Thema fiets les 2 bandplakken 2021

• Techniek
• Middelbare school
• vmbo, mavo
• Leerjaar 1,2

Techniek

Thema fiets

les 2 bandplakken

Wat weet je al over
bandplakken?

Inhoudsopgaven

Inleiding

Doelstellingen

competenties

Bandplakken theorie

• pneumatiek
• vering van een fiets
• te slappeband
• te hardeband
• juiste bandspanning
• het fietsventiel
• lekkeband
• proef plaktest

Bandplakken praktijk

• buitenband demonteren
• lek zoeken in de binnenband
• binnenband plakken
• monteren van de binnenband

Opruimen

Zelfbeoordeling competenties

Toegepast rekenen / Huiswerkopdracht

Begrippenlijst

Inleiding

In deze les krijg je kennis over de fietsband. Je weet hoe, wat de juiste bandespanning is en hoe je een band eventueel kan plakken. Dit doe je niet alleen maar samen met een klasgenoot. Je moet dus ook leren samen werken en samen naar oplossingen proberen te zoeken dat noemen we werken aan competenties. Lees eerst de les goed door en maak vervolgens de theorieles en daarna de praktijkles. Als je klaar bent, vul je de reflectie vragen in. Bij deze les horen ook toegepaste rekenvragen. Met deze rekenvragen krijg je inzicht wat het kost als je de werkzaamheden door een ander zal laten uitvoeren of wat het je bespaart als je het zelf kan.

Doelstellingen

Tijdens deze les ga je het volgde leren:

• Wat is pneuma

• Functie van de lucht bij een fiets

• Bandenspanning

• Inspectie van een band

• Ventielen

• Een band kunnen plakken

• Je kan het toegepaste gereedschappen benoemen en gebruiken  

Competenties

Aan deze competenties ga je werken:

• K 2.3 Hoe goed kan je samenwerken 

• K 2.9 Hoe zet je materialen en middelen in 

• K 2.16 Instructies en procedures opvolgen 

 

Bandplakken theorie

Alles wat te maken heeft met gassen noemen we pneumatiek. Lucht is een voorbeeld van een gas. Lucht is het meest gebruikte gas. Dit gas is overal om ons heen. Lucht hebben we ook nodig om te kunnen leven. Mensen en dieren hebben zuurstof nodig die in de lucht zit. Planten en bomen hebben het kooldioxide nodig die in de lucht zit voor de fotosynthese. 

luchtdruk

samenstelling van de lucht

Wat betekend pneumatiek?

1. alles wat te maken heeft met Co2
2. alles wat te maken heeft met O2
3. alles wat met lucht te maken heeft
4. alles wat met water te maken heeft

Uit welke soort gassen bestaat lucht? Noem er twee?

De lucht kunnen we ook gebruiken om in een band van een fiets te pompen. Hierdoor veert de fiets beter. Anders zou het stug aan voelen als je op een fiets fietst. Het is dus belangrijk dat je de juiste hoeveelheid lucht in een band pompt. Als je te weinig lucht in de band pompt is de band slap en moet je veel kracht zetten om te kunnen fietsen. Als je er te veel lucht in pompt veert de band minder. Je hebt dus een buiten maar ook een binnen band. De buitenband geeft grip voor op de weg en beschermd de binnenband tegen scherpe voorwerpen op de weg zodat deze niet makkelijk lek raakt. Je hebt ook banden waar geen binnen band in zit, dit zijn tube banden. Voordeel van deze banden zijn dat ze lichter fietsen en meer weggevoel hebben. Deze worden veel op racefietsen gebruikt. Nadeel van deze band is dat je deze niet kan plakken en veel werk is om deze te vervangen

Vering van een fiets

binnenband

buitenband

tubeband

Waarom is het belangrijk dat je een goede vering hebt op je fiets

1. op je fiets zit geen vering
2. dan kan je goed tegen de stoep aan knallen
3. dan kan je je fiets zwaader belasten
4. dit fietst een stuk prettiger

Wat is een tube band?

1. dit zijn wielen van een auto
2. dit zijn banden zonder binnenband
3. dit is de binnenband
4. dit zijn banden die goed te lijmen zijn

Noem twee belangrijke taken van een buitenband?

Als je met een te slappe band fiets kunnen er ook andere nadelen ontstaan. De buitenband slijt dan te hard waardoor je minder goede grip hebt op de weg. De zijkant van de buiten band kan ook gaan scheuren. Waardoor de band lek kan raken. 

