Hoe kritisch ben jij? Eindopdracht

• Mentorles
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

Introduction

Aan het einde van deze les kun jij één van de vier thema’s, die in de theatervoorstelling ‘Kan ik toch nix aan doen!’ naar voren zijn gekomen, aan de hand van het stappenplan 'kritisch denken' uitwerken.

Hoe kritisch ben jij?

‘Zeggen wat je denkt kan ook iets aardigs zijn’

Leerdoel

Aan het einde van deze les kun jij één van de vier thema’s, die in de theatervoorstelling ‘Kan ik toch nix aan doen!’ naar voren zijn gekomen, aan de hand van het stappenplan 'kritisch denken' uitwerken.

i

Houdingsaspecten

• nieuwsgierig

• goed informeren

• verplaatsen in verschillende standpunten

• voorzichtig zijn in oordelen

i

Vaardigheden 

• 1. evalueren - onderzoeken 
  
  
• 2. analyseren - structureren 
  
  
• 3.concluderen & beargumenteren
  

Reflecteren

• tijdig corrigeren 
  
  
• denken, evalueren en verbeteren

1. Evalueren 

1. Raadpleeg altijd meerdere bronnen.
2. Geeft de bron antwoord op de vraag?
   
   
3. Is de betrouwbaarheid groot? 
   
   
4. Checklist betrouwbaarheid

je kunt de bron gebruiken

ga door naar analyseren

ja

de betrouwbaarheid is laag;

zoek een nieuwe bron

nee

ja! ga door naar de checklist

betrouwbaarheid

ja

gedeeltelijk antwoord:

ga naar de ckeckist betrouwbaarheid

en zoek een nieuwe bron

ga op zoek naar 

een nieuwe bron

nee

wijs de leerlingen erop dat ze altijd meerdere bronnen raadplegen

evalueren is onderzoeken

2. Analyseren  

1. Verdeel de informatie in Hoofdzaken en Bijzaken.
2. Verdeel de informatie in:
   
   
   
3. Ga door naar 'concluderen'.

• argumenten die de vraag niet ondersteunen 
  
• argumenten die de vraag ondesteunen
  

Analyseren is structureren  

3. Concluderen   

1. Heb je de vraag vanuit verschillende perspectieven bekeken?
     
2. Kun je je oordeel onderbouwen met argumenten? 

nee; raadpleeg verschillende bronnen en analyseer deze

nee

ja; formuleer de argumenten bij je oordeeel!

ja

nee; ga op zoek naar nieuwe bronnen

nee

ja; vorm een eigen oordeel over de vraag

ja

Concluderen is beargumenteren

Opdracht

In deze opdracht ga jij samen met je groepje één van de vier thema’s (zie hieronder), die in de theatervoorstelling ‘Kan ik toch nix aan doen!’ naar voren zijn gekomen, aan de hand van onderstaande stappen uitwerken. Deze stappen vallen samen met de stappen van het kritisch denken, die in de voorgaande lessen over ‘kritisch denken’ zijn behandeld.  

Groepsgrootte: 3-5 personen

Tijd: 2 lesuren

Thema’s: 

1. Discriminatie

2. Groepsdruk (en pesten)

3. LHBTI (anders zijn)

4. Digitaal pesten

5. Alcohol en drugs

Rollen die in de voorstelling naar voren kwamen:

- Leiders

- Meelopers

- Het stille midden

- Bruggenbouwers

- Zondebok

Thema's & Rollen

Stap 1 (brainstorm)

Overleg met je groepje welk thema je wilt onderzoeken. En vul de open vragen in.

Welk thema willen jullie onderzoeken?

Ga met elkaar in gesprek over het gekozen thema. Misschien dat één van jullie weleens in een situatie heeft gezeten dat raakt aan dit thema, of dat je iemand kent die te maken heeft gehad met dit thema. Schrijf op.

Bespreek ook op welke manier dit thema terugkwam in de voorstelling ‘Kan ik toch nix aan doen!’. Schrijf op.

Stap 1 (brainstorm)

Verwerk datgene wat je hebt besproken in een mindmap (A3 formaat). 

Zet in het midden het gekozen thema en zet alles wat jullie hebben besproken in de mindmap. 

Bekijk in het filmpje op de volgende pagina hoe je een mindmap moet maken: 

Upload hier een foto van je mindmap

Stap 2 (informatie verzamelen) 

Ga op zoek naar betrouwbare informatie over het gekozen thema. Verzamel per persoon minimaal twee bronnen. In totaal verzamel je als groepje dus acht verschillende bronnen. 

