Module 3 - keuze onderwerp 'Geld (uit)lenen. Wat kost het?'

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 1-4

Instructions

• Start de les door op de button Start les te klikken
• De link Printen biedt mogelijkheid om de slides en notities van de les te printen

Geld lenen  

Wat kost het?

Vorm: Plenair met met lijnopstelling, video's, vragen, opdracht in 2-tallen. 

Duur: 30 minuten

Leerdoelen:

• De studenten kennen de (financiële) consequenties van kopen op afbetaling.
  
• De studenten kunnen omschrijven wat private lease is en de voor- en nadelen hiervan benoemen.
• De studenten kunnen het verschil tussen private lease en huur benoemen.
• De studenten kunnen ten aanzien van studiefinanciering benoemen waar ze recht op hebben en of en in welke gevallen ze terug moeten betalen.
• De studenten weten hoeveel ze bij mogen verdienen naast een studiefinanciering.

Wat vind jij?

Als vrienden geld van me willen lenen, 

dan kan dat altijd.

Helemaal mee oneens

Helemaal mee eens

Staan

Zitten

1. Stel de vraag.
2. De studenten die eens zijn, gaan staan.
3. Ga de dialoog met de studenten aan.

Wat vind jij? Rood staan? 

Verschrikkelijk, dat moet je voorkomen!

Helemaal mee oneens

Helemaal mee eens

Staan

Zitten

1. Stel de vraag.
2. De studenten die eens zijn, gaan staan.
3. Vraag een aantal studenten om hun keuze uit te leggen.

Wat vind jij?

Kopen op afbetaling? Geen probleem!

Helemaal mee oneens

Helemaal mee eens

Staan

Zitten

1. Stel de vraag.
2. De studenten die eens zijn, gaan staan.
3. Vraag een aantal studenten om hun keuze uit te leggen.
4. Licht toe:
   Op de vraag of het verstandig is om te kopen op afbetaling oftewel te betalen in termijnen, kan niet een eenduidig antwoord gegeven worden. Echter enkele aandachtspunten in dit kader zijn wel de moeite van het overwegen waard, namelijk:

• Het motto: ‘Let op! Geld lenen kost geld’ geldt ook voor koop op afbetaling.
• Ga niet meteen op de aanbieding om te kopen op afbetaling in, want dit is deels ook een lokkertje om mensen die iets eigenlijk niet kunnen betalen, toch tot aankoop over te halen. Wanneer het aanbod van betalen in termijnen er niet zou zijn, dan zou je waarschijnlijk ook niet serieus overwegen om het betreffende product op dit moment te kopen. Slaap er rustig een nachtje over!
• Wanneer de aankoop die je wilt doen toch onvermijdelijk of noodzakelijk is, dan is het bijna altijd goedkoper om het geld te lenen bij een reguliere geldverstrekker. Een consumptieve lening of doorlopend krediet bij een geldverstrekker kun je namelijk meestal afsluiten tegen een rente die beduidend lager ligt. Laat je in de winkel dus ook in dit kader niet te snel verleiden om nu te kopen en nu te financieren.

Welke soort leningen ken je?

Vraag aan de studenten welke type leningen ze kennen.

Op de volgende slide zie je een aantal leningen staan. Een aantal worden daarna nader toegelicht.

Welke soorten geldleningen ken je?

- Koop op afbetaling (Riverty/Klarna)
- Private Lease
- Studielening via DUO

- Huur

- Mobiele telefoon in abonnement
- Doorlopend krediet/ persoonlijke lening
- Creditcard
- Flitskrediet/ minileningen
- Rood staan

1. Licht de verschillende vormen van lenen toe. Vertel dat je een extra toelichting geeft op de eerste drie onderwerpen:

• Koop op afbetaling
• Private Lease
• Studielening via DUO

Koop op afbetaling

Slim?

Dit stukje gaat over koop op afbetaling.

Laat deze video van 46 seconden zien over Afterpay.

Waar denken jullie aan bij Riverty (AfterPay)?

Vraag aan de studenten wat ze weten over Riverty (AfterPay) en bespreek dit. 

.

Wat is een voorbeeld van kopen op krediet?

