Massamedia: Betekenis, functie, nieuws & invloed

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 3,4

Massamedia hoofdstuk 1 t/m 4

Betekenis, functie, nieuws & invloed 

Hoofdstuk 1

Wat is massamedia?

0

Wat vind jij van TikTok?

😒🙁😐🙂😃

Wist je dat...

TikTok wereldwijd 500 miljoen gebruikers heeft? 

Wat leer ik deze les?

• wat communicatie is en hoe het verloopt
  
• over verschillende vormen van communicatie
• wat massamedia is
• wat de vormen en de kenmerken van massamedia zijn

Ik leer...

Vooroordelen & Stereotypes

Vooroordeel: een oordeel over iets of iemand zonder dat je

de feiten kent

Selectieve perceptie zorgt voor vooroordelen en stereotypes!

Stereotype: een beeld over een groep mensen waarbij één kenmerk van de groep sterk wordt overdreven

Op welke manieren probeer jij vrienden te bereiken?

Op welke manieren probeer
jij vrienden te bereiken?

'Communicatie'

Het overbrengen van informatie

Communicatie

Zender

Boodschap

Ontvanger

Feedback

(Medium)

Bij communicatie wordt er altijd gebruik gemaakt van een medium.

Bij communicatie wordt er altijd gebruik gemaakt van een medium.

1. Juist
2. Onjuist

Ruis

Storing in de communicatie.  

Op welke manier was er sprake van 'ruis' in het filmpje?

Op welke manier was er sprake 

van 'ruis' in het filmpje?

Soorten communicatie 

Verbale communicatie

Directe communicatie

Eenzijdige communicatie

Persoonlijke communicatie

 

Non-verbale communicatie

Indirecte communicatie

Meerzijdige communicatie

Massacommunicatie

 

Iemand die blind is, communiceert op een andere manier dan iemand die doof is. Leg uit.

Iemand die blind is, communiceert op een andere manier dan iemand die doof is. Leg uit. 

Verschil tussen verbaal en non-verbaal. 

Sleep de afbeelding naar de juiste plek.

Verbale communicatie

Non-verbale communicatie

Welke omschrijving past bij indirecte communicatie?

Welke omschrijving past bij indirecte communicatie?

1. Geschreven communicatie
2. Communicatie met gebaren
3. Contact via een hulpmiddel
4. Persoonlijk contact

'Eenzijdige communicatie'

Uitleg begrip 'eenzijdige communicatie'. 

Wat is het verschil tussen eenzijdige en meerzijdige communicatie?

Wat is het verschil tussen eenzijdige en meerzijdige communicatie? 

Eenzijdig: contact waarbij de ontvanger niet direct kan reageren op de zender. 

Meerzijdig: contact waarbij mensen op elkaars boodschappen reageren. 

Welke vormen van communicatie herken je in de volgende video? 

Tip: Laat leerlingen aantekeningen maken tijdens de video. 

0

Welke vormen van communicatie herkende je in de video?

Welke vormen van communicatie herkende je in de video? 

Massamedia

Contact gericht op groot en vaak onbekend publiek.

Kenmerken van Massamedia

Openbaar, massacommunicatie, eenzijdig & indirect

Sleep de afbeelding naar de juiste plek.

Persoonlijke communicatie

Massamedia

Digitale media

Gedrukte media

Vormen van Massamedia

Audiovisuele media

Audiovisuele media: Extra uitleg over dat commerciële zenders hun inkomsten krijgen via reclames en publieke zenders worden betaald door belastinggeld. 

Alleen voor KGT (gele differentiatie) 

Sleep naar de juiste plek.

Gedrukte media

Audiovisuele media

Digitale media

Videoland 

Dumpert

Autoblad

RTL

Instagram

Krant

Wat heb je geleerd deze les?

Wat heb je geleerd deze les?

Wat vind je nog lastig?

Wat vind je nog lastig?

Wat leerde ik deze les?

• wat communicatie is en hoe het verloopt.
  
• over verschillende vormen van communicatie.
• wat massamedia is.
• wat de vormen en de kenmerken van massamedia zijn.

