Vincent vergroot

• Kunstzinnige oriëntatie
• Rekenen
• Basisschool
• Groep 7,8

Introduction

Met behulp van een rastertekening van Vincent van Gogh vergroten de leerlingen een afbeelding van een Japans figuurtje.

Instructions

Algemene leerdoelen

 - Leerlingen maken kennis met een werk van Vincent van Gogh.

- Leerlingen vergroten een rastertekening van Vincent van Gogh en maken daar vervolgens een eigen creatieve bewerking van. 

Kerndoelen

32, 54, 55, 56 

Vooraf

- Zorg voor het begin van de les dat alle materialen klaarliggen.

Benodigde materialen

- Werkblad Overtrektekening  Courtisane - Vincent van Gogh

- Stevig tekenpapier op A4-formaat

- Gekleurd papier op A3-formaat

- Potloden, gummen en linialen

- Kroontjespennen en oost-Indische inkt, of fineliners

- kleurpotloden of stiften

Differentiatie 

1. Laat de leerlingen werken met andere vergrotingen (bijv. 2,5 x 2,5 cm op A3-formaat, of 4 x 4 cm op A2-formaat)

2. Gebruik oliepastelkrijt of plakkaat- of acrylverf (en dunne penselen) in plaats van kleurpotloden of stiften . Bij verf: geen fineliners gebruiken voor het lijnwerk.

3. Meer tijd? Laat de leerlingen nadenken over een decoratieve rand rondom hun Japanse figuurtje (van pakpapier, teken- of schilderwerk, etc.) en dit vervolgens uitvoeren.

4. Gebruik de les als introductie op het principe van 'beeldend vergroten' en laat de leerlingen zelf een afbeelding kiezen die ze willen vergroten.

Achtergrondinformatie

Vincent van Gogh bewonderde de lijnen, kleurvlakken en afsnijdingen die Japanse kunstenaars gebruikten in hun afbeeldingen van figuren, landschappen en stadsgezichten. Die waren anders dan de Europese kunst die hij gewend was, en ook anders dan wat hij zelf maakte. Vincent bestudeerde Japanse prenten en maakte daar vervolgens zijn eigen versies van. Daarbij ging hij zeer zorgvuldig te werk. Hij gebruikte bijvoorbeeld de ‘ruitjestechniek’ om de afbeeldingen goed te kunnen vergroten op het doek.

Vraag de leerlingen de afbeelding  een aantal seconden goed te bestuderen. Ze mogen daarbij nog niets zeggen. Ga vervolgens verder naar slide 2 met de quizvraag.

Deze vrouw komt uit ...

1. China
2. Indonesië
3. Japan
4. India

Vertel: Dit is de voorpagina van een Frans tijdschrift van lang geleden: 'Paris Illustré' uit 1886. Dit nummer gaat over Japan ('Le Japon'). Er staat een prent op van de Japanse kunstenaar Keisai Eisen.

Vertel: Vincent van Gogh hield erg van Japanse kunst. Hij had het Franse tijdschrift gelezen en gebruikte de voorkant als voorbeeld voor een schilderij.

De Courtisane (naar Eisen), 1887

Vertel: Vincent kon goed natekenen, maar toch had hij een 'trucje' nodig om het Japanse figuurtje te kopiëren.

Vertel: Hij wilde het schilderij namelijk een stuk groter maken dan het voorbeeld dat hij gebruikte.

Vertel: Vincents trucje was de 'ruitjestechniek'. Eerst trok hij het plaatje op de voorkant van het tijdschrift over op een stuk papier. Daarna tekende hij daar ruitjes ('een raster') overheen. Hetzelfde ruitjespatroon zette hij op zijn schilderdoek, maar dan groter. Zo kon hij de tekening vakje voor vakje in het groot overtekenen.

Vraag de leerlingen iets te zeggen over het aantal 'grote' vakjes dat Vincent gebruikte.

> hoogte x breedte: 7 (plus een beetje) x 2,5

Vertel: Vincent verdeelde de grote vakjes nog verder op. Met dit rasterwerk was het makkelijker om de details goed te krijgen.

Vraag: Hoeveel vakjes tekende hij in totaal?

> 5 x 14 = 70, plus 5 strookjes aan de bovenkant die samen ongeveer hetzelfde oppervlak hebben als 1 heel hokje.

Nu jij

1. Teken een raster van 14 x 5 hokjes. Houd rekening met het extra stukje bovenaan!
2. Maak elk hokje     x     cm.
3. Teken het figuurtje 
   hokje voor hokje na. Gebruik daarvoor
   eerst je potlood.

Laat werkblad, tekenpapier en andere materialen uitdelen en bespreek in de tussentijd de opdracht. Licht ook het gebruik van de materialen toe. Gebruik de potloodfunctie rechtsonder op het scherm om het afgesproken formaat van elk hokje in te vullen: 2 x 2 cm, of 3 x 3 cm, etc.. Figuurtje klaar? Laat de leerlingen het eerst overtrekken met pen en inkt of fineliner, inclusief het kader eromheen. Daarna kunnen de potloodlijnen worden uitgegumd en kan het figuurtje worden ingekleurd.

Hoe ging het?