Een betrouwbare bron selecteer je aan de hand van de open vragen op de volgende pagina's. 

1. Wie heeft de bron geschreven (dit noemen we ‘de auteur’)? Weet de auteur wel iets over het onderwerp (dit noemen we ‘deskundigheid’)?

2. Staan er feiten in de bron, en wordt er verteld waar deze feiten vandaan komen? Feiten zijn objectief (dat betekent dat je deze kunt controleren). Op media als Facebook, blogs, Instagram etc. staan vaak alleen meningen.

3. Komt de informatie uit jouw bron overeen met andere bronnen?

Schrijf alle bronnen op en controleer ze aan de hand van de checklist hiernaast. Geef na controle bij elke bron aan of deze betrouwbaar is. Rood is onbetrouwbaar, oranje is twijfel of de bron betrouwbaar is, groen is  betrouwbaar.

Stap 3 

(resultaten verwerken en concluderen)

Nu je de belangrijkste betrouwbare informatie hebt gevonden, ga je de feiten en argumenten op een rijtje zetten. Schrijf deze op in de open vragen op de volgende pagina's.

Schrijf de feiten en argumenten:

Schrijf ook de mogelijke vooroordelen op die je tegenkwam in de toneelvoorstelling of in onbetrouwbare bronnen:

Bedenk en beschrijf met welke gevonden feiten je deze vooroordelen kunt weerleggen (onderuit kunt halen):

Stel jezelf als groepje de vraag: wat kun je op basis van de gevonden informatie zeggen over de oorzaken en gevolgen van het door jullie gekozen thema?

Stap 4 (reflectie)

Bedenk voorafgaand aan de presentatie hoe je nu – na onderzoek – naar het onderzochte thema kijkt (dit noemen we ‘reflectie’). De antwoorden op de volgende vragen moet je na afloop van de presentatie presenteren:

• Wat is je mening over het onderzochte thema? 
  
• Is je mening veranderd? 
  
• Als je naar de vijf rollen kijkt herken je jezelf dan terug in één van de vijf rollen? Dit is natuurlijk per situatie anders. Geef voorbeelden van situaties.  
  

Stap 5 (presentatie voorbereiden) 

In deze stap gaan jullie nadenken over hoe jullie de gevonden conclusies gaan presenteren aan de rest van de klas. 

• Verwerk het antwoord van pagina 28 en 29 in de presentatie.
• Verwerk de reflectie in je presentatie.
• Je kunt kiezen uit 4 presentatievormen.
• Presentatieduur: 5-10 minuten (inclusief reflectie na afloop an de presentatie)
  

Presentatievorm 1

Vlog: maak met zijn vieren een vlog over het gekozen thema. Je kunt een boodschap bedenken die je wilt uitdragen met betrekking tot het thema of slechts wijzen op de gevaren rondom dit thema. Verwerk de gevonden informatie en conclusies op originele wijze in de vlog.

Stuur de presentatie voor aanvang van de les waarin je moet presenteren naar de docent. 

Presentatievorm 2

PowerPointpresentatie of posterpresentatie: in deze presentatievorm kunnen jullie beschrijven wat en hoe jullie het thema hebben onderzocht. Neem duidelijk stelling in de presentatie en verwerk de gevonden informatie en conclusies in de presentatie. 

Stuur de presentatie voor aanvang van de les waarin je moet presenteren naar de docent. 

Presentatievorm 3

Toneelstuk: bedenk een toneelstuk over het thema, waarin je de vijf rollen (zie pagina 1) kunt laten terugkomen. Neem ook hier stelling en draag een boodschap uit, die je aan het eind van het toneelstuk laat horen. Je kunt stukken uit de theatervoorstelling naspelen of nieuwe situaties bedenken. Verwerk de gevonden informatie en conclusies in het toneelstuk. 

Speel serieus en maak geen onnodig kwetsende grappen over het door jullie gepresenteerde thema. 

Presentatievorm 4

Debat: bereid een debat voor waarin je aan de hand van een stelling enkele voor- en tegenargumenten laat terugkomen. Je kunt – als aanvulling of vervanging – ook de rest van de klas erbij betrekken. Je moet dan wel meerder stellingen voorbereiden. Wanneer je de klas erbij betrekt is het meer een groepsdiscussie. 

Spreek jullie plan voor de presentatie door met de docent.