2.3 Nationaal-socialisme herhaling

• Geschiedenis
• Basisschool
• Groep 2

2.3 Duitsland van democratie naar dictactuur

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo, Saga

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen waarom en op welke manier Adolf Hitler in Duitsland aan de macht kwam.

In 1936 geeft Hitler een toespraak in de Duitse stad Frankfurt. Een Zwitserse man was erbij en beschrijft na afloop in zijn dagboek wat hij ziet:

Ik sta te midden van arbeiders. […] 

Honderdduizend zijn samengeperst in een hal. […] 

Zeven uur. Niemand wordt ongeduldig. Niemand maakt een grapje. Acht uur. De leiders van het rijk verschijnen, aangekondigd door het geschreeuw van het publiek dat buiten staat. […] 

De zaalverlichting gaat uit. […] 

In het licht van de spot verschijnt een kleine, in het bruin geklede man, met een aanstellerige glimlach. 40.000 mensen, 40.000 armen zijn in één beweging omhoog gegaan. [Er klinkt] oorverdovend Heil-geroep. […] 

Niemand merkt dat ik mijn handen in mijn zakken houdt. Ze kijken naar het gezicht met de glimlach. In het donker lopen hen de tranen over de wangen.

Is deze bron betrouwbaar?

1. Ja
2. Nee

Betrouwbaarheid

Is de bron te gebruiken bij onderzoek naar het verleden:

  Gaat dus over de bron

- Ooggetuige (heeft het zelf meegemaakt)

- Is het met een doel gemaakt (bijv .propaganda) 

Na de Eerste Wereldoorlog verloren veel Duitse burgers het vertrouwen in hun regering. Kies de twee antwoorden die uitleggen hoe dat komt.

1. De regering had het voor Duitsland vernederende Verdrag van Versailles getekend. Veel Duitse burgers waren daar kwaad om.
2. De regering legde de bevolking erg strenge wetten op. Toen Duitsland nog een keizer had, had de bevolking veel meer vrijheid.
3. De regering had de Republiek van Weimar veroverd. Dat was volgens veel Duitsers onverstandig, omdat het waarschijnlijk tot wraak van de geallieerden zou leiden.
4. De regering nam weinig effectieve maatregelen tegen de economische crisis.

Een vrouw laat haar kachel branden op papiergeld. Waar en wanneer is deze foto gemaakt?

1. in de Verenigde Staten, kort na de beurskrach van 1929
2. in Duitsland, tussen 1921 en 1924, toen de inflatie extreem hoog was
3. in Italië, kort nadat Mussolini aan de macht kwam.
4. in de Republiek van Weimar, direct nadat de keizer naar Nederland was gevlucht

'Diktat' en Dolkstootlegende

• De bepalingen en de herstelbetaling was veel te zwaar
• De regeringspartijen die het verdrag getekend hadden werden voor landverraders uitegmaakt

HERHALEN

Een parlementaire democratie

De Weimar Republiek

Opkomst Hitler

1. Duitsland moet weer groot en sterk worden (nationalisme) 
   
   
2. Het is allemaal de schuld van Joden ( antisemitisme)  en Communisten
   
   
3. Leger staat centraal (Militarisme) 
   
   
4. Er moet één sterke leider komen (fuhrerprincipe)  

Bierkellerputsch

1923

• Hitler's mislukte staatsgreep (putsch) in München.
• Hij wordt gearresteerd en veroordeeld 

Hitler wordt vrijgelaten

1924

Mein Kampf

1925

• Hitler gebruikte zijn tijd in de gevangenis om zijn boek 'Mein Kampf' te schrijven.

Opkomst van de NSDAP

• Hitler richt een politieke partij op: de NSDAP
  
  
• Nationaal- socialisme 

 Nationaal-Socialisme

• Nationaal-Socialisme 
  

• Ook wel: nazisme genoemd

Vorm van fascisme 

+ Rassenleer & antisemitisme

• antisemitisme: haat aan de Joden
  
  
• Rassenleer: het idee dat de mens bestaat uit verschillende rassen, waarbij sommige rassen beter zijn dan anderen
• Nazi's vonden het Arische ras superieur. 

Acht kenmerken totalitaire staat:

1)  Landsbelang staat boven individu
2) De leider is allesoverheersend

3) Eenpartijstelsel, geen parlementaire democratie

4) Massamedia: propaganda en
     censuur (controle op inhoud)
5) Jeugd wordt geïndoctrineerd 
     (moeten naar jeugdkampen)

6) Veel (leger)parades (militairisme)

7) IJzeren handhaving van de orde door geheime politie (terreur)

8) Onderdanen leven in permanente angst, zo oppositie uitsluiten (Goelags)

Anno 2022?

Kennen wij een hedendaags totalitair regime? 

Hitler wordt kanselier

30 januari 1933

• 
  verkiezingen van november 1932 NSDAP grootste partij 
• hij wordt kanselier (minister-president). 

Machtigingswet

24 maart 1933

• Een maand later neemt het Duitse parlement een noodwet aan, de Machtigingswet.
• Deze wet geeft Hitler onbeperkte macht: Duitsland is een dictatuur.

De opkomst van het nationaal-socialisme

Onvrede in de Republiek van Weimar (DU)

1. dolkstootlegenda na verlies WO I
2. "Dictaat van Versailles"

=> INFLATIE

=> 1923: herstelbetalingen

=> 1923:mislukte staatsgreep Hitler
         en NSDAP

Nationaalsocialisme

• Met Nationaal-Socialisme wordt het Duits fascisme in de periode 1933-1945 bedoeld
  

• Ook wel: nazisme genoemd

• De aanhangers worden ook wel nazi's genoemd.

Bierkeller 'putsch'

1923

• Hitler's mislukte staatsgreep (putsch) in München.
• Hij wordt gearresteerd en veroordeeld tot een gevangenisstraf van 5 jaar. 

Hitler in de politiek 

• Hitler blijkt een talent te hebben voor het houden van toespraken. Deze toespraken worden gehouden in bierkelders. 
  
  Nieuwe poging om aan de macht te komen....
  
  
• Via democratie.

Huiswerk