Twents Carmel College

Thema fiets les 3 ketting 2021

Techniek


Thema fiets
les 3 fietsketting

1 / 50
next
Slide 1: Slide
TechniekMiddelbare schoolvmbo, mavoLeerjaar 1,2

This lesson contains 50 slides, with interactive quizzes, text slides and 2 videos.

time-iconLesson duration is: 180 min

Items in this lesson

Techniek


Thema fiets
les 3 fietsketting

Slide 1 - Slide

Wat weet je al over
fietsketting

Slide 2 - Mind map

Inhoudsopgaven
Inleiding
Doelstellingen
competenties
Fietsketting theorie
  • opbouw van een ketting
  • verbindingsschakel
  • zelf ketting repareren en reinigen
  • onderhoud fietsketting
  • zelf een ketting schoonmaken
  • kettingspannen
  • filmpje (2X)
Fietsketting praktijk
  • demonteren van de fietsketting
  • monteren van de fietsketting
  • fietsketting spannen
Opruimen
Zelfbeoordeling competenties
Toegepast rekenen
huiswerkopdracht
Begrippenlijst

Slide 3 - Slide

Inleiding
In deze les krijg je kennis over de fietsketting. Je weet wat de juiste kettingspanning is en hoe je een ketting moet onderhouden. Dit doe je niet alleen maar samen met een klasgenoot. Je moet dus ook leren samen werken en samen naar oplossingen proberen te zoeken dat noemen we werken aan competenties. Lees eerst de les goed door en maak vervolgens de theorieles en daarna de praktijkles. Als je klaar bent, en vul je de reflectie vragen in. Bij deze les horen ook toegepaste rekenvragen. Met deze rekenvragen krijg je inzicht wat het kost als je de werkzaamheden door een ander zal laten uitvoeren of wat het je bespaart als je het zelf kan.

Slide 4 - Slide

Doelstellingen

Tijdens deze les ga je het volgde leren:

• Overbrengen van krachten
• Opbouw van een fietsketting
• Verbindingsschakel
• Onderhoud van een fietsketting
• Ketting spanning

Slide 5 - Slide

Competenties
Aan deze competenties ga je werken:
• K 2.3 Hoe goed kan je samenwerken 
• K 2.9 Hoe zet je materialen en middelen in 
• K 2.16 Instructies en procedures opvolgen 
 

Slide 6 - Slide

Fietsketting theorie
Als je wilt gaan fietsen moeten de krachten van je benen worden overgebracht naar het achterwiel. Dit kan op verschillende manieren, denk aan een tandwiel overbrengen, riemoverbrenging of een kettingoverbrenging. Bij een fiets maken we meestal gebruik van een kettingoverbrenging. Doordat je met je benen op de trappers duwt gaan deze draaien. Aan de trappers zit een groot tandwiel vast. Hierover rolt de ketting en deze is verbonden met het kleine tandwiel op het achterwiel. Hierdoor gaat het achterwiel draaien en kom je in beweging.  

tandwieloverbrenging
riemoverbrenging
kettingoverbrenging
Je wilt je fiets in beweging brengen

Slide 7 - Slide

De fietsketting bestaat uit allemaal verschillende onderdelen. Het is belangrijk dat deze allemaal goed in elkaar passen en soepel over het tandwiel draait. Anders slijt de tandwielen en ketting te veel en moet je ze na een poosje alweer vervangen.

Opbouw van een ketting

Slide 8 - Slide

Sleep het juiste nummer naar de juiste naam
Buiten plaat
Binnen plaat
Bus
Pen
Rol

Slide 9 - Drag question

Tussen de beiden uiteinden van een ketting zit een verbindingsschakel ook wel sluitschakel genoemd. Het type sluitschakel kan per type fietsketting verschillen. Dit hangt af of je de fiets gebruikt voor hogesnelheden, in de natuur of voor recreatie.

Verbindingsschakel
De sluitschakel bestaat uit de volgende onderdelen.
1. Plaat met twee pennen
2. Plaat
3. Borgveer ook wel visje genoemd

Slide 10 - Slide

Het is belangrijk dat het visje goed gemonteerd zit op de ketting. De ronde kant moet wijzen naar de richting waarnaar toe je gaat fietsen. Doordat je met je benen kracht op de pendalen zet wordt deze kracht overgebracht op de ketting. Al het visje niet goed gemonteerd zit kan deze weer van de ketting af springen waardoor je ketting openbreekt.

