltaire

Amerikaanse Revolutie

In 1776 zetten de 13 koloniën van het Britse Rijk in Noord-Amerika zich af van hun Engelse koning en stichten de Verenigde Staten van Amerika. 

Declaration of Independence

De Amerikaanse onafhankelijkheidsverklaring.

The 4th of July: Independance day

Op 4 juli 1776 verklaarden de 13 Amerikaanse kolonies zich onafhankelijk van de Engelse kroon.

Waarvoor stond de leus: 'No taxation, without representation'?

Waarvoor stond de leus: 'No taxation, without representation'?

Hoe zie je de Verlichting terug in de Amerikaanse Revolutie?

Hoe zie je de Verlichting terug in de Amerikaanse Revolutie?

Hoe zie je de Verlichting terug in onze huidige samenleving en grondwet?

Hoe zie je de Verlichting terug in onze huidige samenleving en grondwet?

Ik leerde...

• Hoe het systeem van absolutisme werkt.
• Wat filosofen zijn en wat de invloed van hen is op onze huidige samenleving.
• Waarom de Amerikaanse en Franse Revolutie ontstonden.
• Waarom dit belangrijke revoluties waren voor onze huidige samenleving.

Wat leerde ik in deze paragraaf?

 §2 De Trias Politica in Nederland:   Onze grondwet.

Afbeelding: https://unsplash.com/photos/a-large-building-sitting-next-to-a-body-of-water-O75MhNh10fU

Wat leer ik in deze paragraaf?

• Op welke wijze de wetgevende-, uitvoerende- en rechtsprekende macht in Nederland zijn uitgewerkt.
• Waarom er eerder sprake is van een spreiding van de macht, dan een echte scheiding van de macht.
• Wat een rechtsstaat betekent voor de overheid en burgers.
• Wat een politie- en een totalitaire staat is en wat de belangrijkste verschillen zijn met een rechtsstaat.

Ik leer...

Wat zijn de drie onderdelen van de Trias Politica?

Wat zijn de drie onderdelen van de Trias Politica?

Johan Rudolf Thorbecke

• Minister
• Schreef in 1848 de Nederlandse Grondwet
• Koning minder macht
• Ministeriële verantwoordelijkheid
•  Direct stemrecht
• Vrijheid van meningsuiting, vrijheid van pers en vrijheid van onderwijs
• Censuskiesrecht

Welke onderdelen van de grondwet die gemaakt werd door Thorbecke herken je terug in onze huidige grondwet?

Welke onderdelen van de grondwet die gemaakt werd door Thorbecke herken je terug in onze huidige grondwet?

Welke onderdelen van de grondwet die gemaakt werd door Thorbecke herken je niet meer terug in onze huidige grondwet?

Welke onderdelen van de grondwet die gemaakt werd door Thorbecke herken je niet meer terug in onze huidige grondwet?

Censuskiesrecht

In een land mogen alleen de mensen stemmen die een bepaalde hoeveelheid belasting betalen.

Algemeen kiesrecht

In een land mag iedereen stemmen vanaf een bepaalde leeftijd. 

In welk jaar werd het algemeen kiesrecht voor mannen ingevoerd?

In welk jaar werd het algemeen kiesrecht voor mannen ingevoerd?

1. 1917
2. 1920
3. 1922
4. 1927

Wetgevende macht

Politieke partijen

Regeringspartijen

Amendementen

Als een Tweede Kamer lid een wijziging voorstelt aan een wetsvoorstel.

Welke partijen zijn op dit moment regeringspartijen?

Welke partijen zijn op dit moment regeringspartijen?

Nederland heeft te veel politieke partijen in de Tweede Kamer

Nederland heeft te veel politieke partijen in de Tweede Kamer

Eens

Oneens

Uitvoerende macht

Ministers

Ministeriële verantwoordelijkheid

Waarom is ministeriële verantwoordelijkheid zo belangrijk?

Waarom is ministeriële verantwoordelijkheid zo belangrijk?

Rechtgevende macht

Openbaar ministerie: Leidt het opsporingsonderzoek van de politie en vervolgt de verdachten namens de staat.

Rechtsstaat

Kun je een voorbeeld verzinnen van botsende rechten

Kun je een voorbeeld verzinnen van botsende rechten?