Ik leerde...

Samenvattingsvideo van dit hoofdstuk 'Wat zijn massamedia?'

https:

Filmpjes, testjes en een quiz over dit hoofdstuk vindt u op:  https://maatschappij-kunde.nl/domeinen/massamedia/

De functies van massamedia

Hoofdstuk 2

Wat leer ik deze les?

• de functies van massamedia voor het individu en de samenleving
• wat infotainment is
• de functies van massamedia voor de democratie 

Ik leer...

De functie van massamedia voor 

het individu en de samenleving

Informatieve functie

Socialiserende functie

Opiniërende functie

Amusementsfunctie

De media geeft informatie aan burgers

Via de media worden waarden en normen overgedragen.

Media helpen je bij het vormen van je mening, ook wel opinie genoemd.

Met behulp van de media kunnen mensen zich ontspannen in hun vrije tijd. 

De vraagtekens zijn hotspots. In dit geval krijg je door erop te klikken de definities van de begrippen. 

0

Welke functie van massamedia herken je in het filmpje?

Welke functie van massamedia herken je in het filmpje?

1. Informatieve functie
2. Socialiserende functie
3. Opiniërende functie
4. Amusementsfunctie

0

Welke functie van massamedia herken je in het filmpje?

Welke functie van massamedia herken je in het filmpje?

1. Informatieve functie
2. Socialiserende functie
3. Opiniërende functie
4. Amusementsfunctie

0

Welke functie van massamedia herken je in het filmpje?

Welke functie van massamedia herken je in het filmpje?

1. Informatieve functie
2. Socialiserende functie
3. Opiniërende functie
4. Amusementsfunctie

'Infotainment'

Een combinatie van de informatieve- en amusementsfunctie. Steeds vaker wordt informatie op een leuke en speelse wijze overgebracht.

Ken jij een voorbeeld van 'infotainment'? Zoek een afbeelding van jouw voorbeeld van 'infotainment'.

Ken jij een voorbeeld van 'infotainment'? Zoek een afbeelding van jouw voorbeeld van 'infotainment'. 

Voorbeeld 'infotainment': Dit was het nieuws

De functies van massamedia 

voor de democratie

Informatiefunctie

Agendafunctie

Controle- of waakhondfunctie

Via de media krijgen burgers te horen wat zich afspeelt in de politiek en de samenleving.

Door de media worden bepaalde problemen of misstanden bij de overheid aan het licht gebracht. Media kunnen kritisch onderzoek doen naar het beleid van de overheid en kijken of ze dat ook echt uitvoeren.

Massamedia bepalen voor een groot gedeelte waar mensen over praten. Die invloed hebben ze ook op de politiek. Massamedia hebben zo invloed op de agenda van de politiek.

Door op de vraagtekens te klikken verschijnen de definities. 

00:25

Waarom of waarvoor
gebruik jij media?

Lees de teksten. Welke functies van massamedia voor de democratie herken je?

Bron: RNW media 15-09-2020

Welke functie van massamedia voor de democratie herkende je in het artikel?

Welke functie van massamedia voor de democratie herkende 

je in het artikel?

1. Informatiefunctie
2. Agendafunctie
3. Controle- of waakhondfunctie

Welke functie van massamedia voor de democratie herkende je in de tekst?

Welke functie van massamedia voor de democratie herkende 

je in de tekst?

1. Informatiefunctie
2. Agendafunctie
3. Controle- of waakhondfunctie

Sleep de functies naar het juiste voorbeeld.

Jongerenwerkers zetten een campagne op tegen het dragen van steekwapens door jongeren. 

Het programma 'Zondag met Lubach'

Een artikel waarin er kritiek wordt gegeven op het coronabeleid van Mark Rutte

Informatieve functie

Socialiserende functie

Opiniërende functie

Agendafunctie

Amusementsfunctie

Controle- of waakhondfunctie

0

Stelling: Jongeren moeten beter nadenken over wat ze wel en niet op social media zetten.

