Les 8: Emotieregulatie

• Studievaardigheden
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Les 8: Emotieregulatie

In deze les leer je waarom het belangrijk is om je emoties te reguleren.

Je krijgt inzicht in de relatie tussen leren, presteren en spanning. 

Daarnaast krijg je tips om een black-out te voorkomen.

Vul nu in wat jij al kunt of wat je nog wilt leren of verbeteren:

Introductie 

Waar sta je? 

Dit kan ik al 

Dit wil ik nog leren

Ik heb mijn emoties onder controle

Ik word niet snel boos

Ik ben niet snel faalangstig

Ik kan inschatten hoe erg iets is en mijn gedrag daarop aanpassen

Ik word niet snel verdrietig

Ik kan mijn gedrag en emoties op tijd aanpassen

Ik ben niet snel van slag of emotioneel

1: Wat verwacht je?

2: Hoe doe je het nu?

3: Aan de slag

4: Experiment

5: Quiz

6: Tips

In dit gedeelte blik je vooruit op het onderwerp. 

Hoe doe je het nu?

In dit gedeelte gaan we ons verder verdiepen. 

In dit onderdeel pas je toe wat je in 3: aan de slag geleerd hebt. Het experiment is elke les anders.

Test je kennis!

Bij tips vind je altijd een aantal handige leerstrategieën 

Inhoudsopgave les 

Emotieregulatie
= Emoties onder controle houden om doelen te bereiken of gedrag te controleren

Waarom denk jij dat het belangrijk is om je emoties te reguleren?

1. Wat verwacht je? 

Is spanning positief of negatief voor je? Of is het misschien niet zo zwart-wit?

Bekijk door middel van het beantwoorden van de volgende vragen hoe jij hierover denkt:

2. Hoe doe je het nu? 

Ik vind dat spanning goed voor je is!

1. Nooit
2. Soms
3. Meestal
4. Altijd

Ik heb spanning voor een proefwerk,
een SO of een presentatie

1. Nooit
2. Soms
3. Meestal
4. Altijd

Denk jij dat je emoties invloed
hebben op leren? Leg uit waarom!

Bedenk een situatie waar de spanning voor jou positief werkte.

Bedenk een situatie waar de spanning voor jou negatief werkte.

3.1 leren en je emoties
- Theorie 

- Opdracht

- Theorie 

3.2 (On)gezonde spanning

- Theorie

- Opdracht

- Theorie

Je gaat nu aan de slag met twee onderwerpen

Leren en je emoties staan in verbinding met elkaar. Hoe werkt dit?

Spanning is niet altijd slecht en kan soms juist heel waardevol zijn, maar er is een verschil tussen gezonde en ongezonde spanning. 

3. Aan de slag 

Theorie 1: Moeilijke vakken

Het is niet altijd leuk om wat nieuws te leren.  

Soms vind je de lesstof minder interessant, je begrijpt de stof niet goed, je vindt het moeilijk of soms is de lesstof ook gewoon een beetje saai. 

Wanneer je deze negatieve gedachten en daardoor negatieve emoties ervaart bij het leren, dan kan het zo zijn dat je het leerwerk uit gaat stellen, je slordig gaat werken of dat je er zelfs tegenop ziet om naar de les te gaan. Andersom werkt het ook zo: vind je de lesstof leuk dan krijg je eerder een positief gevoel bij het leren.

Bekijk de video hoe je emoties en leren in verbinding staan met elkaar

3.1 Leren en je emoties  

Instructie:

• Volgende pagina vind je een sleepopdracht
• Bovenaan staan vakken
• Sleep het vak naar welk gevoel je erbij krijgt als je hiervoor moet leren
  
• Let op: er is geen goed of fout!
  
• Ben je klaar? Bespreek je antwoorden met je buur en leg uit waarom je een bepaalde emotie voelt bij een bepaald vak en hoe dit je leren beïnvloedt. 

Opdracht 1. Positief of negatief gevoel bij leren 

Slepen: Positief of negatief gevoel bij leren 

Positief gevoel

Neutraal gevoel

Negatief gevoel

Nederlands

Engels

Wiskunde

Geschiedenis

Aardrijkskunde

Biologie

Mens en Natuur

Gym

Frans

Duits

Mentoruur

Een zelf vervullende voorspelling of self-fulfilling prophecy is een voorspelling die direct of indirect leidt tot het uitkomen van die voorspelling.

Als je niet gelooft dat je iets kan, ben je misschien geneigd ontwijkend gedrag te vertonen.

Zo gaat het ook met leren: Als je gelooft dat je iets kan en hard werkt dan kom je uiteindelijk ergens. 

Theorie 2: Zelf vervullende voorspelling 

Theorie 1: Gezonde en ongezonde spanning

Een beetje spanning voor een belangrijke gebeurtenis is helemaal niet erg. Sterker nog het helpt je vaak om nog beter te presteren.