Te slappe band

slappe band

zijkant van de band 

Al je met een te harde band fiets kan de binnenband scheuren, klapband. Ook een te harde band veert minder waardoor je minder komfoor hebt tijdens het fietsen. Bij een te harde band slijt alleen de middenstrook van de buitenband waardoor je sneller de buitenband moet vervangen.

Te harde band

klapband

klapband

versleten midden profiel

Juiste bandenspanning

Als je een fietspomp hebt met een drukmeter kan je op de meter aflezen wat de druk in de band is. Doordat je met een fietspomp lucht in de binnenband blaast en deze lucht samenperst ontstaat er druk. 4 Bar is een goede spanning. Mocht je geen meter op de fiets pomp hebben druk dan met twee duimen op de buiten band. Als je deze nog iets kan indrukken heb je de juiste druk. Dit is natuurlijk niet nauwkeurig omdat de ene persoon meer kracht kan uitoefenen dan een ander persoon

fietspomp met drukmeter

Om te voor komen dat de lucht weer uit je band stroomt zit er een ventiel op de binnenband. Het ventiel steek door de velg naar buiten zodat je deze kan oppompen. We hebben verschillende soorten ventielen. Hollandsventiel, Autoventiel en Fransventiel. Het Hollandsventiel is het meest voorkomend ventiel op fietsen. Om te voorkomen dat het ventiel naar binnen schiet wordt deze vast gezet met een borgringetje aan de velg. De velg is het metalen wiel waarom de band is gelegd. Het ventiel is als volgt verder opgebouwd, stofkapje, ventielmoertje en ventiel. 

Het fietsventiel

hollandsventiel autoventiel fransventiel

borgringetje

opbouw ventiel

In het ventiel zit een klepje dat opengaat als je lucht in de band pompt. Dit klepje gaat weer dicht als je stopt met pompen. De lucht in de binnenband drukt dit klepje dicht.

Een autoventiel zit vaak op een mountainbike of op autowielen. Het rubberen gedeeld klemt zich vast aan de velg. Als je deze band op wilt pompen wordt een pinnetje midden in het ventiel opengerukt. Dit ventiel kan je niet vervangen als deze lek is.

Een Fransventiel kan meer druk hebben dan een Hollandsventiel, deze loopt ook minder snel leeg als je fiets langer stil staat. Dit ventiel wordt vaak gebruikt bij sportievere fietsen. Deze kan je makkelijk herkennen, dit is een smal langer ventiel. Als je een band met dit ventiel wilt oppompen moet je eerst het bovenste dopje iets losdraaien.

Een slappe band geeft MEER / MINDER grip op de weg?

1. meer
2. minder

Een te harde binnenband geeft MEER / MINDER fiets komfoor.

1. meer
2. minder

Een te harde binnenband kan WEL / NIET een klapband veroorzaken

1. wel
2. niet

Als je met twee duimen de bandenspanning wilt controleren is dit WEL / NIET nauwkeurig

1. wel
2. niet

Met een borg ringetje zet je het ventiel WEL / NIET vast aan de velg

1. wel
2. niet

Een Hollandsventiel kan je WEL / NIET vervangen als deze stuk is

1. wel
2. niet

Een Fransventiel kan MINDER / MEER luchtdruk hebben.

1. minder
2. meer

Lekkeband

Wat vervelen nauw! Na een lang schooldag kom je bij je fiets en staat je band leeg. Wat ga je nu als eerste controleren?

Je kijkt of niemand voor de grap je fiets ventiel heeft losgedraaid. ‘’Je blijft natuurlijk altijd van een andermans fiets af’’. Als je hebt gecontroleerd dat er niets met je ventiel mis is ga je de buitenkant van je band bekijken. Let op er kan een scherp voorwerp in zitten. Als je iets scherp ziet haal dit er dan voorzichtig uit en ga dan je band plakken. Dit scherpe voorwerp heeft je binnenband lek geprikt waardoor de lucht uit de binnenband is ontsnapt. Door een plakker over het gaatje op de binnenband te plakken is de binnenband weer gerepareerd. Als er in de binnenband een te grote scheur zit kan je deze niet meer repareren en moet je de binnenband vervangen. zie op de volgde slide een video over bandeplakken.