Er mogen geen botsende rechten in de grondwet zijn

Er mogen geen botsende rechten in de grondwet zijn

Eens

Oneens

Politiestaten / totalitaire staten

De staat bepaalt elk aspect van het leven van de burgers.

Wat zijn verschillen tussen een politie of totalitaire staat en een rechtstaat?

Wat zijn verschillen tussen een politie of totalitaire staat en een rechtstaat?

Welk totalitaire staten ken je?

Welk totalitaire staten ken je?

Wat leerde ik in deze paragraaf?

• Op welke wijze de wetgevende-, uitvoerende- en rechtsprekende macht in Nederland zijn uitgewerkt.
• Waarom er eerder sprake is van een spreiding van de macht, dan een echte scheiding van de macht.
• Wat een rechtsstaat betekent voor de overheid en burgers.
• Wat een politie- en een totalitaire staat is en wat de belangrijkste verschillen zijn met een rechtsstaat.

Ik leerde...

 §3 Van Dorp tot Den Haag

Afbeelding: https://pixabay.com/nl/photos/gebouw-den-haag-gouden-koets-2688990/

Wat leer ik in deze paragraaf?

• Wat de verantwoordelijkheid is van de gemeenteraad en de burgemeester.
• Waar het provinciebestuur uit bestaat en welke taken zij hebben.
• De taken van het parlement en de regering.
• Wat de taken van een minister-president zijn.
• Wat Prinsjesdag is.

Ik leer...

Collectieve sector

De overheid die bestaat uit de gemeente, provincie, waterschappen en rijksoverheid.

Collectieve goederen

Goederen die alleen door de overheid geleverd kunnen worden. Deze worden voornamelijk met belastinggeld betaald. 

Kun je een voorbeeld geven van een collectief goed

Kun je een voorbeeld geven van een collectief goed

Gemeenten

De laagste van de drie bestuursorganen in ons land

Gemeenteraad

College van burgemeester en wethouders

Burgemeester: hoofd van een gemeente

Wethouder: gekozen bestuurder van een gemeente voor een bepaald taakgebied

Hoe is de wetgevende en uitvoerde macht verdeeld in de gemeenteraad?

Hoe is de wetgevende en uitvoerde macht verdeeld in de gemeenteraad?

Bestemmingsplan

Is een plan opgesteld door de gemeente, waarin staat wat waar gebouwd gaat worden.

Als jij een wijziging mocht aanbrengen op een bestemmingsplan in jou omgeving, wat zou je dan wijzigen?

Als jij een wijziging mocht aanbrengen op een bestemmingsplan in jou omgeving, wat zou je dan wijzigen?

Participatiewet

Wet die de gemeenten verplicht om te zorgen dat er zoveel mogelijk mensen werken.

Uitkering

Een geldbedrag namens de overheid voor burgers ter ondersteuning om in hun levensonderhoud te voorzien.

Wat zijn nadelen van het uitstrekken van uitkeringen?

Wat zijn nadelen van het uitstrekken van uitkeringen?

*verstrekken

Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)

Wet die ervoor moet zorgen dat mensen, die ziek zijn, een beperking hebben, of niet zelfredzaam zijn, zo goed en zo lang mogelijk zelfstandig thuis kunnen blijven wonen.

Hoe hoog de Wmo is moet afhangen van het inkomen van degene die de Wmo ontvangt.

Hoe hoog de Wmo is moet afhangen van het inkomen van degene die de Wmo ontvangt.

Eens

Oneens

Provincies

Bestuurslaag tussen gemeenten en het rijk

Provinciale Staten

De gekozen volksvertegenwoordigers van een provincie

Welke partijen zitten in de coalitie van jou provincie?

Welke partijen zitten in de coalitie van jou provincie?

De provinciale statenverkiezingen vallen samen met de verkiezingen voor de waterschappen. Wat zijn voor en nadelen hiervan?

De provinciale statenverkiezingen vallen samen met de verkiezingen voor de waterschappen. Wat zijn voor en nadelen hiervan?

Gedeputeerde Staten

Het dagelijks bestuur van een provincie

Commissaris van de Koning

 Hoofdbestuurder van een provincie

Voor hoeveel jaar wordt de Commissaris van de Koning aangesteld?

Voor hoeveel jaar wordt de Commissaris van de Koning aangesteld?