Slide 11 - Slide

Zelf een ketting repareren en reinigen
1. Pak beide stukjes fietsketting uit het kunststofbakje
2. Monteer zelf nu de verbindingsschakel tussen beide stukjes ketting.
3. Doe eerst de plaat met twee pennen door de gaten
4. Leg dan de plaat op het uiteinde van de pennen.
5. Om te zorgen dat de plaat er niet af kan zet je het visje erop, zorg ervoor dat
    deze in de groefjes van de pennen zit.
6. Laat het contoleren door je leraar.

Wat heb je hiervoor nodig:

Slide 12 - Slide

Omdat je de fietsketting regelmatig zwaarbelast heeft deze ook onderhoud nodig. Dit onderhoud hangt ook weer af of je een openketting aandrijving hebt of één met een gesloten kettingkast. Een fiets met een open kettingkast moet je ook regelmatig schoonmaken met een kettingwasstraat. Daarna moet je de ketting smeren. Doe dit niet met gewone olie wand dit kan gaan spetteren en op je kleding komen. Of er blijft allemaal extra vuil plakken aan de ketting. Smeer de ketting dus met speciale ketting olie. Dit is nodig om de ketting soepel te houden en om te voorkomen dat het gaat roesten.
Onderhoud fietsketting

Slide 13 - Slide

1. Pak de ketting wasstraat.
2. Open de wasstraat en leg de ketting erin.
3. Op school oefenen we dit droog. Je kan natuurlijk wel voorstellen als we er
    vloeistof in doen dat het een smeerboel wordt.
4. Sluit de wasstraat en trek aan 1 kant aan de ketting. Daarna aan de andere 
    kant van de ketting
5. Herhaal dit een aantal keren.
6. Haal de ketting uit de wasstraat.
7. Demonteer de verbindingsschakel weer. Gebruik om het visje er af te halen
    een spanningzoeker. Let op dat je niet in je vingers prikt.
8. Ruim alles netjes op en zet het kunststofbakje weer op zijn plek terug.

Zelf een ketting schoonmaken

Slide 14 - Slide


Naast het schoonmaken en smeren van je ketting is het ook belangrijk dat deze op de juiste spanning blijft. Door het gebruik van de ketting slijt deze en komt er kleine ruimtes tussen de onderdelen van de ketting. Hierdoor wordt de ketting langer en gaat deze slapper hangen. Het is dan belangrijk dat je de ketting weer spant. Dit gaan we tijdens de praktijkles doen. Als je de ketting niet op tijd gaat spannen kan deze extra slijten of van de tandwielen aflopen.
Zie op de volgde 2 slide handige filmpjes over ketting spannen.
Kettingspanning

Slide 15 - Slide

Slide 16 - Video

Slide 17 - Video

Bij een fiets maken we vaak gebruik van een kettingoverbrenging WAAR /
NIETWAAR?
A
waar
B
nietwaar

Slide 18 - Quiz

De ketting brengt de kracht over op het achterwiel WAAR / NIETWAAR?
A
waar
B
nietwaar

Slide 19 - Quiz

Het visje moet WEL / NIET met de dichte kant in de fietsrichting gemonteerd worden?
A
wel
B
niet

Slide 20 - Quiz

Een openfietsketting mag je WEL / NIET met gewone olie smeren?
A
wel
B
niet

Slide 21 - Quiz

Om een fietsketting soepel te houden smeren we deze in met kettingolie
WAAR / NIETWAAR?
A
waar
B
nietwaar

Slide 22 - Quiz

Als de ketting niet goed op de tandwielen past kunnen de tandwielen extra
slijten WAAR / NIETWAAR?
A
waar
B
nietwaar

Slide 23 - Quiz

Het is belangrijk dat de fietsketting WEL / NIET de juiste spanning heeft?
A
wel
B
NIET

Slide 24 - Quiz

Jij ziet van een klasgenoot dat zijn ketting van de fiets er af licht. Wat kan je hem vertellen over de oorzaak?

Slide 25 - Open question

Als je klasgenoot niet naar jou wilt luisteren, wat kan er uiteindelijk nog meer met de ketting gebeuren als hij / zij deze er gewoon weer omheen legt?