Proef plaktest

1. Geef met een pen aan waar het (nep lek) gat in de oude binnenband zit.

2. Schuur met fijn schuurpapier een stukje van de binnenband waar straks een plakker komt.

3. Smeer dit gedeelte in met lijm en laat het drogen tot dat het dof wordt.

4. Haal het aluminiumfolie (zilverkleurig) van de achterkant van de plakker af.

5. Plak de plakker waar je de lijm hebt gesmeerd en druk deze met je duimen aan. Er mogen 

    geen losse randjes ontstaan.

6. Laat nog even drogen.

7. Haal nu de doorzichtige folie er af.

8. Laat je docent controleren.

wat heb je hiervoor nodig:

kunststofbakje bandenplaken

oude binnenband

plakkers

lijm

fijn schuurpapier

Waarom haal je niet meteen de buiten band er af als je ziet dat je een lege band heb?

1. ventiel kan stuk zijn
2. je moet er eerst water over gooien
3. vlug op pompen en naar huis fietsen
4. vragen of iemand anders je band kan plakken

Je band kan lek raken door?

1. door iets zachts op de weg
2. verkeerde lucht gebruikt
3. door iets scherps op de weg
4. te veel water in de band

Met een plakker kan je de binnenband wel / niet repareren?

1. wel
2. niet

Je moet de binnenband wat schuren om het vet laagje WEL / NIET te verwijden voor een betere hechting van de plakker?

1. wel
2. niet

Je moet het aluminiumfolie WEL / NIET verwijderen van de plakker

1. wel
2. niet

Voordat je de plakker op het lijm duwt moet deze WEL / NIET dof zijn geworden

1. wel
2. niet

Als je de band even heb laten drogen haal je WEL / NIET het doorzichtige folie er af

1. wel
2. niet

Bandenplakken praktijk

Wat heb je nodig voor de praktijkles:

plaats het rek op de werkbank en en hang het practicum bord er in

fijn schuurpapier

plakkers

lijm

fietspomp

bandelichters

1. Haal het ventiel uit het busje en leg het 

    op volgorden neer op tafel.

2. Haal ook het borgringetje van het 

    ventielbusje zodat je het ventiel naar 

    binnen kan drukken.

Buitenband demonteren

1. Steek een bandelichter tussen de 

    buitenband en velg en haak deze aan de 

    spaken.

2. Steek nog een bandenlichter tussen de  

    band en velg, twee spaken verder.

3. Doe dit ook met een derde. Als goed is kan 

    je nu verder met je handen de buitenband er 

    afhalen.

4. Let op dat je bij een echte fiets niet je 

    handen snijdt aan een scherp voorwerp 

    zoals glas.

5. Haal de binnenband eruit.

Inspecteer de kwaliteit van de buitenband?

ziet er als nieuw uit

vertoond droog scheurtjes

profiel begint te slijten

vervangen

Inspecteer de kwaliteit ven het
velg lint

gebroken

uitgerekt

ziet er als nieuw uit

vervangen

Inspecteer de kwaliteit van de binnenband?

ziet er nieuw uit

veel geplakt

binnenband is poreus

vervangen

Wat is de functie van een velg lint

Lek zoeken in de binnenband

1. Draai het ventiel er weer in en pomp de band op.

2. Voel met je hand lans de binnenband waar er 

    lucht uit stroomt.

3. Als je het lek hebt gevonden zet er met een pen 

    een rondje er omheen zodat je later het lek goed 

    kan zien.

1. Schuur de plek waar je het lek hebt gevonden.

2. Smeer de plek ruim in met lijm.

3. Verwijder van de plakker het aluminiumfolie aan de 

    achterkant.

4. Wacht met plakken totdat de lijk dof wordt.

5. Plak de plakker op het gaatje en druk stevig met je 

    duimen van binnen naar buiten zodat alle randjes 

    goed vast zitten.

6. Laat het nog even drogen.

7. Haal het ventiel uit de binnenband

Binnenband plakken

Waarom moeten de randjes van de plakker goed vast zitten?

1. anders kan hij weer los gaan
2. is niet zo erg
3. anders raakt de binnenband beschadigt
4. kan er minder druk op staan

1. Druk het ventielbuisje door de opening van de 

    velg en zet deze vast met het borgringetje.

2. Doe het ventiel erin en draai deze vast.

3. Pomp de band iets op. Zodat je de binnenband 

    gemakkelijker in de buitenband kan leggen.

4. Doe de binnenband in de buitenband.

5. Druk met je duimen de buitenband op zijn plaats, 

    gebruik geen bandelichters.