1. 2
2. 4
3. 5
4. 6

Taken van de provincie

• Infrastructuur
• Milieu, energie en klimaat
• Natuur en platteland

Is het onderhouden van dijken een taak van de provincies?

Is het onderhouden van dijken een taak van de provincies?

1. Ja
2. Nee

Is het regelen van openbaar vervoer een taak van de provincies?

Is het regelen van openbaar vervoer een taak van de provincies?

1. Ja
2. Nee

Is het bevorderen van de regionale economie een taak van de provincies?

Is het bevorderen van de regionale economie een taak van de provincies?

1. Ja
2. Nee

Het Rijk

Het parlement en de regering

Het parlement

Eerste en Tweede Kamer

Staten-Generaal

Fractie

De leden van dezelfde politieke partij die in de Tweede Kamer zitten

Wat is fractiediscipline?

Wat is fractiediscipline?

Quorum

Het minimumaantal mensen dat bij een stemming aanwezig moet zijn, om de stemming geldig te verklaren

Het quorum in de Tweede Kamer is dat 76 van de 150 leden aanwezig moeten zijn. Wat is het quorum van de Eerste Kamer?

Het quorum in de Tweede Kamer is dat 76 van de 150 leden aanwezig moeten zijn. Wat is het quorum van de Eerste Kamer?

1. 38
2. 50
3. 76
4. 88

Taken van het parlement

• Wetten maken
• Regering controleren

Kabinet

Ministers

Staatssecretaris: onderminister

De minister-president

• Voorzitter ministerraad
• Verantwoordelijk voor de coördinatie van regeringsbeleid
• Ministerieel verantwoordelijk 
• Vertegenwoordiger Nederlandse regering
• Elke vrijdag toelichting geven

Wie zit niet in de regering?

Wie zit niet in de regering?

1. De minister-president
2. De ministers
3. De staatssecretarissen
4. De koning

Minister van Financiën

De minister die verantwoordelijk is voor het financiële beleid van Nederland en dit elk jaar verantwoordt op Prinsjesdag

Rijksbegroting

Overzicht van de inkomsten en uitgaven van het Rijk.

Miljoenennota: de uitleg en toelichting van de Rijksbegroting

Van 2015 tot 2025 werd er 8 keer aan één van onderstaande zaken het meeste geld uitgegeven volgens de miljoenennota. Waaraan werd het meeste geld uitgeven?

Van 2015 tot 2025 werd er 8 keer aan één van onderstaande zaken het meeste geld uitgegeven volgens de miljoenennota. Waaraan werd het meeste geld uitgeven?

1. Zorg
2. Sociale zekerheid
3. Onderwijs, cultuur en wetenschap
4. Defensie

In 2018, 2023 en 2024 werd er aan één van onderstaande zaken meer geld uitgegeven, volgens de miljoenennota, dan aan sociale zekerheid. Waaraan werd toen het meeste geld uitgegeven?

In 2018, 2023 en 2024 werd er aan één van onderstaande zaken meer geld uitgegeven, volgens de miljoenennota, dan aan sociale zekerheid. Waaraan werd toen het meeste geld uitgegeven?

1. Defensie
2. Landbouw, natuur en voedselkwaliteit
3. Onderwijs, cultuur en wetenschap
4. Zorg

Prinsjesdag

Derde dinsdag van september waarbij de minister van Financiën de Rijksbegroting van Nederland aanbiedt aan de Staten-Generaal. De koning leest de troonrede voor.

 Troonrede

Toelichting op de Rijksbegroting die jaarlijks wordt aangeboden aan de leden van de Staten-Generaal. Voorgelezen door de koning, geschreven door de ministers.

Prinsjesdag kent veel tradities, welke tradities van Prinsjesdag ken jij?

Prinsjesdag kent veel tradities, welke tradities van Prinsjesdag ken jij?

Sleep de verkiezing naar het juiste opkomst percentage

77,6%

58,3%

52,7%

52%

Gemeenteraad

Provinciale staten

Waterschappen

Tweede Kamer

Wat leerde ik in deze paragraaf?

• Wat de verantwoordelijkheid is van de gemeenteraad en de burgemeester
• Waar het provinciebestuur uit bestaat en welke taken zij hebben
• De taken van het parlement en de regering
• Wat de taken van een minister-president zijn
• Wat Prinsjesdag is

Ik leerde...