Slide 26 - Open question

Fietsketting praktijk
Wat heb je nodig voor de praktijkles:
plaats het rek op de werkbank en en hang het practicum bord er in
steeksleutel maat 14 / 15
ringsleutel maat 14 / 15
steeksleutel 10 / 11
kunststofbakje ketting

Slide 27 - Slide

1. Draai de linker en rechter wielmoer los met steeksleutel 15 
    houdt eventueel de andere kant vast met ringsleutel nummer 15. 
    De moeren mogen blijven zitten.
2. Draai met steeksleutel nummer 10 de kettingspanners los. Laat 
    deze aan de as hangen.


Demonteren van de fietsketting
links
rechts

Slide 28 - Slide

3 Het fietswiel komt nu naar voren.
4 Haal de ketting van de tandwielen af.
5 Maak de verbindingsschakel los.
6 Haal de ketting door de kettingwasstraat

Slide 29 - Slide

1. Zet de verbindingsschakel weer in de ketting.
2. Leg de ketting weer om de tandwielen. Eerst om de grote 
    dan om het kleine tandwiel.
3. Zet de kettingspanners weer goed op het fietsframe.
4. Zet het achterwiel recht in het fietsframe.
5. Draai de kettingspanners vast met ringsleutel nummer 10

Monteren van de fietsketting

Slide 30 - Slide

1. Draai je te veel aan de linkerkant aan de kettingspanner, dan gaat      ook het achterwiel naar links draaien. Andersom naar rechts kan 
    natuurlijk ook gebeuren.
2. Draai als het wiel rechtstaat beide kettingspanners even veel aan.
3. Zorg dat de ketting ongeveer 1cm kan bewegen omhoog en 
    omlaag.
4. Draai de wielmoeren vast met ringsleutel nummer 15.
5. Kontroleer nogmaals of de ketting goed is gespannen en het wiel 
    er recht in staat.
6. Laat je leraar controleren.


Fietskettingspannen

Slide 31 - Slide

1. Ruim alle gereedschappen en het 
     practicumbord weer netjes op.
2. Laat je werkplek schoon achter 

Opruimen

Slide 32 - Slide

Wat kan er gebeuren als je achterwiel scheef in je fietsframe staat?

Slide 33 - Open question

Wat kan er gebeuren met je ketting als je deze te strak spant?

Slide 34 - Open question

Zelfbeoordeling van de competenties:
K.2.3 Hoe goed kan je samen werken
Wat vond je goed gaan?
Wat kan je nog verbeteren?

Slide 35 - Open question

Zelfbeoordeling van de competenties:
K.2.9 Hoe zet je materialen en middelen in
Waarom heb je deze materialen gebruikt?
Op welke veiligheids punten moet je letten bij deze materialen en middelen?

Slide 36 - Open question

Zelfbeoordeling van de competenties:
K.2.16 Instructies en procedures opvolgen
Welke werkzaamheden heb je uitgevoerd in de les?
Op welke voorschriften moet je letten?

Slide 37 - Open question

Toegepast rekenen
Laat bij je antwoord altijd de berekening zien

Slide 38 - Slide

Rekenvraag fietsketting
Nu heb jij geleerd je eigen ketting weer om het tandwiel te leggen. Stel dat je dit nog niet kon en naar de fietsenmaker had moeten gaan. Wat had je dan aan de fietsenmaker moeten betalen?
De fietsenmaker rekent , arbeidskosten, materiaalkosten en Btw, over de kosten moet jij ook 21% btw betalen. Tip reken eerst 1% uit. 
Reken uit wat jij zou moet gaan betalen aan de fietsenmaker?
• De fietsenmaker werkt anderhalf uur aan jouw ketting, hij kost €40 per/uur.
• Nieuwe ketting € 17,50
• Sluitschakel € 1,50
• Ketting smeren € 2,0
. Btw = 21%

Slide 39 - Slide

Reken uit wat jij zou moet gaan betalen aan de fietsenmaker?
stap 1 arbeidskosten
stap 2 materiaalkosten
stap 3 Btw ( top reken eerst 1% uit)
stap 4 wat moet je aan de fietsenmaker totaal betalen

Slide 40 - Open question

Sleep de afbeelding naar de juiste naam je houd vier woorden over
Huiswerkopdracht 
Velg
Platbektang
Kettingwasstraat
Boorgveer
Punttang
Spanner
Sluitschakel
Steeksleutel
Kettingspanner
Wiel
Ringsleutel
Tandwiel
Ketting