1. Een broek kopen via Ideal of Paypal
2. Een telefoon kopen op afbetaling
3. Geurtje kopen met waardebon

1. Stel de vraag.
2. Het juiste antwoord is B: Een telefoon kopen op afbetaling.

Laat de video zien. Deze duurt 38 seconden. Vraag voor wie dit herkenbaar is.

Wat is de maximale rente die je over je krediet moet betalen?

4%

8%

12%

15%

1. Leg uit dat sinds 1 januari 2024 bedrijven 15% rente in rekening mogen brengen over kredieten aan consumenten. De rente bestaat uit de wettelijke rente plus een opslag van 8%. De wettelijke rente is afhankelijk van de Europese rente. Als deze stijgt, stijgt de wettelijke rente mee. De wettelijke rente is op 1 januari 2024 van 6% naar 7% gestegen. Deze wettelijke rente zit op alle kredieten met consumenten (niet-handelstransacties).

Opdracht

Waarom is het verleidelijk om met Riverty of Klarna te betalen?

Bespreek in 2 -tallen

Laat de studenten de vraag in 2-tallen bespreken en vraag een aantal studenten naar hun antwoorden.

Wat kunnen de gevolgen zijn van

niet op tijd betalen?

• Extra kosten (aanmaningskosten).
• BKR registratie (bijvoorbeeld voor telefoon op afbetaling).
• Na 14 dagen betaal je incassokosten en rente.
• Niet langer achteraf kunnen betalen.
• Je kan met een deurwaarder te maken krijgen.

Bespreek de punten. Vraag eventueel of ze weten wat BKR betekent. 

Tips

• Betaal op tijd.
• Bedenk vooraf of je het straks kan betalen.
• Zet de betalingsherinnering aan.
• Check je mail op betalingsherinneringen.
• Is het product niet goed, stuur het dan meteen terug.
• Zoek hulp als het niet lukt.

Bespreek de tips.

1. Betaal op tijd. Gemiddeld kost te laat betalen EUR 15.
   
2. Het lijkt handig om op afbetaling te kopen als je weinig geld hebt. Maar je moet op een later moment wél betalen. Bedenk daarom eerst of je het geld wel kan missen.
   
3. Zet een herinnering in je telefoon of je agenda zodat je de betaling niet vergeet.
   
4. Check de berichten. Betalingsherinneringen komen via e-mail of sms. Check dus regelmatig je berichten. Zodat je geen betaling mist.
   
5. Wil je de aankoop niet houden? Stuur het dan op tijd terug. Als je te laat bent, betaal je de rekening en komen er herinneringskosten bovenop.
   

Private lease

Dit stukje gaat over private lease

Wat is private lease?

1. Stel de studenten de open vraag: Wat is Private Lease?
2. Bespreek de antwoorden en vul eventueel aan vanuit de uitleg hieronder.
3. Vraag ook naar voorbeelden: wat kun je tegenwoordig allemaal leasen? (van auto tot koelkast: zie https://www.productenleasen.nl/)

Extra uitleg:

Private Lease is een vorm van verhuur gericht op particulieren. Met Private Lease kan de afnemer tegen een vaststaand maandelijks tarief gedurende een vooraf afgesproken periode over het geleasete goed beschikken, maar het blijft gedurende en na de leaseperiode eigendom van de leasemaatschappij.

Private Lease is te vergelijken met het huren van een product. Voor een 'vast' bedrag per maand rijd je in een gloednieuwe auto of kun je een nieuwe tv, laptop of wasmachine in gebruik nemen. Je wordt geen eigenaar van het product en meestal geef je na afloop van het contract het product terug aan het leasebedrijf.

Het is interessant voor mensen die van tevoren willen weten wat zij maandelijks kwijt zijn aan hun auto. Voor senioren kan het interessant zijn – bijvoorbeeld ook omdat zij soms minder gemakkelijk bij een geldverstrekker een groot bedrag kunnen lenen in verband met hun leeftijd.

Wat zijn de voor-en nadelen
van private lease (auto)?

1. Vraag de studenten wat de voor-en nadelen van private lease zijn. Laat ze in 2-tallen eerst deze opzoeken. Hiervoor krijgen ze 2 minuten de tijd. Door op de klok te klikken start te tijd. 
2. Laat ze de antwoorden intypen en bespreek ze. 

Hieronder de voor-en nadelen bij het kopen van een auto via private lease.