Stelling: Jongeren moeten beter nadenken over wat ze wel en niet op social media zetten. 

Eens

Oneens

Wat heb je geleerd deze les?

Wat heb je geleerd deze les?

Wat vind je nog lastig?

Wat vind je nog lastig?

Wat leerde ik deze les?

• de functies van massamedia voor het individu en de samenleving.
• wat infotainment is.
• de functies van massamedia voor de democratie.

Ik leerde...

https:

Filmpjes, testjes en een quiz over dit hoofdstuk vindt u op: https://maatschappij-kunde.nl/domeinen/massamedia/

Samenvattingsvideo van dit hoofdstuk 'Wat zijn de functies van de media?'

Hoofdstuk 3

Hoe komt het nieuws tot stand?

Wat leer ik deze les?

• de 8 selectiecriteria voor het nieuws.
• wat nieuwswaarde is.
• de 3 journalistieke normen. 
• het verschil tussen objectief en subjectief. 
• wat burgerjournalistiek is (KGT). 

Ik leer...

De dia's die gemerkt zijn met een gele stip zijn alleen voor KGT en hebben te maken met het leerdoel 'burgerjournalistiek'. 

Wat voor nieuws heb jij

vandaag al gehoord of gezien?

Wat voor nieuws heb jij
vandaag al gehoord of gezien?

Media

Nieuws!

Selectiecriteria voor het nieuws 

Uitleg rol van media en de selectiecriteria voor het nieuws. Op de hotspots kun je klikken. Deze laten voorbeelden zien. 

Welke eigenschap denk jij dat nieuws moet hebben om 'nieuws' te zijn?

Welke eigenschap denk jij dat nieuws moet hebben om 'nieuws' te zijn?

De selectiecriteria voor het nieuws 1/2

Nabijheid

Doelgroep

Commerciële belangen

Belangstelling van 

het publiek

Sleep de afbeelding naar het juiste begrip

Nabijheid

Doelgroep

Commerciële belangen

Belangstelling van het publiek

De selectiecriteria voor het nieuws 2/2

Actualiteit

Uitzonderlijkheid

Normen en waarden 

journalisten

Identiteit van het medium

Sleep de afbeelding naar het juiste begrip

Actualiteit

Identiteit van het medium 

Normen en waarden van journalisten 

Uitzonderlijkheid 

Bronnen afbeeldingen:

_{https://www.rtvoost.nl/coronavirus-in-overijssel}

_{https://www.normenenwaarden.org/normen-en-waarden-voorbeelden/}

_{https://www.multiraedt.nl/2013/12/24/organisatie-identiteit-laat-zien-wie-je-bent/}

Je zag een nieuwsfilmpje van de Canadese zender 'CTV News'. Is het selectiecriterium 'nabijheid' hier van toepassing? Waarom wel/ niet?

Je zag een nieuwsfilmpje van de Canadese zender 'CTV News'. Is het selectiecriterium 'nabijheid' hier van toepassing? Waarom wel/ niet?  

Welke selectiecriterium heeft er voor gezorgd dat deze Nederlandse gebeurtenis 'nieuws' werd in Canada?

Welke selectiecriterium heeft er voor gezorgd dat deze Nederlandse gebeurtenis 'nieuws' werd in Canada?

1. De identiteit van CTV nieuws
2. De uitzonderlijkheid van de gebeurtenis
3. De actualiteit van de gebeurtenis
4. De commerciële doelgroep

Hoe meer criteria er opgaan voor een bericht, hoe hoger de nieuwswaarde. De 'nieuwswaarde' is de mate waarin iets als nieuws ervaren wordt.

Bron: RTL nieuws 

Heeft het artikel over de hondennamen een hoge nieuwswaarde?

Heeft het artikel over de hondennamen een hoge nieuwswaarde?

1. Ja
2. Nee

Journalistieke normen

Scheiden van feiten en meningen

Hoor en wederhoor toepassen

Controleren van feiten met andere bron

Een objectieve 

informatiebron!