 §4 Besturen in Europa en de wereld

Afbeelding: https://unsplash.com/photos/aerial-view-photography-of-room-x_0hW-KaCgI

Wat leer ik in deze paragraaf?

• De drie redenen waarom in Europa werd besloten tot samenwerking na de Tweede Wereldoorlog.
  
• Waarom de Europese Unie een supranationale organisatie is.
  
• Hoe Europese wetten invloed hebben op de lidstaten.
  
• Wat een vrije markt is en waarom daar regels voor nodig zijn.
  
• De doelstellingen van de Verenigde Naties te noemen. 

Ik leer...

Welke internationale politieke organisaties ken je?

Welke internationale politieke organisaties ken je?

Koninkrijk der Nederlanden

Staatkundige benaming van Nederland. Opgericht in 1815 en startte met Koning Willem I.

Nationalisme

Liefde voor het volk of land. In extreme vorm gaat dit gepaard met een afkeer voor andere volkeren of landen.

Sommige landen zijn nationalistischer dan anderen. Welk land is meer nationalistisch: Polen of Nederland

Sommige landen zijn meer nationalistisch dan anderen. Welk land is meer nationalistisch: Polen of Nederland

Polen

Nederland

Wat zijn belangrijke factoren die bepalen hoe nationalistisch een land is?

Wat zijn belangrijke factoren die bepalen hoe nationalistisch een land is?

Elzas

Een regio in het oosten van Frankrijk. Het grensgebied met Duitsland.

Machtsblokken

Als landen politiek, economisch of militair samenwerken, om samen sterker te staan.

Welke twee machtsblokken waren er tijdens de Koude Oorlog?

Welke twee machtsblokken waren er tijdens de Koude Oorlog?

Hoe zie je de machtsblokken van de Koude Oorlog nu nog terug in Duitsland?

Hoe zie je de machtsblokken van de Koude Oorlog nu nog terug in Duitsland?

Etnische groep

Een groep met een eigen culturele of nationale identiteit.

Soms ontstaat er een oorlog tussen twee etnische groepen. Welke etnische oorlogen ken je?

Soms ontstaat er een oorlog tussen twee etnische groepen. Welke etnische oorlogen ken je?

Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS)

• 1951
• Frankrijk, West-Duitsland, Italië, België, Luxemburg en Nederland 
• Supranationaal
• Moest van de VS
• Leiders zagen hier zelf ook voordelen in

Supranationaal

Een bestuursorgaan wat hoger is dan een nationaal bestuursorgaan van een land.

Welk land was geen onderdeel van de EGKS?

Welk land was geen onderdeel van de EGKS?

1. Luxemburg
2. Frankrijk
3. België
4. Verenigd Koninkrijk

Interne markt

Een gebied dat uit meerdere landen bestaat, waar sprake is van vrij verkeer van goederen, diensten, kapitaal en personen.

Wat zijn de voordelen van een grote interne markt?

Wat zijn de voordelen van een grote interne markt?

Europese Unie

Economische en politieke samenwerking van een groot aantal Europese landen. Beschikt over eigen bevoegdheden om beleid te maken.

Hoeveel landen zijn nu lid van de EU?

Hoeveel landen zijn nu lid van de EU?

1. 24
2. 27
3. 35
4. 42

Vrijhandel

Er is sprake van vrij verkeer van goederen en diensten. 

Vrije markt

Een markt waar vraag en aanbod de productie en prijzen van producten bepalen. Er is sprake van weinig overheidsbeperkingen.

Wat is een hoger niveau van economische samenwerking?

Wat is een hoger niveau van economische samenwerking?

1. Vrijhandel
2. Vrije markt

Video: https://www.youtube.com/watch?v=_ndHdJAhM9Q

Wie kunnen / kan een wetsvoorstel doen?

Wie kunnen / kan een wetsvoorstel doen?

1. Europese Raad
2. Europese Commissie
3. Europees Parlement
4. Raad van de Europese Unie

In welk orgaan komen ministers van hetzelfde onderwerp uit alle landen bij elkaar?

In welk orgaan komen ministers van hetzelfde onderwerp uit alle landen bij elkaar?

1. Europese Raad
2. Europese Commissie
3. Europees Parlement
4. Raad van de Europese Unie

Wie moet(en) stemmen over een wetsvoorstel?

Wie moet(en) stemmen over een wetsvoorstel?