Voel je helemaal geen spanning dan kan het zijn dat je inactief of lui wordt. Voel je te veel spanning dan kun je in paniek raken en dat is ongezond.

We maken dus onderscheid tussen:

• Gezonde spanning
• Ongezonde spanning

3.2 Spanning 

Gezonde spanning

Gezonde spanning helpt ons om goed te presteren en verhoogt je concentratie. Spanning verhoogt de afgifte van adrenaline. 

Door de toename van adrenaline neemt de concentratie toe en wordt het leren bevorderd. Het geeft je een soort concentratie-boost. 

Ongezonde spanning

Bij te veel spanning wordt de stof noradrenaline afgegeven. Deze stof zorgt ervoor dat je denken en leren wordt geblokkeerd. 

Theorie 1: Gezonde en ongezonde spanning 

Instructie:

 

• Werk in tweetallen.
• Klik een vakje aan. Er komt een uitspraak of beschrijving te staan.
  
• Leg de uitspraak uit aan je klasgenoot.
• Wissel van beurt.
• Klik hier voor de opdracht.

Opdracht: Gezonde of ongezonde spanning 

Misschien heb je het ook wel eens gehad, je hebt keihard geleerd en dan krijg je tijdens een toets of een presentatie een black-out. Je haalt informatie door elkaar, vergeet belangrijke zaken te noemen, het lijkt wel of alle informatie uit je geheugen verdwenen is.

Een black-out wordt ook wel een geheugenblokkade genoemd. Deze ontstaat op het moment dat je te veel spanning hebt. De noradrenaline blokkeert het (logisch) denken.

Wanneer de stress weg is en de noradrenaline zakt, dan kun je vaak weer veel beter nadenken.

Het is dan ook belangrijk dat de spanning niet te hoog wordt en je je eigen emoties onder controle kan houden.

Theorie 2: Een black-out 

In dit onderdeel pas je toe wat je in 3: aan de slag geleerd hebt. Het experiment is elke les anders.

Tijd voor het experiment!

Ontspanningsoefeningen kunnen helpen om je emoties te controleren en optimaal te presteren voor een belangrijke toets. 

• Ga naar de volgende slide
• Kies 2 ontspanningsoefeningen en probeer deze uit 
• Schrijf voor jezelf op wat je van de ontspanningsoefening vond

4. Experiment 

De Ademhalingsoefening. 
Sluit je ogen... leg je handen op je buik, en richt je op het rustig in en uit ademen. Adem zo'n 6 seconden in... wacht heel even, en adem dan weer 6 seconden uit. Let er op dat jouw buik goed op en neer gaat. Deze oefening verlaagt je hartslag en zorgt voor rust.

De Dagdroom.
Sluit je ogen, adem rustig in en uit... en probeer eens goed te dagdromen. Stel je bijvoorbeeld voor dat je op vakantie bent of door een rustige tuin wandelt. Wat zie je? Wat ruik je? Wat hoor je? Rust voorstellen maakt je ook echt rustig!

Span je spieren!
Bij deze oefening span én ontspan jij je spieren. Span je spieren aan (bijvoorbeeld van je armen, nek of benen) ... houd dit zo lang je kunt vast, en ontspan daarna volledig! Concentreer je op niets dan alleen het spannen en ontspannen van je lichaam. 

Natuurgeluiden. 
Is er iets ontspannender dan het geluid van de golven in zee, de wind door de bomen of regendruppels op een raam? Gelukkig zijn deze relax geluiden héél goed te vinden op het internet. Gebruik ze eens bij het ontspannen of het leren!

Muziek!
Wie houdt er niet van? Probeer eens héle rustige muziek op te zoeken. Het internet (bijvoorbeeld youtube of spotify) staat vol met muziek die speciaal is gemaakt voor een verbeterde concentratie en onspanning. 

De Stressbal. 
Neem een zacht, inknijpbaar voorwerp... bijvoorbeeld een bal, een gum, je etui of een stuk kleding. Knijp hier hard in en ontspan daarna. Het knijpen in een stressbal zorgt ervoor dat jouw stress of spanning afneemt. 

Ssssttt: Tijd voor ontspanning! - lees de instructies of beluister stil met je oortjes in!  

Quiz: Emotieregulatie

5. Quiz 

Hoe voorkom je
een black-out?

Lukt het jou om deze en
andere emoties 'onder
controle' te houden?

Waarom denk jij ..... dat 

emotieregulatie zo belangrijk is?

Denk jij dat spanning
goed is en kan helpen bij het leren?

1. JA!
2. NEE!
3. Best wel veel spanning kan je helpen!
4. Een klein beetje spanning kan je helpen!

Hoe heet het wanneer iemand door te veel spanning hélemaal vastloopt?

Een geheugenblokkade 

of een black-out!

Hoe voorkom je
een black-out?

Bij tips vind je altijd een aantal handige leerstrategieën 

6. Afsluitende tips