+

+

=

Subjectieve

informatiebron

Objectieve informatiebron

Voldaan aan de 

3 journalistieke normen

Niet voldaan aan de journalistieke normen/ meer vanuit persoonlijk oogpunt.

0

De journalist van dit nieuwsbericht voldoet aan de drie journalistieke normen.

De journalist van dit nieuwsbericht voldoet aan de drie journalistieke normen. 

1. Eens
2. Oneens

Burgerjournalistiek

Door het internet is iedereen in staat om nieuws te schrijven. Ook jij als burger kan dat doen!

Wat zou een voordeel kunnen zijn van burgerjournalistiek?

Wat zou een voordeel kunnen zijn van burgerjournalistiek? 

Kun je ook een nadeel noemen van burgerjournalistiek?

Kun je ook een nadeel noemen van burgerjournalistiek?  

Wat heb je geleerd deze les?

Wat heb je geleerd deze les?

Wat vind je nog lastig?

Wat vind je nog lastig?

Wat leerde ik deze les?

• de 8 selectiecriteria voor het nieuws.
• wat nieuwswaarde is.
• de 3 journalistieke normen.
• het verschil tussen objectief en subjectief. 
• wat burgerjournalistiek is (KGT).

Ik leerde...

Samenvattingsvideo van dit hoofdstuk 'Hoe komt het nieuws tot stand?'

https:

Filmpjes, testjes en een quiz over dit hoofdstuk vindt u op: https://maatschappij-kunde.nl/domeinen/massamedia/

Hoofdstuk 4

Welke invloed hebben de media?

Denk jij dat de media je mening over bepaalde personen en groepen beïnvloed heeft? 

Ja

Nee

Wat leer ik deze les?

• wat beeldvorming is.
• het verband tussen referentiekader en selectieve perceptie.
• stereotypes herkennen en benoemen.
• wat een vooroordeel is.
• de 4 theorieën over de invloed van de media. 
• wat indoctrinatie en manipulatie is (KGT). 

Ik leer...

De dia's die gemerkt zijn met een gele stip zijn alleen voor KGT en hebben te maken met het leerdoel over indoctrinatie en manipulatie. 

Beeldvorming 

Prins William van Engeland steekt zijn middelvinger op naar de omstanders

Bron afbeelding: https://twitter.com/boyadee/status/1014895892741181440 

..of is het toch een kwestie van perspectief..?

De media beïnvloeden het beeld en onze voorstelling van bepaalde

personen en groepen beïnvloeden. Bijvoorbeeld door alleen de bovenste foto te publiceren!

Beeldvorming 

Bron afbeelding: https://twitter.com/boyadee/status/1014895892741181440 

Klik op de hotspot voor verdere toelichting.

Wat vind jij ervan als je een foto ziet van een beroemd persoon die zijn of haar middelvinger opsteekt naar het publiek?  

😒🙁😐🙂😃

Referentiekader

'De 'bril' waardoor mensen op een bepaalde manier naar de samenleving kijken.'

Normen

Ervaringen 

Waarden

Kennis 

Kun jij voorbeelden bedenken van normen, ervaringen, waardes of kennis die een referentiekader bepalen?

Kun jij voorbeelden bedenken van normen, ervaringen, waardes of kennis die een referentiekader bepalen?

mensen selecteren informatie en vervormen dit zo dat het past binnen hun eigen referentiekader

Selectieve perceptie

Wat heeft het filmpje van net met vooroordelen en stereotypes te maken?
Kun je een voorbeeld noemen?

Wat heeft het filmpje van net met vooroordelen en stereotypes te maken? 

Kun je een voorbeeld noemen?

Zoek zelf ook naar een voorbeeld van een stereotype.

Zoek zelf ook naar een voorbeeld van een stereotype. 

De media beïnvloeden het beeld en onze voorstelling van bepaalde personen en groepen

Beeldvorming

Hoe groot is de invloed van de media?

Injectienaaldtheorie

Agendatheorie

Framingtheorie

Selectieve perceptie theorie

Volgens deze theorie injecteren de media mensen

met hun informatie en ideeën. Mensen nemen deze dingen over zonder erbij na te denken. 