1. Europese Raad
2. Europese Commissie
3. Europees Parlement
4. Raad van de Europese Unie

Wie heeft de verantwoordelijkheid over het dagelijks bestuur?

Wie heeft de verantwoordelijkheid over het dagelijks bestuur?

1. Europese Raad
2. Europese Commissie
3. Europees Parlement
4. Raad van de Europese Unie

Europese Hof van Justitie

Zorgt ervoor dat het Europees recht in alle EU-landen op een gelijke manier wordt toegepast en dat de landen en instellingen zich aan die wetgeving houden.

Verenigde Naties (V.N.)

Samenwerkingsverband van bijna alle landen in de wereld en streeft naar vrede en veiligheid.

Denk je dat een internationale organisatie zoals de V.N. werkt om vrede en veiligheid te brengen?

Denk je dat een internationale organisatie zoals de V.N. werkt om vrede en veiligheid te brengen? 

Sancties

Maatregelen die worden opgelegd, omdat een persoon, bedrijf of land ongewenst gedrag vertoont.

Tegen welke landen heeft de EU sancties genomen?

Tegen welke landen heeft de EU sancties genomen?

Voorbeelden hier zijn:

Rusland

Noord-Korea

Venezuela

Myanmar

Syrië

Iran

Ect.

UNICEF

United Nations International Childrens Fund. Het kinderfonds van de VN. Opgericht in 1946 om kinderen te helpen die slachtoffer zijn van geweld.

Resoluties

Een besluit dat een hoger bestuursorgaan kan opleggen, maar niet verplicht kan worden.

De Europese Unie moet meer macht krijgen

De Europese Unie moet meer macht krijgen

Eens

Oneens

Wat leerde ik in deze paragraaf?

• De drie redenen waarom in Europa werd besloten tot samenwerking na de Tweede Wereldoorlog.
  
• Waarom de Europese Unie een supranationale organisatie is.
  
• Hoe Europese wetten invloed hebben op de lidstaten.
  
• Wat een vrije markt is en waarom daar regels voor nodig zijn.
  
• De doelstellingen van de Verenigde Naties noemen. 

Ik leerde...

Wat heb je geleerd deze les?

Wat heb je geleerd deze les?

Wat vind je nog lastig?

Wat vind je nog lastig?

Ik leerde...

• Hoe het systeem van absolutisme werkt.
  
• Wat filosofen zijn en wat de invloed van hen is op onze huidige samenleving.
  
• Waarom de Amerikaanse en Franse Revolutie ontstonden.
  
• Waarom dit belangrijke revoluties waren voor onze huidige samenleving.
• Op welke wijze de wetgevende-, uitvoerende- en rechtsprekende macht in Nederland zijn uitgewerkt.
• Waarom er eerder sprake is van een spreiding van de macht, dan een echte scheiding van de macht.
• Wat een rechtsstaat betekent voor de overheid en burgers.
• Wat een politie- en een totalitaire staat is en wat de belangrijkste verschillen zijn met een rechtsstaat.

Wat leerde ik deze les?

Ik leerde...

• Wat de verantwoordelijkheid is van de gemeenteraad en de burgemeester.
  
• Waar het provinciebestuur uit bestaat en welke taken zij hebben.
  
• De taken van het parlement en de regering.
  
• Wat de taken van een minister-president zijn.
  
• Wat Prinsjesdag is.
• De drie redenen waarom in Europa werd besloten tot samenwerking na de Tweede Wereldoorlog.
• Waarom de Europese Unie een supranationale organisatie is.
• Hoe Europese wetten invloed hebben op de lidstaten.
• Wat een vrije markt is en waarom daar regels voor nodig zijn.
• De doelstellingen van de Verenigde Naties te noemen. 

Wat leerde ik deze les?

Afbeeldingen:

https://pixabay.com/nl/photos/frankrijk-franse-revolutie-63022/

https://unsplash.com/photos/a-large-building-sitting-next-to-a-body-of-water-O75MhNh10fU

https://pixabay.com/nl/photos/gebouw-den-haag-gouden-koets-2688990/

https://unsplash.com/photos/aerial-view-photography-of-room-x_0hW-KaCgI

Video's

• https://www.youtube.com/watch?v=-ht0gGA9QAA
• https://www.youtube.com/watch?v=joCE8GJ27QE
• https://www.youtube.com/watch?v=_ndHdJAhM9Q