1. Europese expansie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

5.1 De Europese expansie

Het begin van Europese overzeese expansie

Leerdoel

Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen waarom Europese landen ontdekkingsreizen maakten.

Europese landen willen zelf winst maken

• De Portugezen ontdekken de route naar Azië
  

• Vasco da Gama maakt als eerste Europeaan de zeereis naar India (1498)

• Portugezen houden deze Carreira da India strikt geheim

Motieven

• Politieke redenen
• Economische redenen

Politieke redenen

• Gebiedsuitbreiding
• Groot rijk stichten om het aanzien te vergroten
• Welvaart

Economische redenen

• Toename vraag specerijen & omzeilen van tolwegen
• Goud en zilver
• Handel en winst
• Plantages

Specerijen

• Erg interessant, meer smaak, langere houdbaarheid, 'medicijn'.

• Groeit alleen in Zuidoost-Azië.

• Door lange route, met veel tussenhandel zijn specerijen peperduur.

Waar groeien specerijen?

1. Zuidoost-Azië
2. Zuid-Amerika
3. Afrika
4. Noord-Azië

Nederlanders willen dat ook!

• Spionage!

• Jan Huygen van Linschoten reist mee en beschrijft de reis in zijn Itinerario

De Itinerario, of Voyage ofte schipvaert, naer Oost ofte Portugaels Indien (...enz. enz.), was meer dan alleen een routekaart.

Er stonden heel veel tekeningen in van vreemde kusten, dieren, mensen en hun rituelen. De Nederlanders keken hun ogen uit.

Eerste Nederlanders in Azië

• Cornelis de Houtman komt in 1596 als eerste Nederlander in Oost-Indië aan
  

• Opbrengst net voldoende om de kosten eruit te krijgen, vooral door verkeerde ruilmiddelen.

• Toch is het doel bereikt: een route via Kaap de Goede Hoop is bewezen

Wat stond er in de Itinerario van Jan Huygen van Linschoten?

1. Een gedetailleerde beschrijving van de verschillende talen in Azië
2. Een kaart met handelsroutes in Azië
3. Tekenigen van vreemde kusten, dieren, mensen en hun rituelen
4. Een lijst met Nederlandse handelaren in Azië

Video met vragen

De ontdekking van Amerika door Columbus

01:09

Welke theoretische fout maakte Columbus waardoor hij dacht in Azië te zijn?

1. De omtrek van de aarde was groter dan hij dacht
2. De omtrek van de aarde was kleiner dan hij dacht
3. De cartografie bleek niet te kloppen
4. Door het uiterlijk van de inheemsen

04:35

Wat was volgens dit filmpje de hoofdoorzaak dat Isabella van Spanje de expeditie wel financierde?

1. Concurrentie met Portugal
2. Verspreiding christendom
3. Rijkdommen vergaren
4. Aanzien verwerven

05:42

Waarom waren de zeelieden zo ongerust over de reis?

1. Ze waren bang niet betaald te worden
2. Ze waren bang om van de aarde af te vallen
3. Ze waren bang dat Columbus een slechte leider was
4. Ze waren bang zeeziek te worden

Welk beeld van Columbus krijg je na het zien van dit clipje? Geef argumenten!

Welk beeld krijg je van Columbus na het zien van dit filmpje?

Conquistadores

• Na de ontdekking van Columbus staken Spaanse avonturiers massaal de Atlantische Oceaan over.
• Deze gelukzoekers noem je Conquistadores > veroveraars.
• Trokken de nieuwe wereld in, veroverde grote gebieden in naam van Spanje.
• Conquistadores wisten vrij makkelijk te winnen > zwaarden, helmen, harnassen en vuurwapens.

Conquistadores

Azteken

• Rond 1500 wonen er al veel verschillende volkeren in Amerika.
• In tegenwoordig Mexico: de Azteken.
• Toen de Spanjaarden verschenen was dit volk op zijn machtigst.
  
  

Inca's

• Ander groot Indiaans rijk: de Inca's 
• Inca's hadden lange verharde wegen voor handel en het leger.

Paarden, zwaarden

en ziektekiemen

Wat was een gevolg van Europese expansie in het westen?

1. Geen grote gebieden veroveren maar kleine handelsposten
2. Goud en zilver
3. Grote plantages met slaven
4. Grote armada's verjoegen Arabische handelsschepen

Noem twee culturele gevolgen van de komst van de Spaanse conquistadores die in Zuid-Amerika ook vandaag nog zichtbaar zijn.

Waar gingen de Inca's nu aan ten onder?

1. Drank, zwaarden en ziektekiemen
2. Paarden, baarden en musquitos
3. Paarden, zwaarden en ziektekiemen
4. Paarden, ruzies en bedrog

Welke gevolgen hadden de ontdekkingsreizen voor de veroverde gebieden?