De voordelen:

• Een vast maandbedrag waar alles in zit, dus geen hogere kosten als er reparaties of onderhoudswerkzaamheden moeten plaatsvinden. Alleen de brandstof en eventuele verkeersboetes moeten betaald worden. Zo weet je elke maand waar je aan toe bent.
  
• Zonder spaargeld in een nieuwe auto rijden. Je hebt alleen een vast inkomen nodig. Ook ben je niet in één keer een groot bedrag kwijt.
  
• Geen aanbetaling of slotsom nodig.
  
• Na afloop van de leaseperiode kan je de auto gewoon inleveren. Dus geen gedoe met inruilwaarde en verkopen.

De nadelen bijvoorbeeld bij het kopen van een auto:

• Je gaat een financiële verplichting aan voor meerdere jaren waar je niet makkelijk onderuit komt, zelfs niet bij ontslag of overlijden. Het maandbedrag moet meestal over de gehele periode betaald worden en als je daar niet meer toe in staat bent, moet er een afkoopsom betaald worden. Dit verschilt per contract.
  
• Je moet van te voren bepalen hoeveel kilometers je denkt te gaan rijden. Als je er teveel overheen gaat, vindt er een correctie plaats. Meestal moet er dan per kilometer betaald worden en die kosten kunnen aardig oplopen.
  
• Je bent nooit eigenaar van de auto, dus uitlenen is lastig. De auto door andere gezinsleden laten besturen, is wel toegestaan.
  
• Als je een auto koopt via private lease, bouw je geen schadevrije jaren. Dit is voordelig als je veel brokken maakt, jammer als je weinig schade rijdt.
  
• BKR registratie wat invloed kan hebben op de hoogte van de hypotheek.

Wat zijn de verschillen tussen huur
en private lease?

Reviewers, is dit relevant genoeg? 

1. Stel de deelnemers de open vraag: Wat zijn de verschillen tussen huur en Private Lease?
2. Bespreek de antwoorden en vul eventueel aan vanuit de uitleg hieronder.

Extra uitleg:

Het huren van een auto kan interessant zijn als je over een korte periode een auto nodig hebt, bijvoorbeeld voor een vakantie.

• Het huurtarief is afhankelijk van de gebruiksduur, de voertuigklasse en het aantal gereden kilometers.
• In sommige gevallen kent het verhuurbedrijf een haal- en brengservice van de auto.
• Vaak is een creditcard op naam van de bestuurder voldoende voor het betalen van de waarborgsom. Dit bedrag is bedoeld als zekerheid voor de verhuurder als hij kosten moet maken als u de auto met schade inlevert.
• Voordat je het huurcontract ondertekent, doe je er verstandig aan de auto te controleren op beschadigingen en deze in het huurcontract te laten aantekenen. Ook bij terugkeer moet je op het huurcontract laten aantekenen of er schade is aangebracht. Zo voorkom je dat je voor schade opdraait die je niet zelf veroorzaakt hebt.

Een dienst als Snappcar - waarbij je je auto tegen een vergoeding deelt met de buurt – is ook een vorm van autohuur.

Dus huur is meestal voor kortere duur. Is duurder maar je zit er niet lange tijd aan vast. Je betaalt meestal een borg. 

 Private Lease is een vorm van verhuur gericht op particulieren. Met Private Lease kan de afnemer tegen een vaststaand maandelijks tarief gedurende een vooraf afgesproken periode over het geleasete goed beschikken, maar het blijft gedurende en na de leaseperiode eigendom van de leasemaatschappij.

Private Lease is te vergelijken met het huren van een product. Voor een 'vast' bedrag per maand rijd je in een gloednieuwe auto of kun je een nieuwe tv, laptop of wasmachine in gebruik nemen. Je wordt geen eigenaar van het product en meestal geef je na afloop van het contract het product terug aan het leasebedrijf.

Het is interessant voor mensen die van tevoren willen weten wat zij maandelijks kwijt zijn aan hun auto. Voor senioren kan het interessant zijn – bijvoorbeeld ook omdat zij soms minder gemakkelijk bij een geldverstrekker een groot bedrag kunnen lenen in verband met hun leeftijd.

Studiefinanciering

Heb jij er recht op?

Dit stukje gaat over studiefinanciering.

Marlies is 17 en volgt een HBO opleiding. Heeft zij recht op studiefinanciering?