De media kunnen een onderwerp, bewust of onbewust, op een bepaalde manier framen. Hierdoor kan de manier waarop de ontvangers gaan nadenken en praten over het onderwerp 

gestuurd worden.

Mensen selecteren volgens deze theorie zelf informatie

die past bij hun referentiekader. Informatie die daar niet

bij past, wordt dus niet door hen waargenomen. 

De media bepaald waar je over praat en wat je belangrijk vindt. Ze selecteren uit alle informatie welke onderwerpen veel of juist weinig aandacht krijgen.

Klik op de vraagtekens voor definities. 

Wat hebben algoritmes van Facebook te maken met de selectieve perceptie theorie?

Wat hebben algoritmes van Facebook te maken met de selectieve perceptie theorie?

Manipulatie 

Er worden feiten weggelaten om mensen op een

bepaalde manier te beïnvloeden.

Voor en na fotoshop

Bron afbeelding: 

https://www.boredpanda.com/before-after-photoshop-celebrities/?utm_source=google&utm_medium=organic&utm_campaign=organic

Wat heeft de foto op de vorige dia met manipulatie te maken?

Wat heeft de foto op de vorige dia met manipulatie te maken? 

Indoctrinatie 

Er worden mensen stelselmatig beïnvloed door de mening van een ander op te leggen.

Welke theorie past bij 'manipulatie' en 'indoctrinatie' ?

Welke theorie past bij 'manipulatie' en 'indoctrinatie' ?

1. Injectienaaldtheorie
2. Selectieve perceptietheorie
3. Agendatheorie
4. Framingtheorie

00:25

Wat vind jij, zijn stereotypes altijd waar?

Ze zijn altijd waar

Ze zijn meestal waar

Ze zijn soms waar

Ze zijn nooit waar

01:41

Welke theorie heeft te maken met de uitspraken van Sofie en Ersin over hun zelfbeeld en mogelijkheden?

Welke theorie heeft te maken met de uitspraken van Sofie en Ersin over hun zelfbeeld en mogelijkheden?

1. Injectienaaldtheorie
2. Selectieve Perceptie Theorie
3. Agendatheorie
4. Framingtheorie

De framingtheorie, want zij hebben allebei het gevoel dat ze op een manier worden neergezet in de media waar ze zichzelf niet in herkennen of waardoor ze denken dat ze minder mogelijkheden hebben. 

Eventueel kan de agendatheorie en de injectienaaldtheorie ook een goed antwoord zijn. 

02:18

Waarom vinden Ersin en Sofie deze reclame zo erg?

Waarom vinden Ersin en Sofie deze reclame zo erg?

02:55

Ersin zegt na het zien van de tweede reclame dat zijn vrouw, door het positieve stereotype dat wordt laten zien, sneller naar die winkel zou gaan. Met welke theorie heeft dit te maken?

Ersin zegt na het zien van de tweede reclame dat zijn vrouw, door het positieve stereotype dat wordt laten zien, sneller naar die winkel zou gaan. Met welke theorie heeft dit te maken?

1. Injectienaaldtheorie
2. Selectieve Perceptie Theorie
3. Agendatheorie
4. Framingtheorie

Wat heb je geleerd deze les?

Wat heb je geleerd deze les?

Wat vind je nog lastig?

Wat vind je nog lastig?

Wat leerde ik deze les?

• wat beeldvorming is.
• het verband tussen referentiekader en selectieve perceptie.
• stereotypes herkennen en benoemen.
• wat een vooroordeel is.
• de 4 theorieën over de invloed van de media. 
• wat indoctrinatie en manipulatie is (KGT). 

Ik leerde...

Samenvattingsvideo van dit hoofdstuk 'Welke invloed hebben de media?'

https:

Filmpjes, testjes en een quiz over dit hoofdstuk vindt u op: https://maatschappij-kunde.nl/domeinen/massamedia/

Het volgende hoofdstuk gaat over:

Hoofdstuk 5: Wat doet de overheid? 

Einde van hoofdstuk 1 t/m 4 van 'Massamedia'