Slide 41 - Drag question

Sleep de afbeelding naar de juiste naam je houd vier woorden over
Huiswerkopdracht 
Tandwiel
Kruiskopschroevendraaier
Ketting olie 
Smeerolie
Klem
Plattenschroevendraaier
Moer
Steek-ring sleutel
Dopmoer
Rondbektang
Borgmoer
Doek
Bout

Slide 42 - Drag question

A
Achterwiel
Het ronddraaiende wiel achter op een fiets.
As
Dit is een rondstuk metaal wat ronddraait. bijvoorbeeld midden in een wiel of trapas.
B
Beweging
Dat iets van plaats verschuift.
C
D
Demonteren
Het losmaken van de onderdelen.
Draaien
Om een hoek draaien bijvoorbeeld 360 graden.
E
F
Fiets
Een hulpmiddel om sneller te kunnen verplaatsen.
Fietsframe
De ronde buizen van een fiets
Fietsketting
Overbrengingen
Begrippenlijst

Slide 43 - Slide

G
Groefjes
Dit zijn gleuven in materieel
H
I
J
K
Kettingkast
Een bescherming tegen ronddraaiende delen
Kettingspanner
Een oog om de ketting mee strak te zetten.
Kettingwasstraat
Een bakje waarin je de ketting kan schoonmaken.
Krachten
Dat je ergens op duwt om te laten bewegen.
L
Begrippenlijst

Slide 44 - Slide

M
Monteren
Het vast maken van onderdelen.
N
O
Olie
Een middel om iets soepel te houden.
Onderdelen
Dit zijn allemaal bijvoorbeeld delen van een fiets, wiel, stuur, ketting, enz.
Onderhoud
Zorgen dat je de fiets zonder storingen kan blijven gebruiken.
Opbouw
Hoe iets in elkaar zit gemaakt.
Oorzaak
Waardoor iets bijvoorbeeld kapot is gegaan.
Overbrenging
Dat je iets verplaatst naar een ander kant. Of overgeeft aan een ander onderdeel.
P
Passen
Dat het goed op elkaar aansluit.
Begrippenlijst

Slide 45 - Slide

Q
R
Recreatie
Plezier maken in een natuurlijke omgeving.
Riem
Een stook leer of kunststof om krachten mee over te brengen.
Ringsleutel
Gereedschap om moeren mee los te draaien.
Ruimtes
Speling / opening tussen onderdelen.
S
Steeksleutel
Gereedschap om moeren mee los te draaien.
Slapper
Dat iets door gaat hangen of losser gaat zitten.
Begrippenlijst

Slide 46 - Slide

S
Slapper
Dat iets door gaat hangen of losser gaat zitten.
Slijten
Door gebruik wordt het minder van kwaliteit.
Sluitschakel
Een verbinding tussen twee losse stukken / onderdelen.
Smeerboel
Behoorlijk vieze boel.
Smeren
Zorgen dat een onderdeel soepel blijft.
Soepel
Dat iets gemakkelijk kan bewegen.
Spetteren
Dat overal druppels terecht komt bijvoorbeeld olie of water.
Begrippenlijst

Slide 47 - Slide

S
Spanning
Dat iets bijvoorbeeld onder druk staat. Kan ook hierdoor gaan breken.
Spanningzoeker
Meet instrument /gereedschap.
T
Tandwiel
Rond draaiende wielen met tanden.
Trappers
Pendalen van een fiets. Hier staan je voeten op.
U
V
Verbindingsschakel
Een verbinding tussen twee losse stukken / onderdelen
Verbonden
Dat iets vast zit.
Begrippenlijst

Slide 48 - Slide

V
Vervangen
Dat je een oud onderdeel vervangt door een nieuwe.
Visje
Boorgveertje.
Vloeistof
Denk bijvoorbeeld aan water of olie.
W
Wielmoer
Hiermee zet je een wiel vast mee aan het fietsframe.
X
Y
Z
Zwaarbelast
Je geeft te veel druk op een voorwerk waardoor het waarschijnlijk is gebroken.
Begrippenlijst

Slide 49 - Slide

Techniek
Controleer of je alle vragen en opdrachten heb gemaakt thema fiets les 3 fietsketting

lever dan je opdrachten digitaal in

Slide 50 - Slide