1. Ja
2. Nee

Het juiste antwoord is ja. 

Je hebt recht op studiefinanciering in het HBO/WO) als je 17 bent. In het mbo moet je minimaal 18 jaar zijn.

Laat dit filmpje zien als je les geeft aan studenten van niveau 1 of 2. Het filmpje duurt 2.35 minuten.

Ga naar de volgende slide als je les geeft aan studenten van niveau 3 of 4.

Laat dit filmpje zien als je les geeft aan studenten van niveau 3 en 4. Het filmpje duurt 2.50 minuten.

Hoe hoog is de basisbeurs?

2024/2025	MBO	HBO
Thuiswonend	€ 99,94	€ 121,33
Uitwonend	€ 326,16	€ 302,39

Bespreek de bedragen en vertel: Je moet het zelf aanvragen.

De basisbeurs voor mbo studenten zijn de bedragen zoals die per 1 augustus gelden. voor HBO/WO gaan de bedragen per 1 september 2024 in. 

De tijdelijke toeslag die de studenten kregen is vervallen. 

Wanneer heb je recht op een aanvullende lening?

1. Stel de vraag: Wanneer heb je recht op een aanvullende lening?
2. Leg uit: Of je recht hebt is afhankelijk van inkomen van je ouders van 2 jaar geleden. Dus voor 2024 het inkomen van 2022. DUO vraagt inkomen automatisch aan bij belastingdienst. Het gezamenlijke inkomen mag niet meer zijn dan € 36.592,- (2024)
   Als ouders meer verdienen, dan kan misschien toch een (gedeeltelijke) aanvullende beurs verkregen worden. Daarbij geldt: hoe meer broers of zussen, hoe hoger de aanvullende beurs.

Mag je bijverdienen als je een beurs, rentedragende lening of reisproduct hebt?

1. Nee
2. Ja, tot ongeveer € 16.000,00
3. Ja, je mag zoveel bijverdienen als je wil

Het juiste antwoord is C.  

Vanaf 1 januari 2024 mag je als student onbeperkt bijverdienen.

Je beurs kan een lening worden!

• De basisbeurs, aanvullende beurs en OV jaarkaart zijn voor mbo 1 en 2 altijd een gift.
• Voor mbo 3 of 4 is de basisbeurs, aanvullende beurs en OV jaarkaart een   prestatiebeurs. Ze worden pas een gift als je een diploma binnen 10 jaar haalt voor   minstens niveau 3.
• Aflossen in maximaal 35 jaar. Afhankelijk van jouw inkomen in de toekomst.

• Rentepercentage wordt voor 5 jaar bepaald.

1. Bespreek de punten.
2. Licht eventueel extra toe.

Bron: https://duo.nl/particulier/studiefinanciering/gift-of-terugbetalen.jsp

De 'diplomatermijn’: De 10 jaar gaan in vanaf de 1e maand dat je studiefinanciering krijgt voor mbo 3 of 4.

Haal je geen diploma voor minstens niveau 3? Dan moet je de prestatiebeurs terugbetalen. Hierop is 1 uitzondering: heb je tijdens de eerste 12 maanden studiefinanciering een aanvullende beurs gekregen? Deze maanden aanvullende beurs vallen niet onder de prestatiebeurs en is ook een gift.

De aflosfase is maximaal 35 jaar.

Je betaalt pas terug als je draagkracht hoger is dan € 5,- per maand. Is het lager, dan hoef je niet te betalen.

Je hoeft nooit meer dan 4% van het inkomen boven de draagkrachtvrije voet te betalen. Alleenstaand zonder kinderen, dan is de draagkrachtvrije voet 100% van het minimumloon. In alle andere gevallen is het 143%.

Criminaliteit & fraude

Beleggen, sparen en crypto

Contracten lezen: 

Wat zijn jouw rechten?

Belastingen, loonheffingen en heffingskorting

Bijna 18: 

Wat nu?

Zelfstandig ondernemen

Keuze onderwerpen

Door naar 'Gouden tips en afsluiting'

1. Klik op het keuze onderwerp dat tijdens de vorige les veel stemmen kreeg.
2. Hebben jullie inmiddels 2 of 3 onderwerpen gehad en heb je nog ongeveer 10 minuten de tijd tot het einde van de les? Klik dan op 'Door naar 'Gouden tips en afsluiting'.