6. Controleer of de binnenband niet tussen de 

    buitband en velg zit gekneld.

7. Pomp de band weer op.

Monteren van de Binnenband 

Waarom mag je geen bandelichters gebruiken als je de buitenband weer terug wilt leggen?

Opruimen  

1. Ruim alle gereedschappen en het practicumbord 

    weer netjes op. 

2. zet de fietspomp weer op zijn plek terug.

3. Laat je werkplek schoon achter 

Zelfbeoordeling van de competenties:
K.2.3 Hoe goed kan je samen werken
Wat vond je goed gaan?
Wat kan je nog verbeteren?

Zelfbeoordeling van de competenties:
K.2.16 Instructies en procedures opvolgen
Welke werkzaamheden heb je uitgevoerd in de les?
Op welke voorschriften moet je letten?

Zelfbeoordeling van de competenties:
K.2.9 Hoe zet je materialen en middelen in
Waarom heb je deze materialen gebruikt?
Op welke veiligheids punten moet je letten bij deze materialen en middelen?

Toegepast rekenen

Laat bij je antwoord altijd de berekening zien

Rekenvraag bandplakken

Nu heb jij geleerd je eigen band te plakken. Stel dat je dit nog niet kon en naar de fietsenmaker had moeten gaan. Wat had je dan aan de fietsenmaker moeten betalen?

De fietsenmaker rekent
, arbeidskosten, materiaalkosten en BTW,  over de kosten moet jij ook 21% btw betalen. Tip reken eerst 1% uit. 

Reken uit wat jij zou moet gaan betalen aan de fietsenmaker?

• De fietsenmaker werkt 15 minuten aan jouw band, hij kost €40 per/uur. 

• 2 plakker ´a €1 per stuk

• Klein materiaal €2,50

. Btw = 21%

Reken uit wat jij moet gaan betalen aan de fietsenmaker?
stap 1 arbeidskosten
stap 2 materiaalkosten
stap 3 Btw (tip reken eerst 1% uit)
Stap 4 wat moet je aan de fietsenmaker totaal betalen

Sleep de afbeelding naar de juiste naam je houd vier woorden over

Huiswerkopdracht 

Bandenlichter

Binnenband

Buitenband

Reparatieset

Frans fietsventiel

Fietspomp

hollandsventiel

Moer

Sluitschakel

Bandewippers

Bandelijm

Schuurpapier

Luchtdrukpomp

Sleep de afbeelding naar de juiste naam je houd vier woorden over

Huiswerkopdracht 

Velg

Velglind

Borgringetje ventiel

Hollandsventiel

Profiel van de band

Plakker

Autoventiel

Tubeband

Plakset

Ventiel

fietsenmaker

Drukmeter

Splinter

A	Aluminiumfolie Dun beschermlaagje dat gemaakt is van aluminium (metaal)
	Andermans Iets van een ander persoon.
B	Bandelichter Gereedschap om de buitenband van de velg af te kunnen halen.
	Bandespanning Hoeveel lucht er in een band zit. Hoe hard de band is.
	Borgringetje Een ringetje wat het ventielbuisje vastzet aan de velg
C
D	Demonteren Het losmaken van de onderdelen.
E
F

Begrippenlijst

G	Grip Houvast. Dat je niet uitgeleid op de weg.
H
I	Inspecteren Controleren of iets nog aan de eisen voldoet
J
K	Klapband Je band scheurt onverwachts in stukken
	Komfoor Iets dat als fijn ervaren wordt.
L	Lucht Is een gas dat uit meerdere gassoorten bestaat zoals bijvoorbeeld zuurstof, kooldioxiden

Begrippenlijst

M	Monteren Het vast maken van onderdelen.
N
O
P	Pneuma Alles wat met een gas te maken heeft.
Q
R
S	Spaken De metalen staafjes in het fietswiel.
	Stug Moeilijk te bewegen of stijf.

Begrippenlijst

T	Tube Een buitenband die geen binnenband nodig heeft om vol met lucht te blijven.
U
V	Velg Metalen cirkel van het wiel
	Ventiel Afsluitklep van de band. Zodat er geen lucht uit kan ontsnappen
	Vering Verbuigen of beweging in onderdelen om schokken op te vangen.
W
X
Y
Z

Begrippenlijst

Techniek

Controleer of je alle vragen en opdrachten heb gemaakt van thema fiets les 2 bandplakken 

lever dan je opdrachten digitaal in